Inhoud
Les 1: Introductie tot een inleiding tot de Westerse Filosofie................................................................3
Ideeëngeschiedenis VS filosofiegeschiedenis.....................................................................................3
Filosofie VS wetenschap.....................................................................................................................3
Universeel VS gesitueerd....................................................................................................................3
Evolutie van kosmologie, antropologie en theologie.........................................................................3
Les 2 Premoderne filosofie: van mythes tot de pre-socoratici...............................................................4
Concepten..........................................................................................................................................4
Verschillen..........................................................................................................................................6
Essay-vragen.......................................................................................................................................7
Les 3: Premoderne filosofie: Socrates, Plato en Aristoteles...................................................................8
Concepten..........................................................................................................................................8
Verschillen........................................................................................................................................10
Essay-vragen.....................................................................................................................................11
Les 4: Premoderne filosofie : Augustinus, Thomas van Acquino & Ockham.........................................13
Concepten........................................................................................................................................13
Verschillen........................................................................................................................................14
Essay-vragen.....................................................................................................................................15
Les 5: Moderne filosofie: rationalisme en empiricisme- van Descartes tot Hume................................16
Concepten........................................................................................................................................16
Verschillen........................................................................................................................................17
Essay-vragen.....................................................................................................................................18
Les 6: Het Duitse idealisme Kant en Hegel............................................................................................20
Concepten........................................................................................................................................20
Verschillen........................................................................................................................................20
Essay-vragen.....................................................................................................................................21
Les 7: Moderne filosofie: Marx, Nietzsche en Kierkegaard..............................................................23
Concepten........................................................................................................................................23
Verschillen........................................................................................................................................24
Essay-vragen.....................................................................................................................................25
Les 8: Moderne filosofie: het continentaal/analytisch schisma............................................................27
Concepten........................................................................................................................................27
Verschillen........................................................................................................................................30
Essay-vragen.....................................................................................................................................30
Les 9: Post-moderne filosofie: Kritische theorie, Foucault en Derrida..................................................33
, Concepten........................................................................................................................................33
Verschillen........................................................................................................................................34
Essay vragen.....................................................................................................................................35
Les 10: Post-moderne filosofie: feminisme en disability studies..........................................................38
Concepten........................................................................................................................................38
Verschillen........................................................................................................................................39
Essay vragen.....................................................................................................................................40
Les 11: Post-Moderne filosofie: postkolonialisme................................................................................43
Concepten:.......................................................................................................................................43
Verschillen:.......................................................................................................................................43
Essay-vragen....................................................................................................................................44
,Les 1: Introductie tot een inleiding tot de Westerse
Filosofie
Ideeëngeschiedenis VS filosofiegeschiedenis
Ideeëngeschiedenis: men bekijkt de het historisch ontstaan van ideeën en hun impact op de
geschiedenis. ( Bv: hoe het Marxisme een wereldwijde invloed had op de politiek.
Filosofiegeschiedenis: men bekijkt de filosofische ideeën die hier en nu nog altijd relevant zijn. (Bv:
Het scheermes van Ockham: “ voor een wetenschappelijke theorie mag je geen veronderstellingen of
concepten gebruiken”. )
Filosofie VS wetenschap
De wetenschap zoek verklaringen gebaseerd op waarnemingen. Theorieën spelen hier een
belangrijke rol om waarnemingen ineen verklarend kader te plaatsen en zo ook voorspellingen te
doen. Theorieën worden ook in vraag gesteld aan de hand van die waarnemingen en voorspellingen.
De Filosofie stelt vragen naar wat er achter die theorieën ligt. ( Bv: Bestaan atomen?). vandaar ook
de centrale plaats in de filosofie voor het domein metafysica, letterlijk dat wat na of achter de fysica
komt.
Het creëert denkkaders waar ruimte is voor kritiek
Relevanter voorbeeld: MUSK “ moeten we op aarde blijven of verhuizen we naar Mars?”
