Tentamen ontwikkeling in de adolescentie
April 2011 – Hogeschool Rotterdam
Hoofdstuk 1: seksualiteit en verlangen
Begin adolescentie bepaalt door natuur (biologisch), het einde door cultuur.
Nadat het lichaam een nieuw evenwicht heeft gevonden na alle veranderingen is
het afhankelijk van cultuur wanneer hij of zij zich een volwassene mag noemen.
- Prepuberteit (12-15)
Fase van hormonale en lichamelijke veranderingen waarvan aan de buitenkant
nog niets te zien is.
- Puberteit
Kinderen tussen de 12 en 18 jaar. Hangt samen met lichaamsveranderingen.
- Vijf lichamelijke veranderingen:
1) bij meisjes het uitgroeien van de eierstokken en het afscheiden van
oestrogeen door de
eierstokken, rond het tieneneenhalfde jaar en leidt tot de eerste menstruatie
rond het
dertiende jaar (menarche). Anderhalf jaar daarna beginnen meisjes met ovuleren
en zijn
zij echt geslachtsrijp. Bij jongens het uitgroeien van de zaadballen en het
aanmaken van
androgenen vanaf gemiddeld het twaalfenhalfde jaar en na verloop van tijd de
eerste
zaadlozing die nog niet vruchtbaar is. Jongens zijn gemiddeld met zestien jaar
vruchtbaar,
meisjes met vijftien jaar.
2) De tweede soort veranderingen zijn van buitenaf waar te nemen: secondaire
geslachtskenmerken. Hieronder vallen het groeien van schaamhaar, okselhaar
en
zwellende borsten bij meisjes en het groeien van het geslacht en het schaamhaar
bij
jongens.
3) De derde verandering is seksespecifiek en betreft de verdeling van vet- en
spierweefsel
over het lichaam.
4) Veranderingen in de bloedsomloop en luchtwegen, o.a. vergroting van de
longen.
5) De groeispurt. Deze duurt ruim vier jaar en gaat naast groei in de lengte
gepaard met het
toenemen van het gewicht.
- Groeispurt
- Duurt zo’n 4 jaar
. Start meisjes: 10,5 jaar met hoogtepunt op 12 jaar.
- Start jongens: 11,5 jaar met hoogtepunt op 12 jaar.
- Meisjes groeien gemiddeld 9 centimeter per jaar.
- Jongens groeien gemiddeld 11 centimeter per jaar.
Verklaring vanuit evolutie-theorie:
- Meisjes: al volwassen uiterlijk van meisjes maakt hun ‘moederlijk’.
- Jongens: nog kinderlijke uiterlijk van jongens maakt het onschuldig en dus nog
geen rivaal
, gunstig effect voor voortplanting
- Groeien heeft een effect op lichaamsverhoudingen à de slungelige adolescent
die zich geen raad weet met zijn lichaam.
- Groeispurt en geslachtsrijping gaan vaak gelijk op. Samenhang blijkt uit
twee dingen:
1) de groeispurt wordt gereguleerd door geslachtshormonen uit de
geslachtsklieren, de
gewone groei door groeihormonen uit de hypofyse.
2) De timing tussen groeispurt en geslachtsrijping: meisjes die hun groeispurt
eerder hebben
krijgen in het algemeen hun menstruatie eerder dan meisjes die later beginnen
met
groeien. Jongens die eerder beginnen met groeien krijgen eerder secundaire
geslachtskenmerken.
- Adolescentie (15-24 jaar)
De tijd tussen puberteit en volwassenheid. Jongeren tussen de 15 en 24 jaar.
- Hormonen
Start lichamelijke rijping:
Hypothalamus geeft instructie aan hypofyse om gonadotrope hormonen af te
scheiden. Deze hormonen zijn specifiek van invloed op de geslachtsklieren. De
mogelijkheid om de
pubertijd in gang te zetten is al voor de geboorte aanwezig in hypothalamus,
hypofyse en
geslachtsklieren maar wordt lange tijd niet geactiveerd door iets in de
hypothalamus.
Meisjes: eierstokken maken oestrogenen aan
Jongens: zaadballen maken androgenen (waaronder testosteron) aan.
- Menarche steeds vroeger, omdat:
1. gezondheidszorg: ziekten die de rijping zouden kunnen vertragen, kunnen al
op jonge
leeftijd worden voorkomen en genezen,
2. beter eten, waardoor er een overvloed is aan bouw- en voedingsstoffen
3. hogere omgevingstemperatuur door de aanwezigheid van verwarming.
Er zijn een aantal factoren die invloed uitoefenen op het beleven van pijn tijdens
de
menstruatie, de pijn komt niet voort uit fysiologische factoren.
Emotionele invloed
Meisjes wier vader op de hoogte is en positief reageert op het feit dat zijn dochter
vrouw is
geworden, hebben minder menstruatieklachten dan meisjes die het zonder deze
vaderlijke
waardering moeten doen.
Cognitieve invloed
Meisjes die goed zijn voorgelicht en weten wat ze kunnen verwachten hebben
naar
verhouding minder klachten. Het gaat om de adequaatheid en niet de kwantiteit
van de
informatie.
Sociale invloed
Komt tot uitdrukking in de manier waarop in het milieu van het meisje over
menstruatie
wordt gesproken. Zij neemt dit op in haar verwachtingspatroon.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentanna19. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.