Summary
Geschiedenis samenvatting tijdvak 5 + 6 (vwo)
- Course
- Level
- Book
Geschiedenis samenvatting tijdvak 5 6 (vwo)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
StudieLeutje
Reviews received
Content preview
Geschiedenis – hoofdstuk 5 en 6Paragraaf 5.1 – De renaissance het mens en wereldbeeld van de renaissance en de hernieuwde oriëntatie op de klassieke oudheid.
Een nieuw levensgevoel.
In steden als Milaan, Florence en Rome was in de late middeleeuwen een machtige bovenlaag van handelaren en
bankiers ontstaan. Ze hadden volop geprofiteerd van handel met Midden-Oosten en rijke steden in Vlaanderen. Om
rijkdom te tonen bouwden ze grote villa’s en lieten de beste kunstenaars voor hen werken; daar ontstond het
nieuwe mensbeeld (= idee dat mensen hebben van de mens), nieuw wereldbeeld (=idee dat mensen hebben van
mens en wereld) en nieuw levensgevoel; meer oog plezierige kanten van het leven. Niet meer zo strak met god/
leven na de dood bezig van momento mori (gedenk te sterven) naar carpe diem (pluk de dag). Kregen
belangstelling voor klassieke erfgoed (=wat is geërfd van eerdere generaties). De Griekse en Romeinse beelden
werden bewonderd, i.p.v. heidense restanten. Middeleeuwen werden gezien als donkere tussenperiode die de 16e
eeuw scheidde van een glorieus tijdperk. De herleving van waarden en schoonheidsidealen van de oudheid kreeg de
naam renaissance; wedergeboorte. Het begon in de 15e eeuw in Italië en verspreidde zich vanaf 1500 over rest van
Europa begin van vroeg moderne tijd.
Het Humanisme en universele mens.
bij de herontdekking van klassieke oudheid speelde het humanisme een belangrijke rol (=stroming van geleerden
rond 1500 die klassieke cultuur bestudeerden, of levensbeschouwing die nadruk legt op menselijke waardigheid/
vrijheid). In de middeleeuwen hadden monniken klassieke teksten vertaald, maar de ideeën van klassieke schrijvers
hadden ze aangepast dat het niet strijdig was met christelijke leer/ of de leer ondersteunen. Humanisten wilden
denkwereld van klassieke schrijvers begrijpen zoals die echt was. Ze ontdekten dat monniken veel fouten teksten
hadden vertaalt en gingen die herstellen, voorzagen van uitleg om het voor de mens begrijpelijk te maken. Ze waren
onder de indruk van de schoonheid van Grieks en Latijn. Geleerden uit Constantinopel vluchtten naar Italië (de
Turkse veroveringen 1543 gaf het humanisme extra impuls)en namen Griekse manuscripten en kennis van oudheid
mee. Het humanisme was beweging van geleerden, maar lezen van klassieke teksten ging bij opleiding van gegoede
burgerij horen ontwikkeling tot verstandig en mondig individu werd een nieuw opvoed ideaal. Ideale mens: uomo
universails = mens die zich op meest uiteenlopende terreinen had ontplooid: Leonardo da Vinci, onderzocht alles
door eigen waarneming. Hij sneed lijken open, keek naar vogels, bestudeerde invloed van licht op kleuren, ontwierp
watermolens en andere instrumenten.
Verspreiding over Europa.
rond 1500 verspreide zich het uit buiten Italië, mede door boekdrukkunst en onderlinge contacten. Erasmus
(propageerde christelijk humanisme. Studie van oudheid moesten leiden dat het christendom werd verdiept en
gezuiverd) en Thomas More (Utopia- beeld schets van ideale samenleving zonder privé bezit, mannen en vrouwen
kans om te ontwikkelen, meerdere godsdiensten) waren belangrijke humanisten. De leergierigheid en kritische
instelling in deze tijd van ontdekkers en hervormers stimuleerden ook natuurwetenschappelijk denken; Copernicus,
ontwierp wiskundig model van zonnestelsel waarbij de zon het middelpunt was = aanloop wetenschappelijke
revolutie van de 17e eeuw, die het wereldbeeld verder zou veranderen.
Klassieke kunst als voorbeeld.
ook beeldhouwers, architecten en beeldende kunstenaars bestudeerden het werk van G en R. Ze gingen naar Rome
en zochten/groeven ruïnes uit, maten het op en tekenden het na. De klassieke vormen van de zuilen keerden terug,
net als in oudheid streefden architecten naar evenwicht en harmonie. Beeldende kunstenaars wilden zo realistische
mogelijk werken; onderzochten natuur en menselijke anatomie, besteedden veel aandacht aan
gezichtsuitdrukkingen en lichaamshoudingen en brachten diepte aan. De onderwerpskeuze werd breder; niet alleen
Bijbels. Kerk bleef wel een rijkelijke en belangrijke opdrachtgever en Bijbel bleef inspiratiebron. Maar positie van
kunstenaar veranderde/ anonieme middeleeuwse schilder maakte plaats voor de zelfbewuste kunstenaar en
signeerden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StudieLeutje. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
83750 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now