Summary
Victimologie: samenvatting (19/20)
- Course
- Institution
Samenvatting van de lessen + hier en daar wat aanvullingen uit de teksten
[Show more]
Seller
Follow
CrimiStudent9
Reviews received
Content preview
Victimologie1. Oorsprong en concepten
De oorsprong
Victimologie: de wetenschappelijke studie over de omvang, aard en oorzaken van (het criminele) slachtofferschap,
de gevolgen ervan voor de betrokken personen en de reacties daarop door de samenleving, meer specifiek de
politie en de strafrechtsbedeling alsook de vrijwillige en welzijnswerkers (WSV)
Vaak beschouwd als sub-discipline - Psychiatrie, rechten, sociaal werk
- Echter criminologen grootste invloed
- Essentieel component van daderstudies binnen de crimi integraal
onderdeel van criminologische wetenschappen
Szondi Genotropisme - Eerste vorm van victimologische theorievorming
(1930) - Wederkerige aantrekking van dezelfde/gelijkaardige recessieve
genen die menselijk gedrag beïnvloeden (instinct)
Ted Bundy - Zeker 36 slachtoffers in de jaren ‘70
(1946-1989) - Slachtofferselectie:
o Een zaak van opportuniteit
o Beweerde dat hij een SO kon herkennen door wijze waarop ze
door de straat loopt, hoe hoofd houdt, lichaamshouding, …
o Onderzoek bevestigt dat slachtoffers bepaalde typische
lichaamstaal hebben, zeker de wijze waarop gewandeld wordt
o Psychopaten herkennen slachtoffers accurater
Eerste vermelding victimologie
Wie 1. Mendelsohn
2. Werthem
3. Von Hentig
Mendelsohn - Tijdens presentatie paper spirituele vader van de victimologie
- Te weinig aandacht voor slachtoffers
Werthem - Pleit voor een ‘crime victim-centered’ wetenschap
- Gaat zich vooral toespitsen op moord
Von Hentig - Eerste systematisch onderzoek naar slachtoffer
- Peetvader van de criminologie
- Boek: The criminal and his victim
o The victim’s contribution tot he genesis of the crime
o Geen empirisch onderzoek, eerder beschouwing
o Na WO2 – first systematic treatment of victims of crime
- Kritiek op een-dimensioneel beeld binnen criminologie
o Te lang enkel naar dader gekeken aandacht voor SO nodig
- SO stemt soms zelf in (perspectief gaf aanzet tot emp. Onderzoek)
- Cooperates, conspires or procokes (een vd causale elementen)
o Negligence, carelessness, recklessness, imprudence…
o Victim’s role: motivational or functional
- “Het slachtoffer werkt zelf mee aan het misdrijf” = Bij slachtoffer-
schap van phishing mails gaan slachtoffers zelf in op deze mails …
“The law considers certain results and the final moves which lead to them. Here it makes a clear-cut distinction
between the one who does and the one who suffers. Looking into the genesis of the situation, in a considerable
number of cases, we meet a victim who consents tacitly, co-operates, conspires or provokes. The victim is one of the
causative elements” (Von Hentig)
1
,Von Hentig gaf hierbij aanzet tot enkele - Aantal theoretische studies:
studies o Over slachtoffertypes, relatie tss slachtoffer en dader en de rol
die slachtoffers spelen bij bepaalde criminaliteitsfenomenen.
