Complete college aantekeningen Wetenschapsfilosofie
4 views 0 purchase
Course
Wetenschapsfilosofie (PABA3023)
Institution
Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Collegeaantekekingen die 100% compleet zijn. Bijna letterlijk meegetypt met de docenten en alles staat hierin, inclusief aanvullingen met behulp van voorbeelden. Perfect voor bij het (open boek) tentamen!
Wetenschapsfilosofie colleges
Link naar bestand weekvragen:
https://docs.google.com/document/d/130LE0WGJkowLISffj0OhmtWvm_tWnKgTjwbqP4iFcS
o/edit?usp=sharing
Praktische informatie
● 7 colleges, opnames voor het tentamen online (1 à 2 weken)
● Weekvragen zodat je kunt checken of je het snapt
● Open boek tentamen (boek is online maar kopen is handig), komt een dropbox waar
je voorbereiding in kan zetten en je mag ook fysiek dingen meenemen naar het
tentamen
● Debatten of discussies, kernpunten wel maar die los niet in tentamen
● Weinig kennis, veel meer toepassing
● Weekopdrachten wel maken en inleveren, niet beoordeeld
College 1: 17-02-’23
Demarcatie
> Week 1: Demarcatie
● Hoe kunnen we (en kunnen we überhaupt) een scheiding maken wat wetenschap is
en wat niet wetenschap is?
Het probleem van demarcatie
> De vraag: wat onderscheidt wetenschappelijke kennis van andere soorten kennis?
= demarcatisch debat
> Te maken met ‘wat is goed wetenschappelijk onderzoek’
● Wat ik zou invullen: Betrouwbaar, valide, peer-reviewed, repliceerbaar, steekproef
,Het probleem van demarcatie vanuit Historisch perspectief
> Beginnen rond de 19e eeuw
> Beweging die dan opkomt (en kenmerkend is voor Westerse manier van denken):
het positivisme
> Onderzoek doen op basis van zuivere waarneming
Logisch empiristen
> Begin 20e eeuw, richten zich voornamelijk op natuurwetenschappen. Hoe komen we tot
zuiver wetenschappelijke kennis?
> Op zoek naar logische taal, die in combi met zuivere waarneming
> Dus bepalen: wat is wel/niet rationeel/logisch en dat als bouwwerk combineren met wat wij
in de wereld om ons heen tegenkomen → ware wetenschappelijke kennis
● Start zoektocht Formele Logica
● En kun je taal wel vertrouwen?
> Ook wel: logisch positivisme
● Afstand nemen van 'naïeve' positivisme
> Inductief onderzoek: waarbij je vanuit praktijk kijkt en dan theorie vormt, dus je gaat open
de wereld in en ziet wat je tegenkomt. Op basis daarvan generaliseerbare theorie
ontwikkelen
● Iets zien → hypothese → theorie → meer en meer zien (ondersteuning); dan wordt je
theorie waar
● Manier verworpen in filosofie; bestaat niet iets als directe waarneming van feiten,
wetenschapper ziet het op bepaalde manier, bepaald theoretisch kader dat
waarneming mogelijk maakt → altijd bias
○ Hier was Karl Popper het niet mee eens
■ → Wetenschappers committeren zich nooit aan theorie, zijn oneindig
kritisch. Kritische houding als motor onder wetenschappelijke
vooruitgang
■ Inductie nooit gebruiken om theorie te bevestigen
■ Popper draaide het om (zie later stukje meer over popper)
> Wiener Kreis (Weense cirkel): groep van filosofen, natuurkundigen en wiskundigen
> Stroming in de analytische filosofie, actief in Wenen van 1920-1935
> Doctrine bestaat uit:
● Ontwikkeling van formele logica
○ Het ontdoen van betekenisloze taal
○ Interesse in de taalfilosofie van Ludwig Wittgenstein > picture theory of
meaning
● Empirisme (wetenschap gebaseerd op waarnemingen)
● Verificatie van kennis door waarnemingen
● Ontwikkeling van theorie door toepassen van inductie
