Summary
Samenvatting Inleiding tot het recht (Module 1-module 8)
- Course
- Institution
Opgedeeld per module, definities en bijkomende informatie
[Show more]
Seller
Follow
aw2380
Content preview
INLEIDING TOT HET RECHT1. HET BEGRIP RECHT (MODULE 1)
1.1. GEMEENSCHAPPELIJKE KENMERKEN
Waaraan iedereen zich dient aan te houden/geen suggesties of
keuze
Ze omschrijven op welke wijze men zijn rechten kan laten gelden
Recht is het geheel van bindende regels ten overstaan van andere burgers en de overheid
5 onderverdelingen: gebods-verbods-verlofbepaling, recht
toepasbaar na keuze, wilsaanvullende regels, ondersteunende
regels, technische regels en formalismen
Leggen respectievelijk een bepaald gedrag op verbieden of toelaten
van een bepaald gedrag (bv: huwelijksplichten). Gedrag kan positief
of negatief beschreven worden.
Verbieden van een bepaalde daad/handeling (bv: aanzetten tot
Gebods- verbods en verlofsbepaling
ontucht)
Aan een rechtssubject toelaten bepaalde handelingen te stellen
zonder dat zij daar evenwel toe verplicht zijn (bv: recht hebben op
een advocaat bij salduz-verhoor v/e verdachte)
Regels die van toepassing zijn nadat een individuen tussen
verschillende norman van mogelijk gedrag een keuze heeft gemaakt
Regels toepasbaar na keuze voor een welbepaald gedrag waaraan gevolgen aan gebonden zijn
(bv: je kiest om te huwen, dus rechten en plichten moet je erbij
nemen of je kan een andere status aannemen bv samenwonen).
Regels die uitwerking hebben indien partijen geen eigen regeling
Wilsaanvullende regels hebben voorziek, dan gelden de regels uit het recht (bv:
eigendomsoverdracht).
Heeft geen eigenlijke gedragsregels, maar het zijn regels die
ondersteuning bieden aan gedragsvoorschriften door instellingen te
Ondersteunende regels
organiseren, begrippen te definiëren en de werking van de
gedragsregels in tijd en ruimte te omschrijven (bv: GAS-wet).
Regels die betrekking hebben op termijnen, akten, procedures enz.,
ze worden ingevoerd omwille van de rechtszekerheid en
bescherming, de niet-naleving kan verregaande en onomkeerbare
Technische regels en formalismen gevolgen hebben.
Formalismen in het recht (procedurevoorschriften), wilstuiting en
bescherming van (minderjarige) personen.
Nietigheid
Een sanctie die inhoud dat de betrokken rechtshandeling geacht
wordt nooit te hebben bestaan.
1
, Recht maakt de samenleving mogelijk
Recht moet de samenleving ordenen en
Een samenleving is niet mogelijk zonder regels die de verhoudingen
in stand houden
tussen leden van een groep onderling en tussen de leden en de
groep bepalen.
Bestaande toestanden en handelingen bekrachtigen en tot een
juridische norm verheffen: gesactioneerde feitelijkheid (bv: alle
overeenkomsten strekken tot de wet).
Orde scheppen
Onwenselijk gedrag vermijden/tenietdoen: gedrag dat schadelijk
wordt geacht in de samenleving (bv: overeenkomst onder dwang of
schijnhuwelijk.
Recht wordt gebruikt om bepaalde levensvisie/politiek systeem te
bekrachtigen en te vernieuwen (bv: green deal).
Beleidsinstrument: instrumentele visie Belangrijke trends:
- Juridisering van de samenleving: problemen steeds vaker al
van het recht
juridische geschillen gezien
- Toename rechtsregels
- Overregulering
- Bepaalde morele regels te doen naleven
- Personen en goederen te beschermen
Concreet beogen rechtsregels - Rechtszekerheid te creëren
- Een politiek en economisch systeem uit te werken
Het recht wordt door de overeid opgelegd en door haar
afgedwongen.
De binding tussen recht en gezag is dubbel en verwijst naar het
uitvaardigen van het recht en het doen naleven van het recht.
Recht vereist gezag en naleving
De regels zijn omvat in een ministrieel besluit om verschillende
handelingen te ordenen dat gezag vereist
Gezag vereist straffen, sancties, boetes maar ook handhaving
Het recht wordt uitgevaardigd door de regelgevende organen van
de samenleving, welke in democratische systemen door deze
samenleving zal worden aangesteld d.m.v. vrije verkiezingen en
derhalve hun legitimiteit ontlenen aan het feit dat zij steunen op de
wil van de meerderheid van de bevolking.
Uitvaardigen van het recht Ook de wijze van totstandkoming van het recht is bepalend, om als
recht te kunnen worden toegepast moet het rechtsgeldig zijn
ontstaan
(Bv: Regelgevend orgaan de koning. Bij het uitvaardigen van een
koninklijk besluit zijn bevoegdheid respecteren en dit moet op een
rechtsgeldige manier gebeuren)
Houdt in dat niet alle rechtsregels dezelfde waarde hebben en dat
de lagere normen de hogere normen niet mogen tegenspreken.