o Frederick Wertham: eerste keer gebruik van de term
victimologie (wou er een wetenschap van maken)
- Aantal empirische studies:
o Heel belangrijke studies Victim precipitation (VP): Wat gaat
vooraf ah slachtofferschap en hoe speelt het SO hierbij een rol
o Meerdere facetten: Moord, verkrachting, diefstal, …
- Martin Wolfgang “Victim precipitated criminal homicide” (1957)
o 588 moordzaken tussen 1948-1952 in Philadelphia
o Slachtoffer is niet de apathische, levenloze figuur maar heeft
een rol gespeeld (≠ victim blaming)
o 26% VP cases waarbij SO eerste was om geweld te plegen
- Menachem Amir “Victim precipitated forcible rape” (1967)
o Actieve Vs. Passieve bijdrage
Actieve ‘bijdrage’ = Drankje aanvaarden of meerijden me
vreemde
Passieve “bijdrage” = Niet sterk genoeg reageren op
seksuele toenaderingen
o Vb: alcohol, “reputatie”, woonplaats, ontmoetingsplaats,…
o GEEN excuus voor dader
o Komt in de buurt van victim blaming als het over rape gaat
Victim precipitation of victim-blaming? - Waar trekt men de grens want zo een onderzoeken lijken eerder het
slachtoffer de schuld te geven …
o Jaren ‘70 VP meer en meer gezien als victim-blaming
- VP-onderzoek heeft wel bijgedragen aan twee belangrijke
criminologische theorieën:
o Lifestyle Theory (Hindelang et al., 1978)
o Routine Activities Theory (Cohen & Felson, 1979)
Gemotiveerde dader, aantrekkelijk doelwit, afwezigheid
guardian
- Deze onderzoeken Victimologie = Slachtoffer van een misdrijf
o Echter houdt victimologie zich ook bezig met zaken los van het
strafrecht (Zie deviantie, afwijkend gedrag, arbeidsongevallen,
schuldig verzuim)
- Kern van deze pioniers: slachtoffers van misdrijven
o Jaren 1950-1960
o Ook tijdens jaren 1970-1980 door het ontstaan van
professionele hulpverlening voor slachtoffers van misdrijven
Oprichting World Society of Victimology 1979
De evolutie
Geleidelijke verbreding tijdens de jaren 1970 van de onderzoeks-focus.
- Rechtstaat is niet noodzakelijk iets positief…
- Gelijkenissen met oorlogsslachtoffers, gevangenen in kampen en bepaalde types van agressie en discriminatie
(Nazisme, Apartheid).
- Criminologen bestuderen andere misdrijven/fenomenen Witteboordencriminaliteit, milieucriminaliteit, …
o Wie is hier het slachtoffer en hoe zit het met perceptie?
2
,Welke 1. Van penale naar algemene victimologie
2. Van micro naar macro victimologie
3. Van theoretische naar toegepaste victimologie
Ook binnen World Society of Victimolgy - Verschil tss wetensch. victimologen en humanistische hulpverleners
(WSV) discussies over onderzoeksobject - Twee ideologieën stromen hieruit:
van de victimologie o Wetenschappelijke victimologen = Victim Precipitation (kijken
naar strafwet voor afbakening
o Humanistische hulpverleners = Meer humane (brede) visie, me
moeten verschillende vormen van slachtofferschap vergelijken
(hier is vb. dakwerker die vd ladder valt mogelijks ook
slachtoffer itt wetenschappelijke victimologen)
- Tweespalt tussen victimologen Beperken tot slachtoffers v
misdrijven of ook andere so’s?