(observatie>patroon>hypothese>theorie)
,Karl Popper (1902-1994)
> Oostenrijkse/Britse filosoof
> ‘The Logic of Scientific Discovery’ (1934)
> Kritiek op inductieve redenering. Onmogelijk om een theorie te bevestigen met verificatie
> Wetenschap onderscheidt zich door kritische houding
> Onderzoek volgens hem niet gericht op bevestigen (het verificeren van kennis), maar op
het falsificeren van kennis (falsificatie als uitgangspunt wetenschappelijk onderzoek)
● Dus: waar logisch empiristen poogden om stellingen empirisch te bewijzen door ze
te bevestigen, draait Popper deze redenatie om. Wetenschappers moeten juist
gericht zijn om wetenschappelijke stellingen te falsificeren. En dan zijn de stellingen
die het langst overeind blijven, de stellingen die ook het dichts bij de waarheid komen
● Niet langer kennis op inductie, maar op de-ductie (deductief werken)
> Falsificatietheorie van wetenschap
● Wel mogelijk om een theorie te verwerpen op basis van een observatie (kritische
test)
> Deductief model van wetenschap
● Theorie>hypothese (kritieke test)>observatie> confirmatie/falsificatie
→ Bijvoorbeeld: Alle zwanen zijn wit. Een goede wetenschapper gaat dan niet op
zoek naar witte zwanen, maar juist naar andere kleuren zwanen.
● Alleen witte zwanen gezien → maar in ander land ineens zwarte zwanen
gevonden. Hele theorie weg
○ Bij falsificeren kun je dat in 1x zeggen, van oké dit klopt dus niet. Bij
inductie kan dit niet zo
● Visie Popper heeft veel invloed gehad
, > Zelf natuurkundig onderzoek geeft maar een bepaalde hoek op de werkelijkheid
> Metafoor ervoor:
● Our theories are like (fisher) nets that we launch to catch what we call `the world`, to
rationalize it, explain it and dominate it….
● We try to make the mesh (dichtheid net) finer and finer. Popper (1992)
→ Wetenschap moet dus enige terughoudendheid hebben, voorzichtig zijn met termen als
‘waarheid’
Thomas Kuhn (1922-1996)
> Amerikaanse filosoof
> The Structure of Scientific Revolutions (1962)
> Popper tegengesteld aan Kuhn
> Kuhn benaderde het vanuit kant wetenschapshistoricus en betwistte fundamenteel
uitgangspunt Popper, over dat wetenschappers ultiem kritisch zijn. Zijn ervaring was heel
anders; wetenschappers zijn niet kritisch, zij volgen enorm veel regels en handelen altijd
binnen een bepaalde kennis structuur waarbij merendeel helemaal niet meer
bevraagd/discussieert wordt
● Hij beargumenteerde ontwikkeling kennis als patroon/fase; patroon dat vaak
terugkomt
> Wetenschap ontwikkelt zich niet cumulatief maar verloopt cyclisch.
Vier fases:
1) Preparadigmatic phase
2) Normal science (wetenschappelijke praktijk waarbij iedereen het ongeveer het wel
eens is en welke kant ze moeten ontwikkelen)
3) Crisis (binnen praktijk geconfronteerd met probleem dat ze niet kunnen oplossen:
help! → crisis)
a) Vaak wel idioten met ideeën die niet gangbaar zijn of serieus genomen
worden, maar soms kan er wel iets tussen zitten dat de crisis op kan lossen
en dan:
4) Scientific Revolution
→ Dus niet zoals Popper dat de netten steeds fijner worden, maar een soort
schokken/omwentelingen
→ Voorbeeld: aarde om zon draait of andersom, die ontdekking die werd gedaan
(de aarde draait in baan om de zon, werd eerst gedacht andersom)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sharonkat2001. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.58. You're not tied to anything after your purchase.
