Dit document bevat alle pathofysiologische analyse van leerjaar 2 periode 4. Het is een aanvulling op mijn andere aantekening: de mens. Met deze aantekening krijg je een nog duidelijker beeld van de stof die je voor je tentamen moet kennen. Het is een samenvatting van alle thema's die behandeld wor...
Pathofysiologische analyse S2P2
Inhoud
Thema 1 Inflammatory Bowel Disease – Ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa.......................................1
Thema 2a Levercirrose............................................................................................................................8
Thema 2b Pancreatitis en pancreascarcinoom.....................................................................................15
Chronische en acute pancreatitis......................................................................................................15
Pancreascarcinoom...........................................................................................................................19
Thema 3 Heelkunde van het spijsverteringskanaal...............................................................................22
Thema 4 Hartfalen................................................................................................................................23
Thema 1 Inflammatory Bowel Disease – Ziekte van
Crohn en Colitis ulcerosa
Zie video’s Juf Danielle
1. Wat is de epidemiologie van deze aandoening? Gebruik meerdere gezondheidsindicatoren zoals
incidentie, prevalentie, levensverwachting, mortaliteit, etc.
IBD: een ontstekingsreactie die snel ontstaat en lang aanhoudt
Ziekte van Crohn Colitis ulcerosa
Deze chronische ontsteking van het spijsverteringskanaal, Jaarlijks wordt naar schatting bij 1.500 nieuwe patiënten de
treedt gewoonlijk op bij jongvolwassenen. De ziekte van diagnose colitis ulcerosa gesteld. Meestal is dit tussen het
Crohn komt steeds vaker voor, met name in de westerse 15e en 40e levensjaar, maar er is ook een piek bij mannen
landen. Er zijn momenteel in Nederland ruim 80.000 tussen de 60 en 70 jaar. De ziekte komt iets vaker voor bij
mensen met een chronische darmontsteking (circa 1 op de mannen dan bij vrouwen.
200 mensen). Hiervan heeft iets minder dan de helft de
ziekte van Crohn. Naar schatting komen er per jaar in
Nederland ongeveer 1.000 nieuwe patiënten bij met de
ziekte van Crohn. De ziekte wordt meestal ontdekt tussen
het 15e en 30e levensjaar. Jongeren hebben een grotere
kans de ziekte te krijgen dan ouderen. Vrouwen krijgen de
ziekte iets vaker dan mannen.
2. Wat is de etiologie (oorzaken) en wat zijn risicofactoren voor deze aandoening?
IBD kenmerkt zich door perioden van remissie (rust) en exacerbaties (opvlammingen).
Oorzaak IBD is onduidelijk. Er zijn aanwijzingen dat omgevingsfactoren en leefstijlfactoren een rol kunnen
spelen bij het ontstaan van ziekte.
Roken wordt in verband gebracht met een groter risico op het ontwikkelen van de ziekte van Crohn en
een mogelijk beschermend effect bij colitis ulcerosa
Borstgevoede kinderen hebben een minder hoog risico op het ontwikkelen van inflammatoire
darmziekten
Ruim gebruik groente en fruit en omega 3-vetzuren lijken beschermend te werken, terwijl hoge
consumptie van omega 6-vetzuren in verband wordt gebracht met een groter risico op het
ontwikkelen van inflammatoire darmziekte.
Extra-intestinale manifestaties: aandoeningen buiten het maag-darmkanaal, die geassocieerd zijn met het
hebben van IBD:
1
, Type 1 manifestaties: deze zijn geassocieerd met ziekteactiviteit: perifere artritis, huidziekte; erythema
nodosum, orale afteuze lesies, oogziekte: episcleritis.
Type 2 manifestaties: deze zijn doorgaans onafhankelijk van de ziekteactiviteit: huidziekte: pyoderma
gangrenosum, oogziekte: uveitis, artritis: axiale artropathie, PSC: primaire scleroserende cholangitis.
Overige extra-intestinale manifestaties die kunnen optreden: trombose en embolieën, pulmonale hartziekten,
afwijkingen in dichtheid en structuur van bot zoals: osteoporose, osteopenie, toxische leverziekte nl. DILI (Drug
Induced Liver Injury), dermatose: ’Syndroom van Sweet’.
3. Beschrijf de pathofysiologie van deze aandoening. Neem daar ook de normale, gezonde anatomie en
fysiologie van het betreffende orgaan in mee.
