College aantekeningen en Presentaties van Ethiek voor een voldoende
15 views 0 purchase
Course
Ethiek
Institution
Haagse Hogeschool (HHS)
Hierbij de aantekeningen van de colleges en de presentaties van het vak Ethiek dat wordt gegeven in jaar drie van de IVK studie aan de HHS. De aantekeningen van het college waren van groot belang tijdens het examen, deze heb ik in een keer behaald.
Les 1
Wat moet je weten deze week?
Het belang van ethiek voor veiligheid
Wat is ethiek?
Normatieve en descriptieve ethiek
Wat is een ethische theorie?
De betekenis van normen en waarden
Waardenconflict en waardendiversiteit
Dilemma’s
De casus van de tikkende tijdbom
Ethiek
‘Ethiek is de systematische bespiegeling op het menselijk handelen aan de hand van opvattingen
over goed en kwaad’ (EeV, p.23)
Reflectie
Menselijk gedrag en het handelen (gaat niet om het denken maar om het doen, maar
het gaat ook wel weer om de intenties en motieven van het doen en de argumenten die
gegeven worden)
Systematisch: het onderzoeken van waarom we iets doen op bepaalde gronden kan
het beste gebeuren door de motieven te ordenen en te categoriseren
Opvattingen over goed en kwaad
Waarom is ethiek van belang voor veiligheid?
Complexe bestuurlijke afwegingen ordenen
Verantwoording geven
Steeds grotere waardendiversiteit
De bescherming tegen bureaucratisch managementdenken (en private belangen)
De bescherming tegen technologisch exces
Het waarborgen van integriteit
Gedragspsychologische veiligheidsproblemen benaderen
Normen en warden
Norm: verkeersregels voor goed gedrag
Waarde: een (gedeelde) voorstelling die het ijkpunt vormt van wat wordt gezien als
waardevol of als kenmerkend voor goed gedrag.
Moraal: verzameling van gedragsopvattingen in samenleving of individu
Morele problemen en dilemma’s
Morele problemen draaien om de vraag: ‘wat behoren we te doen?’
Benaderingen volgen meestal uit conflicterende waardenposities
Dilemma: ‘Een morele afweging tussen twee handelingsopties waarbij beide opties in
gelijkwaardige mate problematisch zijn of niet verkiesbaar.’ (EeV, p.37)
Les 2: Gevolgenethiek en het maatschappelijk belang
Wat je moet weten:
Normatieve theorie: het consequentialisme
De consequentialistische verdediging van waarden
Normatieve theorie: het utilisme
Het maatschappelijk belang
Jeremy Bentham en het panopticum
Bezwaren tegen het utilisme
o Tirannie van de meerderheid
o Selectief omgaan met de bewijslast
o Hoe kan de waarde van iets uitgedrukt worden?
Schadebeginsel (onderdeel van consequentionalisme samen met de
maximalisatiepronciepe)) : je eigen vrijheid eindigt waar de vrijheid van een ander begint.
Je mag pas intervenieerden in de vrijheid van een ander wanneer diegene schade
toebrengt. Borging van het voorkomen van tirannie van de meerderheid.
Terug naar dilemma: Sophie’s choice
1
, Het consequentialisme
Voor elke handeling X geldt: als en alleen als <de gevolgen van X het beste zijn>,
dan is X goed, en als en alleen als <de gevolgen van X niet het beste zijn> dan is X
slecht.
De waarde die we toekennen aan de toekomstige uitkomst van de te maken keuze
bepaalt of de handeling goed is.
Kenmerken consequentialisme:
Het gevolg van de handeling is leidend, niet het motief van de handeling
Projecteren van scenario’s, uitkomsten, voordelen en belangen
Rationeel actormodel
Benchmark of ijkpunt van belang – wanneer is een uitkomst beter dan de andere?
Risicobeheersing en –calculatie
Consequentialistische waarden
Het maatschappelijk nut:
De ultieme maatstaf voor het beoordelen van gevolgen van handelingen?
Het veiligheidsbelang als algemeen maatschappelijk belang
Collateral damage
(Vorm van consequentiolisme) Het utilisme:
Een vorm van consequentialisme
Het maximalisatieprincipe: wat levert het meeste plezier cq het minste pijn op voor
zoveel mogelijk mensen? (maatschappelijk nut)
Jeremy Bentham (1748 – 1832)
Mensbeeld: mens als genotszoeker
Bezwaren tegen het utilisme:
Tirannie van de meerderheid
Selectief omgaan met de bewijslast
Hoe kan de waarde van iets uitgedrukt worden?
Les 3
Wat je moet weten:
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bvhhrlm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.82. You're not tied to anything after your purchase.
