Samenvatting van het deel micro-organismen van het 1ste jaars vak "micro-organismen en biomoleculen". De samenvatting dateert van januari 2021, maar de inhoud van het vak is nog steeds hetzelfde. Samen is een combinatie van de powerpoints, cursus en lesnotities. Alles is samengevat in 26 pagina's, ...
Prokaryoten Eukaryoten
Niet omgeven door kern(membraan) en Omgeven door kernmembraan en genetisch
genetisch materiaal in enkelvoudig circulair materiaal bestaat uit verschillende lineaire
chromosoom. Opgedeeld in 2 groepen: chromosomen. Funghi, protozoa en algen horen
bacteriën en archaea. hierbij.
Virussen in aparte groep! Bestaan uit DNA/RNA-moleculen, omgeven door eiwitmantel + hebben
gastheer nodig om te kunnen overleven.
Micro-organismen in 3 domeinen:
1. Bacteriën (bacteriën en cyanobacteriën)
2. Archaea (oerbacteriën)
3. Eukaryoten (algen, protozoa, gisten en schimmels)
Rol micro-organismen in levenskringloop
Ecosysteem
= wisselwerking tussen alle erin levende organismen en abiotische omgeving. Functioneren
gebaseerd op gesloten kringloop energie + materie van ene organisme op andere doorgegeven.
Producenten
= ‘maken het eten’. Van anorganische naar organische verbindingen zon + fotosynthese centraal.
Fotosynthese = koolstoffixatie met hulp zonne-energie, anorganische koolstof vastgelegd in
energierijke organische koolwaterstofverbindingen: de suikers.
Chemosynthese = anorganische koolstof door micro-organismen omgezet naar organische
koolwaterstofverbindingen met behulp van energie van chemische bindingen.
Autotroof = organismen die eigen voedsel produceren bv: fytoplankton.
Consumenten
= zelf geen voedsel produceren en afhankelijk van producenten planteneters. Ze zijn heterotroof =
organische bouwstenen + energie verwerven via andere organismen. Eerste orde = degene die
producenten eten (planteneters). Tweede orde = degene die eerste orde eten (vleeseters).
Reducenten/saprofieten
= afbreken van organische moleculen: ‘terugbrengen tot afzonderlijke onderdelen’. Planteneters +
vleeseters scheiden stoffen uit schimmels en bacteriën breken ze af en herbruiken deze.
,Vormen van samenleven tussen twee organismen
Symbiose = samenleven van micro-organismen op ander organismen. Er zijn 3 vormen symbiose:
Parasitisme
= Micro-organismen die leven ten koste van gastheer levert schade voor gastheer. Wanneer
parasiet een ziekte doet staan spreekt men van pathogenen. Facultatieve parasieten = zowel vrij in
natuur als in gastheer. Obligate parasieten = parasiet heeft synthesevermogen verloren en kan alleen
nog leven door metabolisme van gastheer (bv: virussen en meningokokken).
Mutualisme
= Beide organismen hebben baat aan leven in symbiose.
Commensalisme
= Beide organismen hebben voor- noch nadelen. Het samenleven tussen gastheer en commensaal is
een evenwichtstoestand (bv: bacteriën huid, luchtwegen en darm).
Bacteriën
Bouw bacteriën
Klein, eencellige autotrofe of heterotrofe micro-organismen. Het zijn prokaryotische cellen (erfelijk
materiaal is circulair en niet omgeven door kernmembraan). Ook heeft het geen afgescheiden
celorganellen. Ze vermenigvuldigen door binaire deling = ongeslachtelijk. Ze zijn veel kleiner dan
eukaryoten cellen.
Wanneer bacteriën delen blijven ze tijdelijk aan elkaar hangen:
, Spiraalvormige bacteriën hebben minstens één of twee draaiingen:
Filamenteuze/draadvormige bacteriën = cyanobacteriën, ze spelen belangrijke rol in fotosynthese.
Opbouw bacteriën
Vorm bacterie omgeven door celmembraan met daar rond nog een celwand.
Celwand kan door extra laag omgeven zijn: de glycocalyx (suikerketens)
Glycocalyx
= Substantie die prokaryote uitscheiden, ze gaan buitenste laag vormen. bestaat uit polysachariden
en/of polypeptiden. Wanneer glycocalyx gestructureerd en stevig is vormt het een kapsel. Productie
glycocalyx is afhankelijk van groeiomstandigheden.
Kapsel
= Kan celwand omgeven. Het is stevig en duidelijk begrensd, het dient als hechting aan oppervlaktes
en geeft bescherming tegen witte bloedcellen en lytische enzymen. Het kapsel bevat antigenen.
Celwand
= Zit buiten celmembraan en onder eventuele glycocalyx. Bestaat voornamelijk uit peptidoglycaan.
Het is samengesteld uit lange ketens polysachariden die met elkaar verbonden zijn door korte
peptideketens. Antibiotica vallen bacterie hier aan zo verhinderen ze dat aaneensluitende
celwand wordt gevormd.
Peptidoglycaan
= 3 dimensioneel netwerk van één gigantische molecule dat gehele cel omgeeft en zo vorm v/d cel
bepaalt. Het bestaat uit lange suikerketens, waarin afwisselend de aminosuikers ‘N-acetyl-
muraminezuur’ (NAM) en ‘N-acetyl-glucosamine’ (NAG) voorkomen. Mens bezit enzym ‘lysozyme’
dat in traanvocht/speeksel voorkomt en deze suikerketen kan verbreken. De lange suikerketens zijn
onderling verbonden door talrijke peptide dwarsverbindingen, waardoor celwand zeer stevig wordt.
Grampositief Gramnegatief
Vele lagen peptidoglycaan Enkele lagen peptidoglycaan
techoïnezuur Geen techoïnezuur
Extra celmembraan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amberrodrigo1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.41. You're not tied to anything after your purchase.
