Bio Examens Juni
Biologie: Thema 3 – stofuitwisseling tussen cellen en hun milieu
1 Transport van stoffen in en uit cellen
- Stofuitwisseling tussen cel en omgeving is noodzakelijk voor
o Opname van energierijke stoffen en bouwstoffen
o Afgifte van afvalstoffen
- Bij stofuitwisseling treden 2 problemen op
o Volgens concentratiegradiënt bewegen: is van hoge naar lage concentratie bewegen.
Maar: heel wat stoffen moeten tegen de concentratiegradiënt in getransporteerd worden.
o Membranen zijn semi-permeabel of halfdoorlatend:laten kleine moleculen zoals water
en gassen (O2, CO2) door, maar is ondoorlatend voor andere moleculen.Het celmembraan
is halfdoorlatend.
- Verschil passief en actief transport
,2 Passief transport
Bij passief transport worden stoffen verplaatst zonder investering van energie. Dit gebeurt met de
concentratiegradiënt mee. Er zijn verschillende vormen van passief transport:
Diffusie: verplaatsing van opgeloste stoffen via permeabel membraan
Osmose: verplaatsing van water doorheen een selectief permeabel (semipermeabel) membraan
Geleide diffusie: verplaatsing van moleculen en ionen via transportproteïnen in de membranen
2.1 Diffusie
2.1.1 Wat is diffusie?
- Fysisch proces waarbij opgeloste stoffen zich verplaatsen in een vloeistof of gas,
volgens concentratiegradiënt (van hoog naar laag)
- Bijvoorbeeld de diffusie van verf in water
- Diffusie kan gebeuren via een permeabel membraan
- Diffusie is passief transport
Diffusie door permeabel membraan Diffusie van ionen volgens ladingsverschil
2.1.2 Factoren die de diffusiesnelheid beïnvloeden
- Temperatuur (hoe hoger de temperatuur, hoe sneller de diffusie)
- Groote van opgeloste deeltjes
- Viscositeit (stroperigheid) van de vloeistof waarin de deeltjes zich bevinden
- Verschil in concentratie
- Ladingsverschil van de opgeloste deeltjes
- Grootte van diffusieoppervlak
,2.1.3 Voorbeelden van diffusie bij organismen
- Gasuitwisseling ter hoogte van de longblaasjes
o O2 van longblaasjes naar bloedvaten
o CO2 en H2O van bloedvaten naar longblaasjes
- Gasuitwisseling ter hoogte van de weefsels
- Gasuitwisseling in de placenta
- Gasuitwisseling ter hoogte van de kieuwen
- Gasuitwisseling doorheen de huid (Alpenlandsalamder)
- Gasuitwisseling ter hoogte van de huidmondjes
2.2 Osmose
2.2.1 Wat is osmose?
- Een verplaatsing van water doorheen semipermeabel membraan, van lage naar hoge
concentratie opgeloste stof
- Osmotisch evenwicht: verplaatsing van water in beide richtingen is gelijk
- Osmose is passief transport
Osmose door een semipermeabel membraan
, 2.2.2 Osmotische zuigkracht en osmotische druk van een oplossing
- Osmotische zuigkracht van een oplossing: de zuigkracht tegenover concentratieverschil
tussen 2 oplossingen gescheiden door semipermeabel membraan
- Osmotische druk: druk tegenover de aanwezigheid van opgeloste stoffen
2.2.3 Osmotische waarde van een oplossing
Hypertonisch Een oplossing is hypertonisch ten opzichte van
een andere oplossing als ze een grotere
concentratie heeft aan opgeloste stoffen.
Hypotonisch Een oplossing is hypotonisch ten opzichte van
een andere oplossing als ze een lagere
concentratie heeft aan opgeloste stoffen.
Isotonisch Een oplossing is isotonisch ten opzichte van een
andere oplossing als ze een gelijke concentratie
heeft aan opgeloste stoffen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliettevancaester. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.25. You're not tied to anything after your purchase.