Neurologische achtergrond
Waarom?
Bij patiënten met dysfagie is het onderzoeken van de orofaciale motoriek en
sensibiliteit een belangrijk onderdeel van de diagnostiek.
Kennis van de orofaciale en orofaryngeale sensomotoriek is daarom
essentieel
Het onderzoeksgebied van de logopedist beperkt zich tot de motoriek en
sensibiliteit: - gezicht: faciaal of extra oraal
- Mondholte: intra oraal
- Keelholte: orofaryngeaal
Innervatie:
Vanuit de hersenschors= centraal motorisch neuron naar het perifeer
motorisch neuron naar de spier
Van de hersenschors (corticobulbair) tot hersenstam(bulbair) naar spier
Probleem cortico: spastische verlamming
Probleem bulbair: slappe verlamming
Centaal zenuwstelsel: hersenen en ruggenmerg
Perifeer zenuwstelsel: hersenzenuwen en ruggenmerg zenuwen.
Aansturing hoofd/hals gebied: zenuwbanen kruisen op de overgang van de
hersenstam naar ruggenmerg
Aansturing rest van lichaam: zenuwbanen kruisen pas in het ruggenmerg
,Hersenzenuwen betrokken bij slikbeweging
• nervus trigeminus (N. V)
beweging onderkaak > spreken / kauwen; sensibiliteit tong
• nervus facialis (N. VII)
motoriek gelaat > kringspier oog / mond, wangspier; smaak voorste 2/3 e tong
• nervus glossopharyngeus (N. IX)
deel motoriek farynx (heffen en verwijden); sensibiliteit en smaak achterste
1/3 tong
e
• nervus vagus (N. X)
verzorgt velum, farynx, larynx, organen buik/borst > spreken, slikken,
ademhaling (motorische en sensibele functies)
• nervus accesorius (N. XI)
ondersteunt het in beweging
zetten van de halsspieren
• nervus hypoglossus (N. XII)
motoriek tong
Belangrijke aspecten van
normaal slikken volgens de
richtlijn Orofaryngeale dysfagie
• voorbereiding van de bolus
in het ‘cavum oris’ (=
mondholte) (o.a. kauwen van voeding);
• oraal bolus transport richting de farynx;
• mobiliteit van de tongbasis en farynxwanden om de bolus via de farynx naar
de oesofagus te transporteren;
• tijdig afsluiten van de luchtweg en nasofarynx;
• tijdig openen van de musculus cricofaryngeus (Murry, 2008; Logemann, 1997)
fasen slikproces:
1. orale fase: bewust en willekeurig
2. faryngeale fase: bewust en onwillekeurig
3. oesofageale fase: onbewust en onwillekeurig
, orale fase
afhappen en lipsluiting
bolusvorming, proeven en kauwen
tong houdt voeding tegen gehemelte
glossopalate afsluiting tegen verslikken
ademen is nog mogelijk
bewust en willekeurig
van mondholte naar orofarynx
achterste gehemeltebogen trekken samen
de bolus wordt in de orofarynx gedrukt
nasofarynx wordt afgesloten
de receptoren in de orofarynx (met name in de voorste gehemeltebogen)
worden door de bolus geprikkeld en zo wordt de volgende fase ingezet (=
slikinzet)
Welke hersenzenuwen doen mee in de orale fase?
afferente controle:
• sensibiliteit tong : N.V
• smaak tong (voorste 2/3 deel) : N. VII
• sensibiliteit en smaak tong : N. IX
(achterste 1/3 deel)
efferente controle:
• masticatie : N.V
• labiale sfincter : N. VII
• tong : N. XII
• velum : N. IX
afferente: van zintuigen spieren, huid naar hersenschors: sensorisch
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joym1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.