Samenvatting Wetgeving ()
Thomas More Geel
Accounting Administration
- Een beetje geschiedenis
- Indeling van het recht
- Inleidende begrippen en regelingen
- Het erfrecht en de schenkingen
- Erfrecht
- Schenkingen
- Het zakenrecht
- Het verbintenissenrecht
- Verbintenissen uit onr...
Een beetje geschiedenis
Wie heeft de macht in België?
Europa heeft een traditie van de driemachtenleer.
- De wetgevende macht
- De uitvoerende macht
- De rechterlijke macht
De wetgevende macht
Is de macht die de ‘wetten’ maakt. Bepaalt hoe onze samenleving er uitziet.
Vb. Laten we drugs toe? Is het homohuwelijk toelaatbaar? Wat is een huwelijk?
Wie mag erven? Welke gedragingen beschouwen we als misdrijven?
In alle democratieën komt de macht toe aan het volk.
In 1830 heeft de grondwetgever de wetten laten goedkeuren door een
meerderheid van haar bevolking.
In het nu, 2023, is dit niet meer mogelijk om aan iedereen van de bevolking te
vragen om voor elke wet te stemmen, daarom hebben we een parlementaire
democratie. Hierbij worden de wetten gekozen door de mensen die het volk
gekozen heeft.
De wetgevende macht is in handen van de mensen die in de Kamer van de
Volksvertegenwoordigers en de senaat (150 vertegenwoordigers) zitten.
Uitvoerende macht
Problemen:
Probleem 1: Sommige regels moeten met hoogdringendheid genomen worden
Vb. De coronacrisis
Op deze momenten zijn er regels die onmiddellijk moeten uitgevaardigd worden
ter bescherming van de bevolking. Deze regels worden door een klein groepje
mensen, 15 man, beslist.
Vb. de Covid-19 maatregelingen werden door de Minister van Binnenlandse
Zaken (1 persoon) of door de ministerraad (15 personen).
Probleem 2: Sommige wetten moeten uitgevoerd worden. Het volstaat niet dat
de regel bestaat, de uitvoering moet ook gebeuren door de overheid.
Vb. De wetgevende macht heeft beslist wat er moet gebeuren met het
grondgebied in Vlaanderen.
1
,Het is de wetgever die bepaalt welke bestemming een bepaalde grond krijgt
(woongebied, industrie, landbouw, recreatie, natuur…). Het is de bevolking die
bepaalt welke bestemming een bepaald grondgebied krijgt.
Wanneer je een stuk grond koopt, kan je daar niet eender wat op zetten. Hier
moet eerst gecontroleerd worden of je daar iets mag bouwen en of je voldoet
aan de voorwaarden. Wanneer dit niet is moet je een vergunning aanvragen.
Dit doe je via de uitvoerende macht.
Rechtelijke macht
Deze macht maakt geen regels, maar zal op onafhankelijke wijze de bestaande
regels toepassen op een concrete situatie.
Hoe wordt de staat georganiseerd?
Vb. Als de wetgever moet beslissen over hoe de procedure van echtscheidingen
er uitzien, dan is iedereen er wellicht over eens dat eenzelfde procedure van
toepassing is in alle rechtbanken van België.
Dit is niet mogelijk omdat elke situatie anders is.
Hierdoor heeft de grondwetgever in 1830 provincies gemaakt (10 op dat
moment).
Daarom worden sommige problemen geregeld door de wetten op provinciaal
niveau. Waardoor er ook verkiezingen zijn voor de wetgevend macht per
provincie.
Ook voor gemeenten verkiezen we een wetgever (de gemeenteraad) en voor de
gemeente is er een uitvoerende macht die de wetten van de gemeente uitvoert
(het college van burgemeester en schepenen).
Wetgevende macht Uitvoerende macht
Nationale Regering (‘Koninklijk besluit of
Parlement (‘Wet’)
niveau Ministerieel besluit)
De provincieraad De bestendige deputatie
Provincie
(‘Reglement’) (‘Besluit’)
De gemeenteraad Het college van burgemeester
Gemeente
(‘Reglement’) en schepenen (‘Besluit’)
!! BELANGRIJK PROBLEEM !! Als je 3 niveaus van regels hebt, moet je deze
ook definiëren voor welk niveau ze bevoegd zijn. Zo regelt de provincie alles van
provinciaal belang, hetzelfde geldt voor de gemeente.
Vb. De drugswet zou niet bestaan, dan zou elke provincie een drugsreglement
kunnen stemmen.
Vanaf de jaren ’70 is er een 4de niveau bij gekomen tussen nationaal niveau en
de provincies.
