100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Historiografie hoorcollege aantekeningen $7.92   Add to cart

Class notes

Historiografie hoorcollege aantekeningen

 19 views  0 purchase
  • Course
  • Institution

Dit document bestaat uit alle aantekeningen van de hoorcolleges over historiografie.

Preview 4 out of 34  pages

  • June 15, 2023
  • 34
  • 2022/2023
  • Class notes
  • Marleen termeer, wim van meurs, jan kok
  • All classes
avatar-seller
Historiografie hoorcolleges
Hoorcollege 1: Introductie & Oudheid

Introductie
- Geschiedenis
1. Verleden (res gestae)
2. Geschiedschrijving (historia rerum gestarum)
- Historiografie
1. Geschiedschrijving
2. Geschiedenis van de geschiedschrijving
 Op welke manier is er naar de geschiedenis gekeken door de
historici die voor ons waren?
 Hoe is in het verleden geschiedenis bedreven?
- Historische grondslagen van het vak
- Breuken en continuïteit

Opzet reeks
1. Oudheid
2. Middeleeuwen (& renaissance)
3. Vroegmoderne tijd/Verlichting
4. Negentiende eeuw
5. Sociaaleconomische geschiedenis
6. Cultuurgeschiedenis
7. Geschiedenis van politieke taal

Paradigma
- Een samenhangend pakket van (onbewuste) opvattingen en aannames over
het doel en de invulling van het vak  een manier van kijken, waar ben je
naar op zoek, wat vind je interessant
- Waarom en hoe schrijven wij geschiedenis?
- 7 terugkerende aspecten
1. Doelstellingen
2. Determinanten  wie of wat zijn de personen of krachten die bepalen
wat er in de geschiedenis gebeurt? Zijn dat goden, belangrijke mannen
of de economie etc. etc.?
3. Thema’s  wat zijn nu interessante onderwerpen waarin je je kan
verdiepen als historicus
4. Concepten
5. Methoden
6. Bronnen
7. Stijl

,Oudheid
- Hoe geschiedenis in de Oudheid zelf werd geschreven
- Polemeius is zich ervan bewust dat hij Alexander te veel op een voetstuk zet,
dus hij laat geen absolute waarheid schrijven, daarnaast blijft de determinant
goden erg belangrijk en het vergelijken met andere Griekse episodes ook

Egypte & Mesopotamië (zie Woolf)
- Samenhang met ontwikkeling complexe samenlevingen  sedentair
1. Meer behoefte om gebeurtenissen vast te leggen?
2. Schrift
- Vroege vormen van vastleggen van informatie: koningslijsten, annalen &
kronieken
1. Steen van Palermo (lijst van Egyptische farao’s & gebeurtenissen, 25 e
eeuw v. Chr.)  Dit is waarschijnlijk op een later moment
samengesteld, omdat op het einde de vakken groter werden met meer
symbolen erin. Dit lijkt op een vorm van historisch onderzoek.
2. Sumerische koningslijst (begonnen in de 21e eeuw v. Chr., gaat terug
tot in mythisch verleden)  Legitimeren van de situatie
3. Assyrische en Babylonische kronieken (3e-1e millennium v. Chr.) 
Op jaarlijkse basis wordt geschreven wat het belangrijkst was
 Onderzoek voor nodig
 Heden verklaren/legitimeren
- Oral traditie (epos)
1. Epos van Gilgamesj

De joodse traditie
- Tenach (joodse bijbel) geschreven tussen 10e en 6e eeuw v. Chr.
- Geen sterk onderscheid tussen ‘geschiedenis’ en ‘mythe’
- Belang van genealogie  meer in narratieve vorm

Vroege Griekse geschiedschrijving
- Epen van Homerus (8e eeuw v. Chr.)
1. Opnieuw: geen sterk onderscheid tussen ‘geschiedenis’ en ‘mythe’
2. Poëzie: geschreven in metrum  poëtische manier van schrijven
3. Ilias: oorlog tussen Grieken en Trojanen
4. Onderdeel van een breder palet aan verhalen over het verleden (orale
traditie)  slechts een klein deel van deze orale traditie is
opgeschreven
5. Voorbeeld: Laocoön  verhaal over priester die het Trojaanse paard
niet wilde binnenlaten, maar hij werd niet geloofd en de goden stuurde
twee grote slangen om hem en zijn zonen aan te vallen

Paradigma recap
- Doelstellingen: legitimeren en begrijpen van een situatie
- Determinanten: strijders in oorlogen, goden en het lot
- Thema’s: oorlog