Hiërarchie der normen
Niet alle rechtsregels staan op hetzelfde niveau.
Bevoegdheidsverdelende regels
Bepalen welke overheid regelgevend mag optreden ten aanzien van
welke materie en ten aanzien van welke persoon.
2
, Kan bepalen op welke wijze en volgens welke pleegvormen de
regels tot stand komen.
Procedureregels
Al ze vakbonden, wetgeving van de RvS of adviesorganen niet
raadplegen of niet naleven, dan is de akte op een niet
rechtsgeldende manier tot stand gekomen.
Regels die genomen worden zonder op straffe van nietigheid
voorgeschreven procedureregels te eerbiedigen.
Regels die de hiërarchie der normen Die regels die buiten de bevoegdheid vallen van de overheid die de
miskennen regels voortbrengt kunnen in principe geen rechtsgevolgen hebben
en zullen vernietigd of niet toegepast worden door de daartoe
rechtssprekende organen.
Sanctie als middel van afdwingbaarheid
- penale, administratieve, civiele en verboden sancties
Handhaving
- Rechtscolleges: sanctiebevoegdheid (bv: politie)
Naleven van het recht - Arbitrage (geschil) en bemiddeling (bv: economisch recht)
- Bestuur (bv: GAS-boetes)
- Geen eigenrichting door burgers: men kan recht niet in
eigen handen nemen
Recht is een geheel van regels uitgevaardigd en afgedwongen door
de daartoe bevoegde organen op gezag van de gemeenschap
Het recht (conclusie) waarvoor ze gelden, en die tot doel hebben de samenleving te
ordenen en in stand te houden.
- Afdwingbaarheid (recht met geweld worden afgedwongen)
- Recht tot stand gebracht door wetgever, godsdienst
geopenbaard en moraal oosprong i/h geweten v/d mens
Verschilpunten in recht en andere
- Recht is gericht op de verhoudingen tussen mensen
normensystemen
onderling
- Het recht zal handelen over rechten en plichten
Alle normensystemen in wezen tot doel een samenleving te
Raakvlakken in recht en andere organiseren en te ordenen, een tal van regels in het recht
normensystemenn opgenomen, alsook morale regels
3
, 2. INDELING VAN HET RECHT (MODULE 2)
2.1. KLASSIEKE INDELING IN RECHTSTAKKEN: PLATTEGROND VAN HET NATIONAAL
RECHT
Vanwege de verwevenheid tussen publieke en private belangen en
de ruime tussenkomst van de overheid in alle aspecten van de
samenleving (bv: gerechterlijk privaatrecht).
Wisseling van de grenzen
Gevolg toenemende rol van de overheid, die enerzijds specifieke
rechtsvormen van het publiekrecht toepasbaar maakt in de
privaatrechterlijke sfeer , maar die anderzijds zelf steeds meer
Vervaging van de grenzen gebruik maakt van privaat rechterlijke rechtsvormen voor algemeen
belang (bv: openbaarheid in ondernemingsrecht).
Belang
Belang van een indeling blijkt ook uit het feit dat een rechtstak een
aanwijzing geeft over het al dan niet dwingende karakter van een
rechtsregel, dat bepaalde principes alleen in bepaalde rechtstakken
gelden (eigen kenmerken en begrippen) (bv: woonplaats).
2.2. INDELING VANUIT DE FUNCTIE VAN DE RECHTSTAK
Het publiekrecht regelt de verhoudingen tussen de burger en de
overheid, en wordt gekenmerkt door een ongelijkheid in die
verhouding vanwege de voorang van het algemeen belang op het
particulier belang (ongelijkheid in verhouding).
Publiek recht
De bepalingen van het publiekrecht zijn dan ook principieel van
openbare orde, wat wil zeggen dat er niet van kan afgeweken
worden (dwingend recht).
Omvat het geheel van regels met betrekking tot de inrichting, de
bevoegdheid, de werking en de onderlinge verhouding van de
Staatsrecht/grondwettelijkrecht organen van de staat, de fundamentele rechten en vrijheden van de
burgers.
Bevat de regels aangaande de organisatie, de bevoegdheid en de
werking van de organen van het staatsapparaatdie noch tot de
Bestuurs- of administratief recht wetgevende , noch tot de rechterlijke macht behoren (uitvoerende
macht, administratieve overheden).
Omvat het geheel van normen die de strafbare gedragingen
aangeven en de sancties bepalen en die worden uitgevaardigd
Strafrecht onder behoud van een aantal waarden, de openbare orde en de
veiligheid
Strafprocesrecht
Omvat de regels die bepalen op
- Welke wijze en door wie de misdrijven en de
vermoedelijke daders ervan zullen worden vastgesteld en
opgespoord
- Door wie en voor welk rechtscollege de beklaagden zullen
worden vervolgd
- Hoe die rechstcolleges beslissen en hoe die beslissingen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aw2380. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now