Tijdvak 1: tijd van jagers en
boeren
Homo erectus
- Recht oplopende mens
- Ongeveer anderhalf miljoen jaar geleden verliet deze menssoort Afrika.
- Uit deze mensensoort ontwikkelde zich in Europa een plaatselijke mensensoort, de Neanderthaler.
Homo sapiens (denkende mens)
- Menssoort tegenwoordig
- Komt waarschijnlijk uit Afrika.
- Ongeveer 35.000 jaar geleden verscheen deze mens in Europa.
- Rond deze tijd stierven de Neanderthalers uit.
Jagers-verzamelaars
- Leven als nomaden.
- Eerste bewoners van de Lage Landen.
- Leven van de jacht (jagers) en van producten uit de natuur (verzamelaars)
Rendierjagers
- Leefden op de toendra in West-Europa tijdens de laatste ijstijd
(ong. 10.000 v. Chr.)
- Leefden als Nomaden
- Hielden rekening met het trekgedrag van de rendieren en volgden
ze.
Bandkeramiekcultuur
- Leefde van 5.300 – 4.900 v. Chr.
- De eerste boeren in Midden- en West-Europa rond 5.300 v. Chr.
- Vestigden zich in Zuid-Limburg.
- Legden akkers aan op de vruchtbare lössgrond.
- Maakten aardewerk met een opvallende bandversiering
Aarde werk van het
Trechterbekercultuur bandkeramiekcultuur
- Leefde van 3.400 – 2.850 v. Chr.
- De eerste boeren boven de grote rivieren in de Lage Landen
- Woonden vooral in Noordoost-Nederland (Drenthe)
- Kregen hun naam door de trechtervormige potten, bekers en schalen.
- Bouwden van grote stenen hunebedden als begraafplaats.
- De hunebedden werden als grafkelders gebruikt.
- Gaven overledenen potten, sieraden en wapens mee als ze in een hunebed
werden bijgezet.
1.1 - jagers-verzamelaars
Prehistorie
- De tijd waaruit geen geschreven berichten zijn bewaard.
- Eindigde in de Lage landen rond 50 v. Chr met de komst van de Romeinen.
- Eindigde wereldwijd rond 3.000 v. Chr. Reconstructie van de
bouw van een hunebed
- Het is de belangrijkste wetenschap om kennis over de prehistorie te krijgen.
,Basiskennis geschiedenis – tweede druk
,Lage landen
- Omschrijving van het huidige Nederland en België, toen deze landen nog niet bestonden
IJstijden
- Periode van extreme kou waarin het land in het noorden van Europa bedekt is met ijs.
- Heerste in West-Europa een poolklimaat.
- De enorme zwerfkeien komen uit deze tijd en werden door het ijs meegevoerd vanuit Scandinavië.
- Het ijs trok zich terug tegen het einde van de laatste ijstijd (10.000 jaar geleden)
- Leefde hier rendierjagers
Nomadische leefwijze
- Mensen die geen vaste woonplaats
- Trekken rond
- Leven van wat de natuur te bieden heeft
Jagers-verzamelaars
Toendra/ Toendraklimaat
- Een boomloos gebied met grassen, mossen en dwergstruiken
in een koud en droog klimaat.
- In de koudste maanden was de temperatuur onder -3 graden,
- In de warmste maanden was de temperatuur tussen de 0 en
10 graden.
- Aan het einde van de IJstijd (rond 10.000 v. Chr.) was West-
Europa voor een groot deel een toendragebied. Toendraklimaat ca. 7.000 v. Chr.
Mammoeten
- Grote dieren met een dikke vacht (familie van de olifant)
- Leefden op de toendra’s
- Omstreeks 4.000 jaar geleden zijn ze uitgestorven.
- Toen het warmer werd in de Lage Landen trokken de mammoeten richting Siberië.
Rendieren
- Hertachtige dieren
- Zwierven in kuddes over de toendra’s
- In warmere tijden trokken ze terug naar het noorden van
Scandinavië
Grotschilderingen
- In de prehistorie werd kunst gemaakt in de vorm van
grotschilderingen.
1.2 - boeren
Agrarische revolutie
- Overgang van het nomadisch bestaan van jagers-verzamelaars naar de landbouw/ boerenbestaan.
- Vanaf 9.000 v. Chr. verandering (werd gesproken over een revolutie)
- Ontstond een complexe samenleving
- Veel nieuwe technieken werden ontwikkelt.
- Rond 5300 v. Chr. kwamen de eerste boeren in de Lage landen.
o Bouwden boerderijen van 30 meter lang
o Akkers werden in bossen aangelegd op kaalgekapte plekken.
Basiskennis geschiedenis – tweede druk
, Landbouw/veeteelt
- Mensen gaan hun eigen voedsel produceren
o verbouwen van granen (landbouw)
o het temmen van vee (veeteelt)
- Als eerste in het Midden-Oosten
- Later verspreiden zich dit over Europa
Aardewerk
- Gemaakt van klei en leem
- Nodig om op een boerderij te wonen
Potten
Bekers
Schalen
Kommen
Grafgiften/ hiernamaals
- De doden kregen in hun graf giften mee (grafgiften).
- Wijst op dat ze geloven dat er een leven na de dood is in een soort hemel (hiernamaals)
Schrift & kleitabletten
- Ontwikkelt in het Midden-Oosten
- Bewaard bleven o.a. teksten op kleitabletten.
- Einde van de prehistorie
- Begin van de historie (3.000 v. Chr.)
- In de Lage landen was dit met de komst van de Romeinen (ongeveer 50 v. Chr.)
Vruchtbare Halvemaan
- Een heuvelachtige gebied in het huidige Irak, Syrië,
Turkije, Libanon en Israël
- Rond 9.000 v. Chr.
- Ontstond de landbouw
- Boeren gingen voor het eerst graan telen en vee
houden.
Steen, brons en ijzer
- Steen is de langste tijd in het bestaan van de
mens het belangrijkste materiaal geweest om Vruchtbare halvemaan
gereedschappen of wapens te maken.
- Later namen brons en ijzer deze rol over.
- Jagers-verzamelaars gebruikten veel stenen wapens en gereedschappen (de Steentijd)
- Vuursteen werd veel gebruikt.
o Goed bewerkbare steensoort.
o Afgeslagen vuursteen heeft scherpe randen
o Gebruikt als mes of pijlpunt
Basiskennis geschiedenis – tweede druk
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marloesvandenboogaardt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.63. You're not tied to anything after your purchase.