Summary
Burgerlijk recht 3 beknopte samenvatting
- Course
- Institution
- Book
Beknopte samenvatting voor het vak burgerlijk recht 3 van de RUG.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
wilh
Reviews received
Content preview
Introductie aansprakelijkheidsrechtAfwentelingsmechanismen waardoor benadeelden schade op anderen kunnen afwentelen
• Sociale zekerheid
• Particuliere verzekering
• Fondsen
• Aansprakelijkheidsrecht → Burgerlijk Wetboek 6
o Afdeling 6.3.1 – persoonlijke aansprakelijkheid
o Afdeling 6.3.2 – kwalitatieve aansprakelijkheid
Persoonlijke aansprakelijkheid = men kan zelf aansprakelijk zijn in eigen persoon, omdat men zelf het schade
verwekkende gebeuren heeft doen ontstaan.
Kwalitatieve aansprakelijkheid = men kan ook aansprakelijk zijn in een bepaalde hoedanigheid, omdat men in
heeft te staan voor (1) het gedrag van personen tot wie men in een bepaalde strekking staat, of (2) de veilige
toestand of werking van zaken waarvan men eigenaar, bezitter, beheerder, producent of gebruiker is.
Bronnen van verbintenissen
• Zaakwaarneming art. 6:198 BW
• Onverschuldigde betaling art. 6:203 e.v. BW
• Ongerechtvaardigde verrijking art. 6: 212 e.v. BW
• Overeenkomst art. 6:74 BW
• Onrechtmatige daad titel 6.3 BW
Aansprakelijkheid voor rechtmatige daad
Het kan voorkomen dat een gedraging vanuit maatschappelijk oogpunt wenselijk is, maar schade toebrengt aan
een bepaalde groep. Een verbod is dan strijdig met het algemeen belang. De oplossing voor deze bepaalde
groep mensen is compensatie voor de onevenredige schade.
In geval van een dreigende onrechtmatige daad of een herhaling van een onrechtmatige daad kan degene wiens
belang dreigt te worden aangetast een verbod bij de rechter vorderen (art. 3:296 BW), al dan niet versterkt met
een dwangsom (art. 611a e.v. Rv).
Verbodsactie vereisten:
1. Sprake van een reële dreiging;
2. De eiser heeft belang bij een verbod;
3. Het verbod voldoende is bepaald.
Argumenten voor risicoaansprakelijkheid
Er heeft een ontwikkeling plaatsgevonden dat buiten gevallen van persoonlijke verwijtbaarheid, ook
aansprakelijkheid kan worden aangenomen → objectivering van het begrip ‘schuld’.
Het accent ligt voornamelijk op de bescherming van de benadeelde!
Argumenten voor risicoaansprakelijkheid:
• Het gevaar dat van een zaak uitgaat
• Het feit dat iemand profijt heeft van een zaak
• Het vermogen om schade te dragen
• Verzekerbaarheid
,Functies van het aansprakelijkheidsrecht
• Evenwicht toebrengen tussen twee fundamentele rechten: veiligheid en vrijheid
• Defensieve functie → rechtshandhaving
o Drie aspecten zijn hierbij van belang:
§ Welke rechten en belangen komen voor de bescherming in aanmerking?
§ In hoeverre behoren deze rechten en belangen te worden beschermd?
§ Hoe moeten geschonden rechten en belangen worden hersteld?
• Offensieve functie → ventielfunctie
o Rechters kunnen door open normen een nieuw subjectief recht erkennen door schadevergoeding
toe te rekenen. Soms komen gevoelens van onvrede op het bordje terecht van de rechter:
genoegdoening voor de samenleving.
• Preventieve functie → het voorkomen van schade
Europeanisering
Term ‘Europeanisering’ doelt op de invloed van de EU als op die van het EVRM. De invloed van de EU op het
nationale aansprakelijkheidsrecht is tot dusverre relatief beperkt gebleven. Enkele uitzonderingen daargelaten
bestaat het aansprakelijkheidsrecht in de lidstaten vrijwel geheel uit nationaal recht. Voor het Nederlandse
aansprakelijkheidsrecht zijn vooral belangrijk: art. 2 EVRM (recht op leven) voor het schadevergoedingsrecht,
art. 6 EVRM (eerlijk proces) voor verjaring, verval en immuniteiten, art. 8 EVRM (family life) voor inbreuk op
privacy, milieuverontreiniging en hinder, en art. 1 EP EVRM (eigendom) voor de limitering van
aansprakelijkheid. De bepalingen omtrent productaansprakelijkheid, oneerlijke handelspraktijken, misleidende
reclame en het mededingingsrecht zijn afkomstig uit Europese richtlijnen.
Urgenda-arrest: art. 2 en art. 8 van het EVRM staan centraal in dit arrest bij de invulling van art. 6:162 BW. De
artikelen leveren positieve verplichtingen op voor de staat.
Shell-arrest: Shell schendt ongeschreven zorgvuldigheidsnorm. Art. 2 en 8 EVRM spelen een rol in de
rechtsverhouding Shell-Milieudefensie en bieden bescherming tegen gevolgen van klimaatverandering.
