Summary
Samenvatting Biologie voor jou thema 4 vwo evolutie
- Course
- Level
- Book
Samenvatting thema 4 VWO. Boek 4b. Evolutie.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
avaoever
Content preview
Evolutie:De eerste organismen:
De aarde bestaat ongeveer 4,6 miljard
jaar:
- 3,8 miljard jaar geleden: eerste
eencelligen
- 670 miljoen jaar geleden: eerste
meercelligen (7% zuurstof in
atmosfeer)
- 400 miljoen jaar geleden: eerste
landplanten
- 350 miljoen jaar geleden: eerste
gewervelden
- 250 miljoen jaar geleden: eerste
zaadplanten
- 65 miljoen jaar geleden: eerste
zoogdieren en vogels
De oudste fossielen met menselijke
kenmerken zijn ongeveer 5 miljoen jaar oud. Alle fossielen ouder dan 1,4 miljard jaar zijn prokaryote
organismen.
Organische en anorganische stoffen:
Aan het ontstaan van het leven ging waarschijnlijk een chemische evolutie vooraf.
Anorganische stoffen:
- Zijn relatief kleine en eenvoudige moleculen met maximaal 1 C-atoom
- Komen uit de levende en uit de levenloze natuur
Organische stoffen:
- Zijn relatief grote moleculen met 2 of meer C-atomen (C-H verbindingen)
- Komen alleen van organismen
Autotroof en heterotroof:
Autotrofe organismen:
- Kunnen organische stoffen uit anorganische stoffen maken
- Hebben andere organismen als voedsel
- Hebben chlorofyl
- Planten en soms bacteriën zijn het
Heterotrofe organismen:
- Kunnen niet organische stoffen uit anorganische stoffen maken
- Hebben andere organismen als voedsel
- Schimmels, dieren en de meeste bacteriën zijn het
, Ontstaan prokaryoten:
Prokaryoten:
De eerste prokaryoten waren anaeroob, ze konden niet leven met zuurstof ook waren ze
heterotroof, ze verkregen energie uit opname en afbraak organische stoffen.
- Zijn eencellige organismen
- Geen celkern
- Zijn bacteriën
- De eerste organismen waren prokaryoten
Eukaryoten:
- Eencellig of meercellig
- Hebben een celkern
- Planten, dieren en schimmels
- Complexere cellen dan prokaryoten
- Bijvoorbeeld Amoebe (eencellig) (a voor geen en moebe voor vorm)
Cilia (trilhaartjes (ev. Cilium)) zorgen voor voortbeweging en transport van voedsel naar
celmond
Oeratmosfeer:
- Bevatte geen zuurstof tot ongeveer 3 miljard jaar geleden
- Waarschijnlijk mengsel van: stikstofgas, waterdamp, koolstofmonoxide, koolstofdioxide,
waterstofgas, ammoniak, methaan en waterstofsulfide (zoiets komt ook vrij bij
vulkaanuitbarstingen)
- Deze gassen kunnen ioniseren o.i.v. elektrische ontlading en uv-straling (dan kan koolstof,
waterstof, zuurstof en stikstof ontstaan)
- Als die stoffen reageren met elkaar kunnen organische stoffen uit anorganische stoffen
ontstaan
Miller-Urey-experiment:
- Het ontstaan van organische uit anorganische stoffen nagebootst
- In 1951
- Mengsels van methaan, ammoniak, waterstofgas en waterdamp blootgesteld aan
elektrische ontladingen
- Ging via buisje naar oersoep
- d.m.v. monstertje bleek dat er stoffen als aminozuren en nucleotiden ontstonden
Oersoep:
- Zou ontstaan zijn door verdamping uit binnenzeeën en daardoor indikking
- De theorie was dat het een mengsel kleine organische moleculen die zich samenvoegden tot
grotere moleculen was
- Die moleculen rangschikten tot protobionten (kleine druppeltjes)
- Uit protobionten ontstonden de eerste cellen
- Deze cellen hadden waarschijnlijk al DNA
- Hoe deze cellen wisten zich te organiseren is een voorbeeld van zelforganisatie
- Zelforganisatie: als eenheden ontstaan met nieuwe eigenschappen op een hoger
organisatieniveau (ook celdifferentiatie en apoptose)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller avaoever. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79223 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now