Lesaantekeningen van maatschappijleer hoofdstuk 2. Let op: paragraaf 2.7 is niet erin verwerkt omdat het hoofdstuk vooral over de praktijk gaat en geen echte leerstof is. Daarom gaf mijn docent deze aantekeningen niet.
2.1 wat is een rechtsstaat
Rechtsstaat: een rechtssysteem waarbij burgers door grondrechten worden beschermd
tegen machtsmisbruik en willekeur.
Rechtsnorm: gedragsregels die door de overheid wettelijk zijn vastgelegd. Hieruit vloeien
verschillende rechtsgebieden.
Publiekrecht: regelt de relatie tussen burgers en de overheid (overheid versus burgers en
andersom).
Strafrecht: bepaalt welke wet je hebt overtreden en welke straf daarbij hoort.
Privaatrecht of burgerlijk recht: dit regelt hoe burgers onderling met elkaar omgaan
(burger versus burger, burger versus bedrijf etc). De actoren bij privaatrecht noemen we
rechtspersonen.
Een land is een rechtsstaat wanneer:
1. Er een geweldsmonopolie is
2. Er sprake is van rechtshandhaving
3. Er is sprake van rechtsbescherming
Rechtsstaat versus autoritaire staat:
In een rechtsstaat kunnen we door democratische inspraak hebben op de regels en wetten.
In een autoritaire staat kan dit niet. Daar hebben een paar mensen de macht.
Rechtshandhaving: de staat moet zorgen dat we ons aan de wet houden.
Rechtsbescherming: wetten beschermen ons tegen machtsmisbruik van de overheid.
2.2 voorwaarden voor een rechtsstaat
Klassieke grondrechten: grondrechten die de overheid moet garanderen. Hierbij ligt de
nadruk op vrijheid en gelijkheid.
Er zijn 4 soorten klassieke grondrechten:
1. Het recht op gelijke behandeling: verbod op discriminatie.
2. Vrijheid van godsdienst: elke geloof/religie is geaccepteerd.
3. Vrijheid van meningsuiting: je mag je mening vrij zeggen.
4. Recht op onaantastbaarheid van lichaam: niet zonder goeie reden of toestemming
aan iemands lichaam komen.
Sociale grondrechten:
Werkgelegenheid en vrije keuze van arbeid
Bestaanszekerheid en welvaart
Leefbaarheid en milieu
De overheid kan deze rechten niet garanderen, maar moet zich er wel voor inspannen.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller MarcianoH. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