(1) VESTIGINGSFASE – fase waarin wordt onderzocht of er een grondslag is voor aansprakelijkheid
Persoonlijke aansprakelijkheid
Basisvoorwaarden van de onrechtmatige daad – voortvloeiende uit art. 6:162 BW
1. Onrechtmatigheid;
2. Relativiteit;
3. Toerekening;
4. Causaal verband;
5. Schade.
(1) Onrechtmatigheid
→ Artikel 6:162 lid 2 BW
1. Inbreuk op een recht;
Recht = een rechtens beschermd belang; een bevoegdheid; een subjectief recht.
Subjectief recht – een bijzonder door het recht aan iemand toegekende bevoegdheid die hem verleend wordt
om zijn belang te dienen (absolute vermogensrechten en persoonlijkheidsrechten).
Uit het Zwiepende tak-arrest volgt dat het feit dat sprake is van ernstig lichamelijk letsel, niet automatisch
betekent dat er sprake is van inbreuk op een subjectief recht.
Leer-Smits: Er is een discussie over de vraag of inbreuk op een subjectief recht pas onrechtmatig is indien deze
inbreuk bovendien maatschappelijk onzorgvuldig was. Als dat wordt geredeneerd dan heeft de onrechtmatigheids-
categorie van inbreuk op een subjectief recht weinig betekenis.
→ De HR spreekt zich hier niet duidelijk over uit. Wel is duidelijk dat het onvoorzichtig toebrengen van zaak- of
letselschade niet automatisch leidt tot onrechtmatigheid wegens inbreuk op een subjectief recht.
, 2. Een doen of nalaten in strijd met een wettelijke plicht
Wettelijke plicht = elk algemeen verbindende regeling, uitgaande van een bevoegd gezag. Een overtreding van
een wettelijke plicht is niet voldoende voor onrechtmatigheid. Ook voldaan moet zijn aan het
relativiteitsvereiste → Schutznorm-theorie
3. Een doen of nalaten in strijd met hetgeen volgens ongeschreven regels in het maatschappelijk
verkeer betaamt = zorgvuldigheidsnorm
Bronnen die de rechter gebruikt om de zorgvuldigheidsnorm te concretiseren:
• Wettelijke normen
• In de maatschappij gevormde regels
• Oordelen van derden
Artikel van Smeehuijzen: overige bronnen die invulling geven aan zorgvuldigheidsnorm:
• Rol strijd met wettelijke plicht: als op zichzelf de strijd met de wettelijke plicht niet onrechtmatig is, dan
kan dat het wel worden i.c.m. andere omstandigheden (bijv. aansporen om wet te schenden, samenwerking,
reflexwerking)
• Rol van maatschappelijke normen (m.n. bij beroepsaansprakelijkheid: veldnormen (gedragscodes,
protocollen, richtlijnen, medische aansprakelijkheid).
o Soms zijn maatschappelijke normen opgesteld door een kleine groep mensen in een beperkte
zetting. Het is altijd de vraag of je het zo kan transponeren naar een andere casus en is die
totstandkoming van de normen wel democratisch geweest
• Rol van tuchtrechtspraak en deskundigen: aansprakelijkheid van notaris, advocaten, etc.
!!! De omstandigheden van het geval blijven bepalend, die geven kleur aan de factoren.
Binnen de zorgvuldigheidsnorm zijn deelnormen opgesteld:
• Gevaarzetting: het scheppen van een onaanvaardbare onveilige situatie → toepassen van de kelderluik-
factoren.
o In de professionele vs. privésfeer, wel of geen overheid
o Terreinbeheer/gevaarlijke toestand → Jetblast-arrest
o Ongelukkige Samenloop Van Omstandigheden (OSVO) → Zwiepende tak-arrest (privésfeer)
o Sport en spel → Tennisbal-arrest
o Zuiver nalaten
• Buiten gevaarzetting: de kelderluik-factoren zijn hierin niet van toepassing!
o Hinder
o Profiteren van wanprestatie
o Derden werking contract
o Beroepsaansprakelijkheid
o Bestuurdersaansprakelijkheid
o Aansprakelijkheid toezichthouder
o Aantasting eer/goede naam
o Oneerlijke concurrentie
Binnen gevaarzetting
Beoordelen van gevaarzetting middels de kelderluikfactoren:
1. De omvang van de kans dat anderen niet goed opletten;
2. De omvang van de kans dat daardoor ongevallen ontstaan;
3. De aard en ernst van de gevolgen die kunnen ontstaan (zaakschade of letselschade);
4. De mate waarin voorzorgs- of veiligheidsmaatregelen bezwaarlijk zijn (in termen van kosten en moeite)
voor degene die het risico creëert.
De kans (waarschijnlijkheid) is moeilijk te bepalen. Rechters baseren hun oordeel achteraf, wat invloed kan
hebben op de risico-perceptie. De waardering van bepaalde activiteiten verschilt per persoon. De kelderluik-
factoren garanderen dan ook niet dat gelijke gevallen gelijk worden behandeld. Het gebruik van empirische en
statistische gegevens kan een bijdrage leveren aan het oordeel.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wilh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.84. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67163 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now