Deze samenvatting is gebaseerd op de veelgebruikte maatschappijleermethode 'Thema's Maatschappijleer'. De samenvatting bevat alle belangrijke aspecten uit het thema 'Parlementaire democratie' en is overzichtelijk opgebouwd per paragraaf.
§1 Wat is politiek?
Politiek → de wijze waarop een land wordt bestuurd. Keuzes maken dus. Veel vraagstukken van
algemeen belang: iedereen heeft er direct mee te maken. Afweging: efficiënt besturen ten kos-
te van participatie van burgers, of andersom? We bespreken enkele staatsvormen.
1.1 Dictatuur
De drie machten zijn hier niet van elkander gescheiden, maar in handen van een kleine groep
mensen. Burgers hebben geen invloed op de politiek, maar kunnen ook hun rechten niet opei-
sen. Een dictatuur is dus geen rechtsstaat. Ook nog de volgende punten:
• Beperkte individuele vrijheid;
• Geen politieke vrijheid (tegenstanders krijgen geen kans);
• Dikwijls overheidsgeweld;
• Geen onafhankelijke rechtspraak;
• Geen vrije pers.
Er is een onderscheid tussen autocratische en totalitaire dictaturen.
Autocratische dictaturen
Eén leider. Kan hoge militair zijn. Bevolking wordt weliswaar onderdrukt, maar er is, wegens ge-
brek aan ideologie, toch een zekere godsdienstvrijheid.
Totalitaire dictatuur
Hier is sprake van indoctrinatie van een bepaalde ideologie. Theocratie valt hier ook onder.
1.2 Democratie
De dictatuur 180° gedraaid. Hier heerst de stem des volks. Onderscheid directe ↔ representa-
tieve democratie. Direct → het volk beslist direct (nu nog steeds; referenda). Representatief:
volksvertegenwoordiger (bij ons de 2e kamer). Ook nog de volgende punten(verder omgekeer-
de van het hiervoor genoemde bij dictatuur)
• Politie en leger hebben beperkte bevoegdheden.
Verschil parlementair ↔ presidentieel stelsel. Presidentieel stelsel → meer daadkracht. Parle-
mentaire democratie → participatie burgers meer gewicht. Veel landen met een parlementair
stelsel hebben een niet gekozen staatshoofd met beperkte macht. Als dat een koning/koningin
is, hebben we te maken met een constitutionele monarchie. Ontbindingsrecht → het recht op
het parlement te ontbinden.
De waarden vrijheid en gelijkheid zijn van groot belang in de democratie. In onze grondwet:
• Taken en bevoegdheden van de drie machten in H2, 3, 5, 6.
• Stemrecht (actief én passief)
• Regels voor besluitvorming staan vast.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller TimoD. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
