Geschiedenis – hoofdstuk 1 en 2
Paragraaf 1.1 – het leven van jager-verzamelaars
Zonder schriftelijke bronnen.
prehistorie/ tijd van jagers en boeren is een tijd waar geen geschreven bronnen van zijn. Voor onze kennis moeten
we kijken naar de archeologische tak van de geschiedenis. Alles uit het verleden kan als bron dienen: botresten,
potscherven, voetafdrukken, versteende voedselresten etc. Ook bodemverkleuringen, oneffenheden en andere
onderdelen van het landschap kunnen aanwijzingen opleveren. We kunnen ns een idee vormen van het leven van
jagers en verzamelaars door dit te vergelijken met de tegenwoordige mensen in het Amazone gebied, of Noordpool
etc. er is de laatste 10 jaar veel bekent geworden over de prehistorie: hoe ze leefden. Maar hoe ze dachten kunnen
we uit ongeschreven bronnen niet afleiden, of over individuele mensen of concrete gebeurtenissen.
Een zwervend bestaan.
tot 10 000 v.C. leefde de hele mensheid in een samenleving van jager-verzamelaars. Er is weinig bekent over de
vroegste tijden. Pas rond 50 000 v.C. gingen mensen ingewikkelder werktuigen maken. Van plantaardige vezels
maakte ze touw en van been weerhaakjes, zodat ze konden vissen. Wapens en werktuigen met meerdere
onderdelen zoals pijlen en bogen waarmee ze op grote dieren konden jagen. Ze naaiden hun kleding en maakten
tenten en hutten (beter bestand tegen de kou). Mede hierdoor konden ze zich rond 45 000 v.C. over Europa
verspreiden. De jagers en verzamelaars hadden een duidelijke rolverdeling: mannen visten en joegen, vrouwen
zorgden voor de kinderen en verzamelden plantaardig voedsel. Er was veel kennis van de natuur nodig. Jager-
verzamelaars leefden in groepen van enkele 10tallen. De bevolkingsdichtheid was zeer klein: de natuur kon slechts
weinig mensen voeden (zeker in koude streken). Ze waren nomaden: rondtrekken en zwerven om aan voedsel te
komen. Bekendheid van een gebied was belangrijk: ze hadden daarom een basiskamp van waaruit ze op pad gingen.
Het werd verplaatst wanneer de bestaansmiddelen waren uitgeput. Ze hadden daarom weinig bezit: alles wat ze
hadden moesten ze met zich mee kunnen dragen.
Kunstuitingen.
de jager-verzamelaars leefden voor het grootste deel in de laatste ijstijd die duurde van 115 000 v.C. tot 10 000 v.C.
door de kou lag de zeespiegel toen tientallen meters lager. De Noordzee was lange tijd een toendra vlakte waarop
dieren en mensen leefden. Noordwest-Europa was soms een poolwoestijn waar niets groeide of leefde. Pas vanaf
13 000 v.C. was Noordwest-Europa permanent bewoont.
de meeste woonden in Zuid-Europa: cromagnonmensen (naar een grot in de Dordogne). In deze streek zijn veel
rotsen met wandschilderingen gevonden. Met rode, gele, zwarte lijnen zijn er dieren op de rots getekend. In één
grot is een 4,5 meter hoge tekening van een half menselijk, half dierlijk wezen gevonden dat de tovenaar van Trois
Frères genoemd wordt ( mogelijk een medicijnman of priester, in contact stond met hogere krachten). Ook zijn er in
Europa dikke vrouwenbeeldjes aangetroffen (vruchtbaarheid). Uit al deze vondsten blijkt dat jager-verzamelaars niet
alleen nuttige voorwerpen maakten, maar ook kunstuitingen. Misschien wilden ze er magie mee bedrijven.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudieLeutje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.