o Zie def victimologie door ‘World Society of Victimology’ (WSV)
o Prominent debat in de jaren 1970-1980, Eind jaren ’90-2000
grotendeels verdwenen UN Declaration
UN Declaration of Basic Principles of - Unaniem goedgekeurd in de Algemene Vergadering
Justice for Victims of Crime and Abuse of o Doel = Minimumstandaarden waaraan staten dienen te
Power (1985) voldoen om slachtoffers op te vangen
- Was een compromis
o Ontwikkelde landen Victims of crime
o Ontwikkelingslanden Victims of ‘abuse of power’
Moeten zelfde rechten hebben als de eerste categorie
o Veel meer voorzieningen voor eerste categorie dan tweede …
- Zie:
o 11. Where public officials or other agents acting in an official or
quasi official capacity have violated national criminal laws, the
victims should receive restitution from the State whose officials
or agents were responsible for the harm inflicted
verplichting
o 19. States should consider incorporating into the national law
norms proscribing abuses of power and providing remedies to
victims of such abuses overweging
Van penale naar algemene victimologie (1)
Wat - Penale victimologie
o Slachtoffer ‘van misdrijven’ staat centraal
o Afbakening van slachtoffer
o Bayley 1991: ‘penal victimology’
- Drie voorwaarden voor (penale) victimologie
1. They have suffered a loss a some significant decrease in well-
being unfairly or undeservedly and in such a manner that they
are helpless to prevent the loss and
2. The loss has an identifiable cause and
3. The legal or moral context of the loss entitles the sufferer of
the loss to social concern
Wordt ‘interactionist victimology’ genoemd
General victimologie vs. humane - General Victimologie: Geen beperkingen, geen exclusie van schade
victimologie zoals consumentenbedrog, vervuiling, arbeids-gerelateerde gevaren
en ziektes, politiegeweld, discriminatie, armoede en oorlog
Moet x wettelijk gedefinieerd zijn + moet geen sprake zijn van
menselijke schuld (je kan van alles slachtoffer worden)
3
, Wordt ook ‘assistance-oriented victimology’ genoemd (vanuit
de hulpverlening)
- Humane Victimologie / Penale victimologie: Akkoord met
algemene victimologie, maar sluiten ongelukken, natuurrampen en
“daden van God” uit – menselijk/identificeerbaar aspect nodig
Pro verbreding - Als victimologie werkt op preventie en verbetering van leed, dan
geen beperkingen op type van leed (armoede, HIV,…)
- Artificiële grenzen leiden tot prioriteiten: een is erger dan de ander
- Verbreding van de onderzoeks-focus binnen criminologie volgen
o Witteboordencriminaliteit & milieucriminaliteit
Contra verbreding - Verlies van objectiviteit
o Abuse of power Ideologisch / normatief
- Te breed onderzoeksdomein
- Te politiek Zie onderzoek naar slachtoffers die law and order
politici misbruiken
- Human victimologie Kwalitatief onderscheid?
o Quid werk-gerelateerde incidenten?
- Iedereen kan zich slachtoffer voelen
Van micro naar macro victimologie (2)
Wat - Slachtofferenquêtes worden heel populair in de jaren 1970
o Verschuiving van individuele studies nr SO’ers bij specifieke
misdrijven naar onderzoek volume van slachtofferschap, de
Socio-demografische karakteristieken van slachtoffers
Van theoretische naar toegepaste victimologie (3)
Wat - Vroege victimologie zocht causale oorzaken van slachtofferschap en
verklaringen van slachtofferschap
- In de jaren 1970 kritiek op VP Er ontstaat een nieuwe focus
binnen victimologie
o Helpen en ondersteunen van slachtoffers
o Ontstaan van een politieke beweging, te zien in de aard van het
onderzoek Van louter academisch naar humanistische
beweging (politiek activisme)
Concepten en definities
Slachtoffer “Victims mean persons who, individually or collectively, have suffered
harm, including physical or mental injury, emotional suffering,
economic loss or substantial impairment of their fundamental rights,
through acts or omissions that are in violation of criminal laws,
including those proscribing abuse of power” (UN Declaration)
- Act of emissie
- Passief, klaagcultuur, persoonlijke verantwoordelijkheid?
- “By the social construction of law itself, all crimes have a victim.”
- Misdrijven zonder slachtoffers?
Wie is het slachtoffer - Resultaat v eigen ‘mores’, cultuur, perceptie, persoonlijke afweging
o Discussie: prostitutie = verkrachting? Vb. in Zweden zijn de
klanten gecriminaliseerd
o Consent versus Zweden, Frankrijk, UK, EU?
Victimisation Victimisatie slachtofferschap; gebeurtenis/proces waarbij iemand een
slachtoffer wordt of schade wordt berokkend aan een slachtoffer
Victimalisation Het proces waarin de samenleving de schadelijdende partij de status
van slachtoffer geeft
Devictimalisation Zie het debat inzake prostitutie (infra)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller CrimiStudent9. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now