,Herodotus van Halicarnassus (ca. 485-425/20 v. Chr.)
- ‘Vader van de geschiedschrijving’  niet omdat hij de eerste was die op deze
manier schreef, maar omdat hij als eerst de term historie in een soort van
dezelfde manier gebruikt
- Proza
- Historiën
1. Onderwerp: Perzische Oorlogen
2. Belang empirisch onderzoek & etnografie
- ‘Dit is het verslag van het onderzoek van Herodotus van Halicarnassus…’
1. Hij reflecteert ook op de historische waarde, omdat hij vermeld dat hij
niet zeker weet of een bepaalde bron klopt
- ‘…om de herinnering aan het verleden levend te houden en de grootse,
indrukwekkende prestaties van de Grieken en andere volkeren te
vereeuwigen.’  Duidelijk voorbeeld van een doelstelling (binnen het
paradigma)

Thucydides (ca. 460-400 v. Chr.):
- De Peloponnesische Oorlogen
- Legeraanvoerder van een deel van de Atheense troepen; verbanning
vanwege verlies Amphipolis
- Veel aandacht voor:
1. Objectiviteit  gebruikt veel bronnen en zoekt naar de reflectie van de
historische werkelijkheid
2. Oorzaak en gevolg  hiermee kon hij logica en duidelijkheid brengen
3. Psychologie van hoofdrolspelers  waardoor worden de determinanten
gedreven (persoonlijke motieven)?
4. Speeches  legeraanvoerder verteld aanmoedigende speeches naar
troepen, is nooit de letterlijke tekst maar hierdoor geven de antieke
auteurs het werk meer stilistische vorm en spanning. Dit zijn dus
eigenlijk de speeches van de auteurs zelf

Vergelijking (zie Woolf)
- Herodotus
1. ‘Verhalenverteller’
2. Universele geschiedenis
- Thucydides
1. ‘Psycholoog’
2. Focus op één oorlog
3. Contemporaine geschiedenis
- Overeenkomsten & verschillen in aspecten van paradigma
1. Voorbeeld overeenkomst: thema is oorlog

De 4e tot de 2e eeuw (hellenistische periode)
- Weinig bewaard gebleven, vooral fragmenten
- Algemene tendens: geschiedschrijving wordt ‘persoonlijker’  meer aandacht
voor individuen, hun daden en hun emoties
- Veelal fragmentarisch overgeleverd
- Uitzondering: Xenophon (c. 431-352 v. Chr.)
1. O.a. Anabasis: tocht van Cyprus naar het binnenland

, Romeinse geschiedschrijving
- Vroegste bekende teksten dateren NA Tweede Punische Oorlog (218-201 v.
Chr.)
- Historische context: legitimatie uitbreiding Romeins macht

Annales traditie
- Belangrijke zaken per jaar opgetekend
- Fasti consulares, fasti Triumphales, annales maximi (soort archieven die door
de Opperpriesters werden bewaard, meer administratie dan echte
geschiedschrijving omdat er niet wordt toegevoegd hoe de Romeinen over
deze geschiedenis schrijft)

Eerst ‘Romeinse’ historicus: Polybius (ca. 200-117 v. Chr.)
- Komt uit Megalopolis (Peloponnesos) in 168 v. Chr. als gijzelaar naar Rome;
in kring van de Scipio familie
- Historiae in 40 boeken (5 overgebleven)
- Geschiedenis van Rome 220-146 v. Chr.
- Expliciete uitspraken over eigen en andermans methode

Titus Livius (59 v. Chr. – 17 n. Chr.)
- (Annales) ab Urbe condita
- Schrijft grote geschiedenis over Rome, namelijk vanaf de stichting van de stad
- Blijkbaar is een belangrijk aspect van de geschiedschrijving in de oudheid dat
het een mooi verhaal moest worden  stilistische vaardigheid
- Blijkbaar was er ook een discussie gaande over betrouwbaarheid van de
bronnen
- Het stellen van voorbeelden is belangrijk  exempla

Dionysius van Halicarnassus (ca. 60 v. Chr. – 7 n. Chr.)
- Schrijft in het Griekse over de oer geschiedenis van Rome  hij vertelt dat hij
een goede reden heeft om hierover te beginnen ookal vinden mensen dit
verhaal saai of het niet waard
- Belangrijkste these: Rome als Griekse stad

Gaius Cornelius Tacitus (ca. 55-116 n. Chr.)
- Politieke carrière
- ‘Historiae’: Flavische tijd, 69-96 n. Chr.
- Annales ab excess Divi Augusti (jaarboeken vanaf dood vergoddelijkte
Augustus, 14-68 n. Chr.)

Geschiedschrijving als nieuw antiek genre
- Niet simpelweg vastleggen van gebeurtenissen; samenhangend verhaal
creëren met specifiek doel
- Exempla
- Aandacht voor bronmateriaal, verzamelen en kritische blik
- Rol van literaire stijlmiddelen, retorica

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hayaamchibane. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $7.92. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

64438 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$7.92
  • (0)
  Add to cart