Summary
Samenvatting Publieke Economie
- Course
- Institution
Samenvatting Publieke Economie SEM1 ACADEMIEJAAR 1
[Show more]
1 review
By: sorayaaarrass • 1 month ago
Seller
Followsensiverbelen
Reviews received
Content preview
PUBLIEKE ECONOMIEDeel 1 – De consument en de producent
HET DOEL VAN ECONOMISCHE WETENSCHAP
Economie is afkomstig van het Griekse woord voor iemand die het huishouden doet
Economie kan omschreven worden als de studie van het welvaartstreven. Welvaart moet eerst
geproduceerd worden wil men ervan genieten.
Hierin bestaan 2 specifieke opgaven:
1. De productie van goederen en diensten
2. De goederen en diensten verdelen onder de leden van de gemeenschap
Productie en verdeling worden geconditioneerd door het politieke en socio-economische systeem en ook
beïnvloed door de geldende maatschappelijke waarden en machtsverhoudingen.
Het is een ingewikkelde, fascinerende wereld die op een of andere manier alle, ook niet-economische,
aspecten van het menselijke handelen raakt.
In een samenleving worden ook veel beslissingen genomen:
Welk werk wordt gedaan?
Wie gaat het doen? Als de samenleving de banen heeft verdeeld onder de mensen en land,
gebouwen en machines, worden ook producten verdeeld.
Het keuzeprobleem is dan ook met de gegeven middelen en maximale behoeftebevrediging te bereiken. Dit
is het economische principe.
Een behoefte is het aanvoelen van een tekort en dit tekort te bevredigingen.
Onderverdeling behoeften
Primaire (levensnoodzakelijke) Niet-primaire
Materiële / stoffelijke (tastbaar) Immateriële / onstoffelijke (zorg, onderwijs)
Individuele (voeding, kleding) Collectieve (wegen, onderwijs)
Schaarste = de goederen en diensten zijn beperkt. De samenleving heeft een beperkt aantal bronnen en
daarom kan ze niet alle goederen en diensten produceren die mensen zouden willen hebben.
Economie is de studie van hoe de samenleving omgaat met zijn schaarse bronnen.
→ Schaarste ≠ zeldzaam
= Middelen waarvan de verlangde hoeveelheid de beschikbare hoeveelheid zou overtreffen als het gratis ter
beschikking stond.
→ Schaarsheid slaat niet op de hoeveelheid goederen en diensten maar op de beperktheid van ons
inkomen.
,Goed inzicht in en aantal economische principes is van groot belang; zowel privé - professioneel.
Om belangrijke beslissingen beter te kunnen nemen
Om problemen in de wereld beter te kunnen begrijpen
Voorbeelden?
Is het gevolg wanneer de overheid de belastingen verhoogt?
Wat is het gevolg van de vergrijzing?
Wat zijn de oorzaken van langdurige werkloosheid en wat kan de overheid, bedrijven hieraan doen?
= studie v.h. menselijk streven naar bevrediging van behoeften met behulp van schaarse middelen
Keuzeprobleem → elk individu, gezin, bedrijf, overheid wordt geconfronteerd met het maken van keuzes
Economisch principe = met beschikbare middelen trachten maximale behoeftebevrediging te bereiken
Efficiëntie Rechtvaardigheid
De samenleving haalt het maximale uit haar De voordelen van deze bonnen worden eerlijk
schaarse middelen verdeeld onder de leden van die samenleving
Efficiëntie heeft te maken met de grootte Rechtvaardigheid heeft te maken met de
van de taart verdeling van die taart
Arme mensen helpen door de sociale voorzieningen en individuele inkomstbelasting = tegenstrijdig
Als je de armen meer inkomsten geeft, gaan mensen minder werken en minder produceren, hierdoor
kan de overheid niet evenveel uitgeven aan ontwikkelingshulp als aan defensie
→ Als de overheid de taart gelijk probeert te verdelen, wordt de taart kleiner
Wanneer we het ene kiezen, moeten we het ander prijsgeven. Wat we prijsgeven noemen we de
opportuniteitskosten (niets is gratis; er zijn altijd opportuniteitskosten)
Opportuniteitskosten i.p.v. het best mogelijke alternatief waarbij de productiemiddelen niet verminderen
, Welvaart Welzijn
= de mate waarin mensen met de beschikbare = je gevoel van ‘welbevinden’ en bevrediging van
schaarse middelen in hun behoeften kunnen verlangens die geen beslag leggen op schaarse
voorzien middelen
Schaarste ↓; welvaart ↑
Welvaart is ook: vrije tijd, kwaliteit v.h. ///
leefmilieu, humanisering v.d. arbeid en
opheffing van vormen van discriminatie
Hoe bereiken we dit?
