PowerPoints en extra informatie uitgeschreven in de samenvatting met uitleg van de verschillende filmpjes die aan bod zijn gekomen en voorbeeld-examenvragen gekoppeld aan de leerdoelen.
Hoorcollege 1: kennismaking met het olod en belangrijke concepten
Belangrijke concepten
Evolutionaire psychologie
• Gedragsbenadering
o Menselijk gedrag bestuderen vanuit biologische evolutie
Ø Waarom doen we wat we doen?
• Biologische evolutie als uitganspunt
o Adaptatie
Ø Als soort aanpassen aan de omgeving waarin men zich bevindt
§ Meer overlevingsvoordeel
û Bijvoorbeeld: bruine beer à witte beer
§ Meer voortplantingskansen
o Natuurlijke selectie
Ø Survival of the fittest
Ø Individu dat beter is aangepast heeft meer overlevingskansen
§ Meer kans om genen door te geven
• Neurofylogenese
o Studie van de ontwikkeling van ons brein doorheen de tijd (evolutie)
Mens is nog maar een heel kleine tijd op de
aarde maar is reeds heer en meester van de
aarde.
à Mensenbrein is heel groot en kan aangepast
worden aan de omgeving maar mensen kunnen
ook de omgeving rondom hen controleren
(Bijvoorbeeld: vuur maken wanneer het koud is)
1
,Antropogenese
= studie van (de wetenschap van) het ontstaan van de mens
• Apen, mensapen en mensen
o Stammen af van de primaten
Ø Relatief grote hersenen
Ø Vijfvingerige handen met opponeerbare duim
Ø Platte nagels
§ Geen klauwen
Ø Recht vooruitkijkende ogen
Ø Doorgaans één jong tegelijk
Australopithecus robustus à Homo habilis à Homo erectus à Homo sapiens neanderthalensis à Homo sapiens sapiens
• Australopithecus robustus
o Eerste voorouder van de mens
o Begon op twee benen te lopen
o Lucy
Ø Eerste volledige skelet
Ø Moeder van de menselijke soort
• Homo habilis
o = handig
o Eerste soort die voorwerpen begon te gebruiken
Ø Puntige steen om vlees te snijden
§ Doorgeven aan volgende soort
• Homo erectus
o = rechtopstaand
o Verfijndere gebruiksvoorwerpen/werktuigen
o Eerste soort met vormen van communicatie
Ø Uitbeelden
Ø Aanwijzen
§ Start taalontwikkeling
o Uitvinder van het vuur
Ø Belangrijk voor het schedelvolume
• Homo sapiens neanderthalensis
o Eerste soort die verbale taal gebruikt
o Eerste soort die enige vorm van zelfbewustzijn heeft
Ø Begraven van dierbaren
o Sociale relaties/interacties werden ingewikkelder
Ø Samenleven in groep
Ø Hiërarchie
• Homo sapiens sapiens
o Groot abstractievermogen
Ø Nodig voor taalontwikkeling
Ø Nodig voor creativiteit
§ Rotschilderingen
û Beeld voor een tijd vasthouden om over te zetten op een muur
2
,Ons brein
• Steeds groter en complexer geworden
o Belangrijke evolutie
Ø Bipedalisme (tweebenigheid)
§ Ontstaan savanne’s door crimatologische veranderingen
§ Voordelen
û Vijanden sneller waarnemen
û Prooien beter zien staan
û Langere afstanden afleggen
û Handen vrij (voedsel, werktuigen)
û Zakken van het strottenhoofd (voorwaarde voor spreken)
û Andere voeding zoals meer vlees en vet om een groter brein te
ontwikkelen
Veranderingen
• Vuur maken
o Eten bereiden
Ø Vlees wordt malser
§ Afname kaakgewricht
û Meer plaats voor de hersenen in de schedel
• Gebruik van werktuigen
• Sociale coördinatie tijdens jacht
o Jagen in groep
Ø Intelligentie > fysieke kracht
Ø Ontstaan van taal
Ø Culturele revolutie
§ Ontwikkeling van culturen door toename in hersenvolume
û Biologische leeftijd overstegen door ontstaan van uitvindingen
ú (Bijvoorbeeld: medicatie)
û Brein is vatbaar voor cognitieve uitval en kan niet vervangen worden
• Uitvindingen
o Zorgen voor veel afhankelijkheid
Ø Risico dat de mens zich in de toekomst niet genoeg kan aanpassen aan veranderingen
Ø Brein wordt verzwakt doordat hersenen minder gebruikt worden door technologie
3
, • Relatieve grootte is van belang à encephalisatie-quotiënt (EQ)
o De relatieve hoeveelheid hersenweefsel bovenop de hoeveelheid die nodig is om het lichaam
te besturen
• Hersengrootte en intelligentie zijn sterk toegenomen
o De progressieve toename van de hersengrootte tijdens de evolutie ging gepaard met
Ø Een langere zwangerschapsduur
§ Geboren met 1/3 van het brein
û Kan anders niet door het geboortekanaal
Ø Een langere periode van onwikkeling en leren
Ø Een langere levensduur
Ø Een vermindering van het aantal nakomelingen
• Gemeenschappelijk bouwplan van de hersenen bij gewervelden
o Simpele streng à gecompliceerd zenuwstelsel
Ø Oude delen gaan niet verloren
§ Worden gecontroleerd door geëvolueerde en hogere delen
§ Grote hersenen kennen sterkste evolutie
• Drie breinen
o Mensenbrein
o Zoogdierenbrein
o Reptielenbrein
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jennableyenberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.83. You're not tied to anything after your purchase.