Ziekte van Crohn Colitis ulcerosa
Bij de ziekte van Crohn kan de ontsteking in het gehele maag- deze aandoening is een chronische ontstekingsziekte van de
darmkanaal (van mond tot anus) voorkomen met als mucosa van het colon en het rectum die kunnen ulcereren en
voorkeurslocaties het terminale ileum (ileitis) en het colon. er kunnen infecties optreden. De ziekte begint in het rectum
De ontsteking kan doordringen in alle lagen van de wand van van daaruit kan ze zich proximaal verspreiden naar een deel
het maag-darmkanaal. Er is sprake van pleksgewijze van de dikke darm. En soms door de hele darm. Bij colitis
ontsteking (skip lesions) met oedeem over de volle dikte van ulcerosa blijft de, meestal oppervlakkige, ontsteking (cryptitis,
de darmwand, wat gedeeltelijke obstructie van het lumen erosies, oedeem en bloedingen) beperkt tot de mucosa van
veroorzaakt. De darmwand kan door hevige het colon. Bij colitis ulcerosa kan een toxisch megacolon
ontstekingsreacties en/of littekenweefsel verdikken, wat kan optreden. Dit is een ernstig ziektebeeld ten gevolge van een
leiden tot stricturen en stenosen. De Crohnse ontsteking kan acute ontsteking van de gehele dikkedarmwand met dilatatie
gepaard gaan met abcessen en vergroeiingen aan andere en zweervorming in het slijmvlies. Fistels en vernauwingen
darmlissen of aan abdominale organen. Diepe fissuren komen (in tegenstelling tot bij de ziekte van Crohn) vrijwel
kunnen zo fistels veroorzaken: pijpvormige zweren tussen niet voor. De Montreal-classificatie wordt gebruikt om de
twee organen; twee darmdelen of darm en andere organen ziekte in te delen in remissie, mild, matig, ernstig (zie
(vooral blaas, vagina en huid en in het peri-anale gebied). diagnose).
Fistels zijn moeilijk te behandelen en behandeling is
afhankelijk van locatie, uitgebreidheid en klinisch relevante
symptomen. Behandeling kan conservatief zijn,
medicamenteus en/of chirurgisch.
Crohn: Diepe ulcera, stukjes kanaal, fistels, stenosen Colitis: Oppervlakkig mucosa, vaak rectum, zelden
fistels en stenosen
4. Wat zijn de symptomen en klinische verschijnselen van deze aandoening?
IBD: Dunne ontlasting of diarree, vaak met bloed en slijm, Buikpijn, Soms verstopping, Bloedarmoede,
Gewichtsverlies, Vermoeidheid, Opgezette buik, Koorts
Ziekte van Crohn Colitis ulcerosa
Voornaamste symptomen zijn diarree, buikpijn en bloederige diarree. Andere systemische klachten van de
gewichtsverlies. gewrichten, huid en lever kunnen ook optreden.
2
, 5. Op welke manier wordt deze aandoening gediagnosticeerd?
Beide ziekten worden gekarakteriseerd door afwisselende episodes van exacerbatie (opvlamming) en remissie
(rust) en worden derhalve hier ook afzonderlijk behandeld. Een gevalideerde en veel gebruikte marker in de
klinische setting voor inflammatie (diagnostiek en follow-up) bij darmontstekingen is fecaal calprotectine (µg/g).
Een CT-scan wordt gebruikt om ontstekingen en abcessen buiten de darm of een verdikte darmwand zichtbaar
te maken en fistels of abcessen in de buikholte.
Tabel 1 Montréal-classificatie voor IBD
Ziekte van Crohn
Leeftijd bij diagnose
A1 < 16 jaar
A2 17 – 39 jaar
A3 ≥ 40 jaar
Ziektelokalisatie
L1 Alleen ileum
L2 Alleen colon
L3 Ileum en colon
‘L4’ toevoegen Lokalisaties proximaal van het ileum
‘p’ toevoegen Bij aanwezigheid al dan niet fistelende, perianale ziekte
Gedrag van de ziekte
B1 Niet-stenoserend en niet-penetrerend
B2 Stenoserend
B3 Penetrerend (bij fistels, abcessen, perforaties, tenzij alleen perianaal;
dan ‘p’ bij ziektelokalisatie toevoegen)
De ernst van de ziekte van Crohn wordt uitgedrukt in (Gomollon et al. 2017, Van Assche et al. 2010):
1. Mild (vergelijkbaar met een CDAI-score* van 150 – 220): ambulant, eten en drinken, < 10%
gewichtsverlies. Geen kenmerken van obstructie, koorts, dehydratie, koorts, abdominale massa of
infiltraat. CRP is doorgaans boven normaalwaarde.
2. Matig (vergelijkbaar met een CDAI-score* van 220 – 450): intermitterend overgeven of gewichtsverlies
> 10%. Behandeling voor milde colitis is ineffectief (of aanwezigheid van infiltraat). Geen duidelijke
obstructie. CRP boven normaalwaarde.
3. Ernstig (vergelijkbaar met een CDAI-score* van > 450): Ondervoeding
(BMI < 18 kg/m2) of duidelijke obstructie of abces. Persisterende symptomen ondanks intensieve
behandeling. CRP is verhoogd.
waarbij met CDAI de Crohn’s Disease Activity Index wordt bedoeld.
Colitis ulcerosa
Uitbreiding van de
colitis
E1 Beperkt tot het rectum Ulceratieve proctitis (tot 15 cm); meest
voorkomend
E2 Beperkt tot colon distaal van de flexura Linkszijdige colitis
lienalis
E3 Uitbreidend tot proximaal van de flexura Pancolitis (ontsteking gehele colon)
lienalis
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller celineeijkelberg. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.06. You're not tied to anything after your purchase.