De gemeenschappen werden bevoegd voor de persoonsgebonden materies.
De gewesten werden bevoegd voor de territoriaal gebonden materies.
2
, Wetgevende macht Uitvoerende macht
Regering (‘Koninklijk besluit
Nationale niveau Parlement (‘Wet’)
of Ministerieel besluit)
De
De gemeenschapsraad en
gemeenschappen De executieve (‘Besluit’)
gewesten raad (‘Decreet’)
/ gewesten
De provincieraad De bestendige deputatie
Provincie
(‘Reglement’) (‘Besluit’)
Het college van
De gemeenteraad
Gemeente burgemeester en schepenen
(‘Reglement’)
(‘Besluit’)
Grondwetherziening
Vb. in 1980 keurde de wetgevende macht een budget goed voor toeristische
initiatieven. Er bleek dat wanneer de Minister van Toerisme een Waal was dit
budget hoofdzakelijk ging naar Wallonië. Wanneer de Minister van Toerisme een
Vlaming was, ging dit budget naar Vlaanderen.
Hierdoor hebben ze het budget in 2 gesplitst. Dit is een Nationale bevoegdheid
aan een onbestaand niveau geven (Vlaanderen en Wallonië).
Daarom dat er 3 gemeenschappen zijn gecreëerd:
- De Nederlandstalige gemeenschap
- De Franstalige gemeenschap
- De Duitstalige gemeenschap
En de 3 gewesten:
- Vlaanderen
- Wallonië
- Brussel
Elk van deze heeft een wetgevende en uitvoerende macht. Dus zijn er 6 nieuwe
wetgevende parlementen:
- De Nederlandstalige gemeenschapsraad
- De Franstalige gemeenschapsraad
- De Duitstalige gemeenschapsraad
- De Vlaamse gewestraad
- De Waalse gewestraad
- De Brusselse Hoofdstedelijke raad
!! LET OP !! In Vlaanderen is de Nederlandstalige gemeenschapsraad en de
Vlaamse gewestraad samen gevoegd tot de Vlaamse Raad.
Wat is de relatie tussen een wet en een decreet?
De wet en een decreet zijn van gelijke werking.
3
, Wat als de wet strijdig is met een decreet?
Vb. Vanaf de jaren 2000 is de antirokerswetgeving tot stand gekomen. Eerste
aanzet was het stopzetten was een wet die reclame voor tabaksproducten in
sportwedstrijden verbood. De Waalse gewestregering bracht een decreet te
stemmen dat bepaalde reclame voor rookwaren wel toegelaten was in
gemotoriseerde sporten.
Op dit moment was er een wet dat een reclameverbod had voor alle sporten en
een decreet dat reclame voor rookwaren wel mocht in gemotoriseerde sporten.
Het Nationaal Parlement stelde hierbij: “Verbod voor reclame voor rookwaren is
een materie van volksgezondheid en dat is een Nationale bevoegdheid.”
De Waalse Gewestraad stelde: “Reclame voor rookwaarden is reclame, reclame is
marketing, marketing is economie en volgens de grondwet zijn de gewesten
bevoegd voor economie.”
Omdat de wet en een decreet gelijke werking hebben, moest in 1980 een rechter
worden gecreëerd, het Arbitrage hof. Deze rechtbank oordeelt over welke
wetgever een wet mag maken in bepaalde materie.
Het Arbitrage hof is uitgegroeid tot een volwaardig grondwettelijk hof.
Indeling van het recht
De rechtstakken worden onderverdeeld in Publiek Recht en Privaat Recht.
Publiek Recht zijn de rechtstakken die betrekking hebben op de relatie tussen
burger en overheid of de overheid zelf:
- Grondwettelijk recht
Of constitutionele recht heeft betrekking op de organen van de staat, de
instellingen ervan, hun bevoegdheden, verhouding tot elkaar end ie tot de
burgers
- Administratief recht
Alle rechtsregels waarmee de overheid rekening moet houden bij het maken van
besluiten. Regels die te maken hebben met de verhouding en conflicten tussen
de overheid en de burgers.
- Strafrecht
Welk gedrag is strafwaardig? Welke strafbare feiten zijn er? Welke straffen
worden er gegeven? Hoe wordt de strafoplegging uitgevoerd?
- Fiscaal recht
Het geheel aan regels over de heffing en de invordering van belastingen
- Sociale zekerheidsrecht
Volledig recht van het eigendom Vb. Huizen en percelen grond.
Beperkte rechten Vb. erfpacht, opstal en erfdienstbaarheden.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller el3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.89. You're not tied to anything after your purchase.