→ Beslag leggen op schaarse middelen
Welvaart en welzijn hoeven niet samen te vallen;
Als je drie keer per jaar op reis kunt gaan dan beschik je over een hoge mate van welvaart,
maar als je veel liever thuis in je tuin uit je favoriete boek leest hebben we het over welzijn.
De levensstandaard van een land hangt af van de mate waarin het land producten en diensten kan
produceren
Verschillen in de levensstandaard van landen zijn toe te schrijven aan verschillen in de
productiviteit van verschillende landen, ofwel de hoeveelheid producten en diensten die
ieder uur door een werknemer worden geproduceerd
Beschikbare schaarse middelen
Alternatief aanwendbaar
Consument met vakantiegeld op reis of nieuwe fiets
Bedrijf kiezen voor meer personeel of automatisering om efficiënt te produceren
Overheid investeert in landbouw of informatietechnologie om veel nut binnen te halen
HERHALING BEHOEFTES
Behoefte = het menselijk verlangen waaraan voldaan wordt door de beschikking over schaarse goederen en
diensten
Oneindig
bv. op reis gaan: tentje, rugzak, caravan, camping, jeugdherberg, hotel, luxe hotel
bv. woonruimte
Student, pas afgestudeerd, gezin
Kot, appartement, huis, villa, kasteel, buitenverblijf in Spanje
Geremd door beschikbare inkomen
Categorieën
Primaire (elementaire goederen: voedsel, onderdak en veiligheid) en secundaire (niet noodzakelijk:
luxegoederen, reizen)
Stoffelijke (tastbare goederen: voedsel, auto’s, stoelen) en onstoffelijke (immateriële:
dienstverlening)
Individuele (eigen behoeften van de consument voorzien door commerciële bedrijven) en collectieve
(iedereen heeft die, maar kan niet individueel invullen: veiligheid, rechtspraak, wegen, onderwijs
meestal voorzien door de overheid)
, DE CETERIS PARIBUS CLAUSULE
Ceteris paribus clausule = een welbepaald economisch verschijnsel bestuderen, afhankelijk van 1 variabele,
terwijl de andere factoren constant worden verondersteld
= “overige omstandigheden gelijkblijvend”
Die gelijk blijvende omstandigheden (vandaar dus ‘ceteris paribus’) houden in dat er geen
verandering optreedt in:
De inkomens van de consumenten
Het aantal consumenten
De voorkeur van die consumenten
De prijzen van andere goederen
bv. bij onderzoek naar samenhang tussen prijs en gevraagde hoeveelheid worden andere variabelen constant
verondersteld (prijs andere producten, individuele voorkeuren, inkomen)
P1 ~ Q1 met P2, Y, voorkeur intact
P = prijs, Q = hoeveelheid, Y = inkomen
ECONOMISCHE PRINCIPES
Een economie bestaat uit niets anders dan een groep mensen die in het dagelijkse leven met elkaar omgaan.
Daarbinnen stellen we de tien economische principes op.
a. Vier principes van individuele beslissingen
1. Mensen moeten keuzes maken: door te kiezen, geven we meestal iets anders op
2. De kosten van iets worden bepaald door datgenen wat we willen opgeven om het te krijgen:
vergelijken van kosten en opbrengsten, opportuniteitskosten
3. Rationele mensen denken in de marge: marginale veranderingen om kleine stapsgewijze
aanpassingen aan een bestaand actieplan te beschrijven, vergelijken van marginale kosten met de
marginale voordelen.
4. Mensen reageren op prikkels: als kosten of opbrengsten veranderen, veranderen de beslissingen
b. Drie principes van hoe mensen met elkaar omgaan
1. Handel kan in ieders belang zijn: door zich te specialiseren in activiteiten waar we het beste zijn,
grotere verscheidenheid aan producten en diensten tegen een lagere prijs
2. Markten zijn vaak een goede manier om economische activiteit te organiseren
Markteconomie: een economie waarin de middelen worden verdeeld door de
gedecentraliseerde besluiten van een groot aantal bedrijven en huishoudens die samenwerken in
markten voor producten en diensten. Eigen welzijn en algemeen economisch worden hiermee
bereikt.
“The invisible hand” van Adam Smith leidt de huishoudens en bedrijven naar de gewenste
marktresultaten. De overheid kan de prijzen niet coördineren.
3. Overheden kunnen de resultaten van de markt verbeteren:
Regels en wetten beschermen
Efficiëntie en rechtvaardigheid bereiken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sensiverbelen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62491 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now