Tijdvak 4: Tijd van steden en staten / Hoge en Late Middeleeuwen
Late Middeleeuwen: 1000 – 1500 Byzantijnse Rijk: t/m 1453
Kenmerkende aspecten:
13. De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-
urbane samenleving
14. De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
15. Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke
macht het primaat behoorde te hebben
16. De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van de
kruistochten
17. Het begin van staatsvorming en centralisatie
Herleving van handel, ambachten en steden vanaf de 11de eeuw
De handel in West-Europa was sinds de 5de eeuw bijna verdwenen. In de loop van de 11de en 12de
eeuw wisten kooplieden de hindernissen voor de handel te overwinnen:
- Kooplieden gingen samenwerken door zich aan te sluiten in gilden (gilden dienden belangen
van mensen met dezelfde beroepen)
- Kooplieden en setdelingen kregen soms steun van de landsheer en edelen, die het belang
van steden inzagen. Ze beschermden ze tegen rovers en piraten, zorgden voor verbetering
van wegen en bruggen, hielpen einde te maken aan tol en belastingen, steunden invoering
van een muntstelsel in hun gehele graafschap/hertogdom/rijk.
Europese handel herleefde het eerst in Italië, het lag handig tussen het Midden-Oosten en Europa.
Aan kruisvaarders leverden ze voedsel en wapens.
Kooplieden van de Hanze, een Noord-Europees stedelijk verbond, hielpen elkaar bij handel. Hun
invloed werd zo groot dat ze het bestuur van steden in handen kregen. De Hanze (voornamelijk een
Duitse organisatie) werd in de 13de en 14de eeuw op het gebied van handel oppermachtig in Noord-
Europa.
Nieuwe steden ontstonden en oude steden herleefden, want de werkgelegenheid nam toe. Mensen
van het platteland verhuisden naar steden. Ambachten herleefden, want stedelingen konden niet
alles zelf vervaardigen, dus ambachtslieden waren nodig en zij werden de grootste bevolkingsgroep:
metselaars, timmerlieden, smeden, bakkers, kleermakers, etc. Er ontstond weer een agrarisch-
urbane samenleving.
Veel steden blijven klein, maar in grote steden was er meer bedrijvigheid want het aantal arbeiders
groeide het sterk toen handelaars op grote schaal producten lieten maken. De grootste tak van
nijverheid was textiel.
Zelfstandigheid van steden neemt toe
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Coombs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
