Methoden van sociaalwetenschappelijk kwalitatief onderzoek
Institution
Universiteit Humanistiek (UvH)
Book
Analyseren in kwalitatief onderzoek
Volledige samenvatting van het boek 'Analyseren in kwalitatief onderzoek - denken en doen' van Hennie Boeije (tweede druk). Hoofdstuk 1 t/m 8 (hele boek)
Belangrijke begrippen in rood om het makkelijk terug te vinden.
Methoden van sociaalwetenschappelijk kwalitatief onderzoek
All documents for this subject (1)
3
reviews
By: luciafaber • 5 year ago
By: muijtdewilligen • 6 year ago
Translated by Google
Good definitions!
By: jurgenvandepol • 7 year ago
topper die emma
Seller
Follow
emmawel
Reviews received
Content preview
Samenvatting Analyseren in kwalitatief onderzoek – Hennie
Boeije, tweede druk (2014)
Hoofdstuk 1 Inleiding Kwalitatief Onderzoek
1.1 kwantitatief en kwalitatief onderzoek
Kwantitatief onderzoek:
- Literatuur en vooraf gekozen theorie wordt gebruikt om hypothesen uit af te leiden.
- Hypothesen worden d.m.v. onderzoek getest.
- Gestandaardiseerde meetinstrumenten
- Groot aantal onderzoekseenheden
- Statistische criteria
- Uitkomsten verklaren
Kwalitatief onderzoek:
- Literatuur wordt gebruikt om probleemstelling te formuleren.
- Doel: onderwerp met de juiste begrippen beschrijven en begrijpen wat zich afspeelt
- Instrumenten zijn door de onderzoeker ontwikkeld die verder worden verfijnd
naarmate het onderzoek vordert
- Geen grote onderzoekseenheden
- Resultaten: beschrijvingen van begrippen, redeneringen voor gedrag en gevoelens.
- In de analyse wordt gewerkt met teksten van bijv. interviews/observaties
- Uitkomsten verklaren
Wetenschappelijk Paradigma: Een geheel van bij elkaar horende wetenschapsfilosofische
ideeën.
Twee elementen paradigma:
1. Ontologische uitspraken (=zijnsleer)
2. Epistemologische uitspraken (=kennisleer)
Opvatting van onderzoek: het geheel van aannames en vooronderstellingen over de sociale
werkelijkheid en, in het verlengde daarvan, over de wijze waarop men door middel van
onderzoek de werkelijkheid kan leren kennen.
Drie algemene opvattingen van onderzoek:
1. Empirisch-analytische/positivistische opvatting (kwantitatief)
2. Interpretatieve/constructivistische opvatting (kwalitatief)
3. Kritisch-emancipatoire opvatting
1.2 afbakening en omschrijving van kwalitatief onderzoek
Twee varianten van kwalitatief onderzoek:
1. Discursief onderzoek/sequentiële analyse: kenmerken van taal en communicatieprocessen,
rol van taal
2. Interpretatieve variant: begrijpen van betekenissen van teksten of gedrag
De interpretatieve variant is in dit boek het belangrijkst. Het uitgangspunt van deze variant is
het specifieke karakter van de sociale werkelijkheid. Er bestaat geen ‘externe’ werkelijkheid.
,Mensen construeren hun gezamenlijke werkelijkheid door hun betekenissen van
verschijnselen uit te wisselen.
De kwalitatief onderzoeker trekt conclusies uit dit uitgangspunt. Onderzoekers willen te
weten komen hoe mensen de sociale situatie interpreteren. Dit gebeurt vanuit een emic
perspectief: Het begrijpen van een verschijnsel door de ogen van de mensen die we
bestuderen. Daarvoor worden participerende observaties of interviews gebruikt.
In de analyse van het onderzoek staan gedetailleerdheid en rijkdom van de betekeniswereld
centraal. In het eindrapport staan vooral beschrijvingen van regelmatigheden of patronen.
Een traditie binnen de interpretatieve variant is de gefundeerde theoriebenadering
(grounded theory). Een uitgangspunt van deze theorie is dat de vitaliteit in empirisch
onderzoek terug moet komen. Een theorie kan volgens deze theorie stap voor stap gevormd
worden op basis van systematisch verkregen en geanalyseerde onderzoeksgegevens.
1.3 kenmerken van kwalitatief onderzoek
Er zijn verschillende manieren om onderzoek aan te pakken. Hier gaan we in op de
overeenkomsten van die manieren, aan de hand van drie elementen die samen de definitie
van kwalitatief onderzoek vormen:
1. Nadruk op betekenissen, ervaringen, en gezichtspunten van alle betrokkenen.
Onderzoekers proberen mensen te begrijpen vanuit een emic perspectief. Dit houdt in dat
onderzoekers de wereld bekijken vanuit de ogen van de onderzochte personen. Volgens de
interpretatieve variant is dit noodzakelijk om echt te kunnen begrijpen. Hier tegenover staat
het etic perspectief. De betekenis die mensen aan dingen geven wordt duidelijk in
organisaties & programma’s (RIVM & GGD). Om betekenissen te kunnen begrijpen is de
context nodig. Intensief onderzoek: het bestuderen van veel aspecten van de personen
waarin onderzoekers zijn geïnteresseerd. Een gevolg daarvan is dat kwalitatief onderzoek
vaak een relatief kleine steekproef gebruikt.
