Psychologie heeft een lang verleden, maar korte geschiedenis
- Wortels in de filosofie en in de evolutietheorie van Darwin
- Nadenken over de menselijke geest
Ebbinghauw (19 E)
e
- Officiële start 1879: oprichting 1e psychologisch labo
(Wundt)
- Immateriële ziel naar studieobject
Universum geschapen voor de mens
Geocentrisme (Pt)
- Aarde plaatsen we in het middelpunt van het universum
- De aarde is centrum van de wereld en wij mens zijn hier
heerser van: mens is uniek!
-
Ptolemaus en Plato (15e E)
Dualisme (P)
- Opsplitsing geest en lichaam
- Geest en lichaam 2 verschillende entiteiten, los van elkaar
- Geest kan lichaam beïnvloeden, omgekeerd niet.
- Geest is onaantastbaar.
- Ware kennis product van de geest/rede
Wetenschappelijke revolutie
Katalysator (C)
- Helicentrisme: de zon staat ccentraal in het universum
en wij draaien rond de zon
- Nieuwe bron van kennis = wetenschappelijke studie
(observatie en experimeteren)
Dualisme (D)
- Lichaam en geest 2 entiteiten die elkaar beïnvloeden
(Pijnappelklier)
- Lichaam: als soort machine die wetenschappelijk kan
onderzocht worden (beperkt, stoffelijk en tijdelijk)
- Geest: het centrum van de vrije wil en rede die niet kan
Copernicus en Descartes
onderzocht worden (vrij, onstoffelijk en eeuwig)
(16 & & 17e E)
Rationalisme(D)
- Rede: ik denk dus ik besta
- Je kan aan alles twijfelen, maar daardoor weet je dat je
bestaat.
- Twijfelen veronderstelt een denken.
Nativisme (D)
- Deel van de kennis is aangeboren
- Van nature in de mens aanwezig (dus niet door
denkspanning of ervaring)
Empirisme
- De kennis kom tot stand via zintuigelijke ervaringen
Hobbes, Locke, Hume - Geest = tabula rasa = onbeschreven blad
(17 -18e E) - Kennis door observatie: door associaties (2 zaken aan
elkaar te koppelen)
- Kennis is product van ervaring
- Tegenstroming rationalisme
1
, Evolutietheorie
- Succesvolle voortplanting bij kenmerken aangepast aan de
omgeving
- Degene die het best aangepast zijn aan de omgeving
Darwin (19e E)
hebben een grotere kans om te overleven en zich voort te
planten.
- Als mens product zijn van de evolutie kan men hun gedrag
bestuderen op een wetenschappelijke manier net zoals bij
dieren.
Introspectieve methode
- Grondlegger academische psychologie (1879 1e
psychologisch Labo)
- Wetenschappelijk onderzoek van de menselijke geest
Wundt (experimenten op proefpersnen)
- Onderzocht het bewustzijn
- Introspectieve methode: geeft toegang tot het bewustzijn
via prikkels
= kijken naar je bewustzijn door objectieve nauwkeurige
rapportering van gevoelens, gedachten, herinneringen.
Structuralisme
- School door aanleiding van introspectie
- Gingen onderzoeken wat de structuur van het bewustzijn
is
- Via de introspectieve methode nagaan wat de
Titchener en Kulpe
verschillende deelelementenzijn van een ervaring
MAAR kritiek:
- Introspectieve methode subjectief en onbetrouwbaar
- Reproduceerbaarheid: bewustzijn is verschillend per dag
- Het nut was te beperkt
Functionalisme - Stream of consciousness
- School tegen het structuralisme
- Pragmatische benadering
- Onderzoekt de functie van het bewustzijn
William James
- Geïnspireerd door evolutietheorie (Darwin): best
aangepaste overleven
- De studie van de menselijke geest moet nuttig zijn
- Intelligentie kan verbeterd worden door
omgevingsinvloeden
Gestalpsychologie
- Heeft kritiek op het structuralisme
- Focus op perceptie, want het stuurt het gedrag
Wertheimer, Kler & Koffka - Geheel (gestalt) is meer dan som der delen = perceptie op
delen is zinloos
- Ondersteuning via visuele illusies
• Hering-illusie (indruk gebogen lijnen)
• Zollner-illusdie (indruk schuine lijnen)
•
Behaviorisme (in methoden en leerprincipes vandaag)
- Zichtbaar gedrag, wat we zien in de omgeving
- Onderzoek bewustzijn = tijdverlies
Watson - Enkel gedrag kan objectief gemeten worden (wetenschap)
- Objectieve observaties gedrag in gecontroleerde setting
Wat er in ons hoofd afspeelt kan je niet registreren, maar je kan
wel het gedrag/de reactie die ontstaat door de prikkel registreren.
- Interesse in hoe de stimulus effect heeft op het gedrag
- Blackbox = hoofd (over stimulus geen uitspraak)
- S lokt R uit: behavioristen verklaren dit door middel van
leerprincipes (conditionering)
MAAR kritiek:
+ Zeer wetenschappelijke benadering
_ veel te starre mevhanische/ slaafse visie op de mens
Psychoanalyse (bestaat nog, maar kent veel kritiek)
- Onbewuste ervaringen en impulsen sturen emoties,
gedachten en gedragingen
- Inzicht in onbewuste processen via droomanalyse:
onbewuste impulsen naar de oppervlakte laten komen
Freud
MAAR kritiek:
- Eerste totaalbeeld van de mens, maar het was niet
gebasseerd op wetenschappelijk onderzoek maar op
Freuds persoonlijke interpretaties
3 niveaus van analyse
1. Biologisch niveau
- Hersenen, neurotransmitters, hormonen
• Depressie: tekort aan serotonine (prozac)
- Erfelijkheid
• Bepaalt persoonlijkheid en intelligentie
- Evolutie
• Aspecten evolutie sragen bij tot het individu
3. Sociaal niveau
- Invloed van de omgeving
- Cultuur en maatschappij
- Familie en vrienden
Biopsychosociale benadering
De hedendaagse psychologie houdt rekening met en benaderd de
mens met de 3 aspecten: biologisch, psychologisch en sociaal
Registeren wat we onderzoeken
Steunt op empirie
Wetenschappelijke methode - Rationalisme (intuïtie ervaring) naar empirisme
- Objectieve waarneming en registratie van feiten
- Gebruik van onderzoekscyclus
(theorie/hypothese/onderzoek/research ondersteund)
Hypothese
- Je gaat het onderzoek concretiseren
- Concreet voorstel kan getest worden: theorie wordt in een
proef getest
onderzoekscyclus
- Vereist operationalisatie: meetbare variabelen
- Onderzoeker geeft zzn wat hij/zij precies wil onderzoeken
1. Naturalistische observatie
- Systematische observatie van het gedrag in een
natuurlijke context
- Nadelen: reactieve gedragingen
- Niet-reactieve technieken gebruiken: als je langer
observeert zal er gewenning optreden of spiegelglaslokalen
2. Survey
- Vragenlijsten, peilingen en interviews
- Voordeel: veel info op korte tijd
- Nadeel
• Sociaal wenselijke antwoorden
Beschrijvend onderzoek
• Eerder perceptie ondervraagd dan realiteit
• Representativiteit
3. Test en gevalstudies
- Psychologische tests (intelligentietest): menselijke
vaardigheden en eigenschappen meten
- Gevalstudies (bv: Phineas Gage)
4. Kwalitatief onderzoek
- Hermeneutische visies
- Wetenschappelijke observaties zijn niet reduceerbaar tot
een getal
- Diepteinterviews, focusgroepen, discussies…
Descriptief onderzoek: accuraat beeld krijgen van wat mensen
doen, inzicht krijgen op verbanden.
- Correlatie: mate waarin 2 variabelen samenhangen
• Geen verband = nulcorrelatie
• Mate 0-1 (hoe sterk de correlatie is)
• Richting + of –
§ + positieve correlatie
Als het ene toe neemt, neemt het andere ook
toe
Correlationeel onderzoek § - negatieve correlatie
Als het ene toe neemt neemt het andere af
- Een correlatie is een statisch verband, maar geen causaal
verband.
Illuoire correlatie
- Mensen denken een verband te zien, terwijl er geen
aanwezig is
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller aw2380. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.92. You're not tied to anything after your purchase.