Universeel VS gesitueerd
Op één of andere manier willen filosofen aanspraak maken op universele waarheden, toch blijven ze
schatplichtig aan de specifieke context waarin ze filosofeerden. Deze gesitueerdheid vormt vaak het
aangrijpingspunt van kritiek voor andere filosofen in hun streven naar meer universele filosofische
inzichten
1) Vanaf de antieke filosofie zoekt de westerse filosofie naar universaliteit.
2) Vanaf de moderne filosofie bekritiseert ze zichzelf als te gesitueerd ( universaliteit die
gebaseerd is op rationaliteit en intellectueel nadenken wordt terug in vraag gesteld)
3) Vanaf de post-moderne filosofie staat de spanning tussen universeel/gesitueerd centraal.
Evolutie van kosmologie, antropologie en theologie
Opdeling van professor Vanheeswijck:
Primitief Griekse cultuur naar premodern
Pre-modern naar modern (van Descartes tot de analytische filosofie
Modern naar post-moderne consensus.
Analytische en continentale filosofen vinden moderne periode al een volmaakte filosofie ( enkel nog
een beetje detailleren)
Tussen de 3 periodes zit een soort textuur.
1) verandering wereldbeeld of kosmologie: dat is er een van een mechanische,
2) vragen stellen tussen verhouding van de mens en de wereld, het mensbeeld veranderd :
, 3) vragen achter zingeving op theologisch niveau veranderen er zaken
Theologie: dat bovenzinnelijk verklaart wat de zin en onzin is van ons in deze wereld. Het
specifieke aan de moderniteit wat dit betreft is dat antwoorden vanuit zo een theologisch
kader alleen nog maar gelden in de persoonlijke levenssfeer en dus, in tegenstelling met wat
het geval was in het grootste deel van de Westerse geschiedenis, niet meer centraal (mogen)
staan in het publieke debat.
Premodern- antiek/middeleeuws: men streeft naar God
Modern tot WOII: god wordt gezien als een metafoor (Bv: Einstein)
Postmodern tot nu: er wordt niet meer gesproken van een god maar over creativiteit.
( zingeving in de keuzes die we maken die goed of slecht kunnen gebeuren =>
autonomie)
Mensbeeld: waarin de mens gezien wordt als een autonoom wezen dat – op basis van haar
verstand – rationele beslissingen kan nemen gebaseerd op deze wetmatigheden, en dus ook
verantwoordelijk is voor deze keuzes. Ten laatste is er iets dat heden ten dage opvalt door
haar afwezigheid
Premodern- antiek/middeleeuws: mens is geworpen, het heeft een lot.
Modern tot WOII: mens wordt autonoom
Postmodern tot nu: mens is relationeel.
Kosmologie: gedetermineerde wereld waarin de wetenschap wetmatigheden heeft ontdekt die
niet alleen bepalen waarom appels uit bomen vallen maar ook waarom bepaalde genen
leiden tot bepaalde ziektes of ‘afwijkingen
Premodern- antiek middeleeuws: cosmos wordt gezien als een sieraad
Modern tot WOII: cosmos wordt gezien als een machine
Postmodern tot nu: Cosmos wordt gezien als iets wordend.
Les 2 Premoderne filosofie: van mythes tot de pre-
socoratici
Concepten
Cosmogonie:
is een concept dat wordt besproken als we praten over mythes. Cosmogonie tracht het begin van
iets te verklaren zonder te verhelderen in de moderne zin vermits het in deze verklaring beroep
doet op bovenmenselijke of goddelijke wezens die op een of andere eerder donkere manier onze
zichtbare wereld schragen. (“in den beginne”)
het bevat een sacraal karakter dat gepaard ging met praktische rituelen en handelingen die voor
een bepaalde cultuur deel uitmaakten van hun wereldbeleving.
Moira
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Br3nt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.76. You're not tied to anything after your purchase.