2. Systematische verzameling, organisatie, en interpretatie van tekstueel materiaal.
Binnen de interpretatieve variant gebruiken de onderzoekers zichzelf om data te verzamelen.
Onderzoekers moeten helder zijn over hun eigen betekenissen, voordat zij dat van iemand
anders kunnen begrijpen. Het onderzoek vindt plaats in de natuurlijke omgeving. Daarom
wordt kwalitatief onderzoek ook wel ‘naturalistisch onderzoek’ genoemd. Bij participerende
observaties is er meer contact tussen onderzoeker en het onderzochte dan bij vooraf
gearrangeerde interviews. Flexibiliteit is ook belangrijk binnen kwalitatief onderzoek. De
uitvoering is van te voren niet helemaal vast te leggen.
3. Ontwikkeling van concepten die helpen sociale verschijnselen te begrijpen in natuurlijke
context.
De resultaten van kwalitatief onderzoek bestaan voornamelijk uit beschrijvingen. In
tegenstelling tot kwantitatief onderzoek, kijkt kwalitatief onderzoek vooral naar het geheel
van een verschijnsel. Dit wordt ook wel holistisch genoemd. Er wordt ook wel gekeken naar
overeenkomsten en verschillen tussen verschillende verschijnselen. Hierdoor krijgen
onderzoekers een beeld van abstracte onderwerpen zoals besluitvorming en tradities. Hier
valt het concrete weg omdat deze dingen worden gevuld door betekenissen. Patronen
kunnen ontstaan waaruit een theorie zich kan vormen waarmee onderzoekers de
verschijnselen kunnen verklaren.
, Hermeneutiek: Het interpreteren van teksten en later ook de sociale werkelijkheid.
1.4 de keuze voor kwalitatief onderzoek
Verschillende redenen om te kiezen voor kwalitatief onderzoek:
1. Situaties, organisaties of personen die bijzonder of eigenaardig zijn en eventueel kunnen
bijdragen aan theorievorming.
2. Situaties waarnaar weinig onderzoek is gedaan, waarvan men nog weinig weet en
waarvoor men eventueel een (meet)instrument wil ontwikkelen.
3. Situaties waarnaar veel onderzoek is gedaan, maar waarvan de uitkomsten elkaar
tegenspreken, getoetst moeten worden of om verklaring vragen.
4. Situaties die complex en veranderlijk zijn en situaties die men soms niet alleen wil
bestuderen maar ook veranderen.
5. Situaties waarin ethische en praktische overwegingen een grote rol spelen.
Mixed methods onderzoek: Onderzoek waarin binnen een project zowel kwalitatief als
kwantitatief onderzoek wordt gedaan. In deze studies is het belangrijk om goed aan te geven
wat beide typen onderzoek moeten bijdragen aan de gehele studie. Beide typen onderzoek
moeten ook echt aan elkaar worden gerelateerd. Integratie van beide typen is essentieel.
Hoofdstuk 2 De Kwalitatieve Onderzoeksopzet
2.1 het onderzoeksvoorstel
Tegenwoordig zijn onderzoeksvoorstellen nodig voordat er aan de uitvoering begonnen kan
worden. De inhoud van een onderzoeksvoorstel: wat willen de onderzoekers bestuderen en
waarom? Hoe pakken ze dat aan? Welke methoden kiezen ze? Bij wie gaan ze gegevens
verzamelen en hoe worden deze gegevens geanalyseerd? Wat zou een uitkomst kunnen zijn
van dit onderzoek?
In kwalitatief onderzoek is het nodig om flexibel te zijn, maar dit mag niet leiden tot
vrijblijvendheid. In het onderzoeksvoorstel kan dus niet alles vastgelegd worden.
Participatief onderzoek: Onderzoekers en betrokkenen werken samen aan het onderzoek.
Uitgangspunt is een gezamenlijke kennisconstructie, waarbij ieders kennis en ervaring
gelijkwaardig is.
2.2 Literatuuronderzoek en theorie
Literatuur wordt meestal gebruikt om de huidige stand van zaken te weten te komen (state of
the art) en om te bekijken welke kennis nog ontbreekt. Een kenmerk van wetenschap is dat
kennis groeit, wetenschappers bouwen voort op elkaars bevindingen.
Verschil tussen literatuur en theorie:
Literatuur: grote diversiteit aan bronnen (wetenschappelijke artikelen, boeken, rapporten,
beleidsdocumenten en bronnen op internet).
Theorie: een samenhangend geheel van uitspraken over de werkelijkheid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmawel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.44. You're not tied to anything after your purchase.
