Summary
Samenvatting Statistiek en methodologie 3 - Ethiek
- Course
- Institution
theorielessen ethiek
[Show more]
Seller
Follow
lenterooman
Content preview
Sta s ek: Ethiek 2023 Inleiding
a. Terminologie
Autonomie
Ethisch comité (‘erkend’)
Experiment
Foutloze verzekering
Fraude
GDPR - privacy
Geïnformeerde toestemming
Gezondheidsethiek
Gezondheidsgegevens
Incidentele bevindingen
Klinische proef
Observa oneel – interven oneel
Opdrachtgever - sponsor
Open access - FAIR
Plagiaat
Proefpersoon – onderzoeker
Protocol
Recrutering
Responsible data management
Reten e
Schade
Wetenschappelijke integriteit
b. Gezondheidsethiek
Gezondheidsethiek is een vakgebied binnen de filosofie en de zorgverlening waarin
wordt nagedacht over een zo goed mogelijke uitvoering van de geneeskunde en waarbij
ethische vragen worden gesteld. (in het dagdagelijks leven!!)
Is een toegepaste ethiek, meestal aan de hand van concrete medisch ethische
problemen
Goed doen (‘beneficience’)
Geen kwaad doen (‘non maleficere’, ‘do no harm’)
Autonomie
Rechtvaardigheid
Trolley probleem persoon A kan een handeling verrichten die vele mensen kan helpen,
door dit te doen wordt persoon B onterecht geschaad. Onder welke omstandigheden is het
moreel juist voor persoon A om de rechten van persoon B te schaden in func e van het
welzijn van de groep?
1
,c. Wat is klinisch wetenschappelijk onderzoek
Breed concept van observa es die de ‘gezondheid’ betreffen ook anatomie, fysiologie,
gezond versus ziek
Observa oneel versus interven oneel
Retrospec ef versus prospec ef
Testen van behandelingen of geneesmiddelen bij gezonde vrijwilligers of personen met
ziekte, fase 1, 2, 3, 4 (fase 4 onderzoek is om het in de pen van de arts te krijgen)
Verwerking van gezondheidsgegevens medisch geheim
Beoefenaars van gezondheidsberoepen
d. Wat maakt wetenschappelijk onderzoek ‘ethisch’
Toegevoegde waarde: kennis en/of gezondheid
Wetenschappelijke validiteit en verantwoorde methodologie
Rechtvaardige selec e van deelnemers gebaseerd op wetenschappelijke criteria niet
omwille van kwetsbaarheid of privilege, rechtvaardige verdeling van risico en voordeel,
bepaalt de selec e van deelnemende centra en inclusiecriteria
Guns ge verhouding tussen risico en voordeel in de context van standaard klinische
prak jke en wetenschappelijk protocol
risico’s geminimaliseerd, mogelijke voordelen vergroot, de mogelijke voordelen voor
individuen en maatschappij moeten opwegen tegen moegelijke risico’s
Beoordeeld door een ona ankelijke groep wetenschappers die goedkeurt, aanpast en
mogelijk doet ophouden
Geïnformeerde toestemming deelnemers krijgen informa e en geven vrijwillig hun
toestemming
respect voor deelnemers ivm privacy, mogelijkheid om zich terug te trekken en hun
welzijn wordt gevolgd
e. Deugden van de ideale wetenschapper
“Wetenschappelijk handelen impliceert al jd een minimum aan ethisch gedrag. