Het lichtontwerp in in de eerste plaats een DAGLICHT ontwerp :
- Gebruikscomfort vergroten -> het nodige daglicht voorzien (afhankelijk van de functie) + de
gewenste sfeer creëren en visuele concentratie behouden.
- Energie graag voor verlichting en koeling reduceren
- Daglicht in architectuur integreren en niet achteraf beschouwen = bouwmateriaal !
Comfort beïnvloed het energie verbruik ! Gebruik zoveel mogelijk de zon als energiebron (energie
en licht) en de functie van de gevel (oriëntatie, gevelopeningen enzo).
Elektrisch vermogen = hoeveelheid energie per tijdseenheid in Joule/sec = Watt
Elektrisch verbruik = gemiddeld vermogen over een bepaalde tijd in Wh (meestal kWh). Bv : een
lamp van 150W brandt 1 uur = 150Wh of 0,15kWh.
Merk op : deze twee voorgaande termen zijn niet hetzelfde ! Elektrisch verbruik koppelt elektrisch
vermogen aan tijd. Bv : in een kantoorfunctie is verlichting gemiddeld 2600 uren per jaar ingeschakeld. Veronderstel
een LED-lamp met een vermogen van 19,5Watt. Beschouwt men enkel dit vermogen, dan zal deze LED-lamp 50,7kWh
per jaar verbruiken. Aan 0,21€ per kWh elektriciteit (bedrijven dec.2020 - VREG) komt dit neer op een kost van 10,65€.
Terwijl een niet energiezuinige lichtbron van 150W voor datzelfde aantal branduren 390 kWh per jaar verbruikt. Aan
0,21€ per kWh elektriciteit is dit een kost van 81,9€ of bijna 8 keer de kostprijs van het elektrisch verbruik door de LED-
lichtbron.
Voorbeeld : Amos Rex museum, Helsinki, 2018
-> Daglicht gebruiken als een bouwmateriaal (zenitaal licht komt door de opening/koepel naar
binnen).
Voorbeeld : Onderwijscentrum Erasmus MC, Rotterdam, 2013
-> Daglicht gebruiken als een bouwmateriaal
Voorbeeld : centraal station Rotterdam
-> Daglicht gebruiken als bouwmateriaal
-> Alles beglaasd = veel warmte -> vandaar die prints die erop geplaatst zijn die zorgen voor
zonwering + ze wekken energie op.
Voorbeeld : Notre Dame du Haut
-> Daglicht gebruiken als bouwmateriaal
-> Nieuwe kapel door Le Corbusier : subtiel spel van licht en schaduw, concaaf en convex werden
akoestisch ingezet.
-> In de zuidmuur zijn kleine rechthoekige openingen gemaakt waarin gebrandschilderd glas is
geplaatst.
-> 3 kapellen zijn lichtkanonnen : het licht komt er van bovenaf, de kapellen zijn indirect
verlichting.
Daglicht ontwerp veronderstel een geïntegreerde aanpak : daglicht planning + binnen klimaat
technologie. Verschillende stappen :
1. Kenmerken van de site beschouwen
2. Daglicht ambitie (afhankelijk per gebouw functie), zonering
3. Gevel compositie - daglicht opening (hier wordt er direct een link gelegd met thermische
isolatie, akoestische isolatie, binnenklimaatvoorzieningen,…).
4. Afwerkingsmaterialen (licht spreiding optimaliseren door een doordachte keuze van
afwerkingsmaterialen. Hierbij is licht van belang maar ook akoestiek, thermisch gedrag van
harde materialen + duurzaamheid van materialen).
5. Daglicht systemen - kunstverlichting (daglicht systemen dragen heel erg bij tot optimaal
benutten van daglicht. Waar en wanneer daglicht niet beschikbaar is, bevordert een energie-
e ciënt plan voor kunstverlichting.).
|-> Om notie te krijgen van de impact van lichtbronnen in het ontwerpvoorstel is simulatie nodig.
ffi
, 1. Vereisten verlichting
a. Kwantitatieve eisen = zeggen iets over hoeveelheid verlichting er moet worden voorzien
Adequaatheid van verlichting = kwantitatieve eis. Dit is afhankelijk van :
- Taak -> afhankelijk van de taak is het detail, contrast, tijdspanne waarbinnen het zicht
varieert,…
- Leeftijd -> een persoon van 60 jaar heeft 5keer meer licht nodig dan een persoon van 40 jaar.
Hoeveelheid verlichting is vastgelegd in normen (tenminste voor niet-residentiële functies) :
|-> Er wordt telkens een onderscheid wordt gemaakt tussen omgevingsverlichting en
taakverlichting. Dit is om een gelijkmatige spreiding van verlichting te verzekeren.
De norm voor de verlichting van werkplekken binnen omschrijft 4 objectieve criteria om een
goede verlichting te voorzien :
- Te verzekeren verlichtingssterkte (Em)
- Uniformiteit (Uo)
- Maximale eengemaakte verblindingsgraad (UGR-waarde of Rugl)
- Kleurweergave index (Ra)
Em = te verzekeren verlichtingssterkte in lux = minimumwaarde van de gemiddelde
verlichtingssterkte op het beschouwde oppervlak. Dit heeft te maken met tijd : de te verzekeren
verlichtingssterkte moet immers behaald worden voor de volledige levensduur van de verlichting,
tot wanneer ze vervangen wordt.
Emax en Emin = maximale en minimale verlichtingssterkte in lux = maximale en minimale
verlichtingssterkte op de representatieve punten van het gespeci ceerde oppervlak.
E = gemiddelde verlichtingssterkte in lux
Cilindrische verlichtingssterkte = verlichtingssterkte gemeten op het verticale vlak van een cilinder.
Deze wordt berekend als de gemiddelde waarde van de verlichtingssterkte in de 4 richtingen. De
bedoeling hiervan is visuele communicatie : gezichtsherkenning bevorderen in bv : klaslokalen,
vergaderruimtes,… :
- In een kantoor (hoogte 1m20) = 50 lux
fi
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nlgst19. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.94. You're not tied to anything after your purchase.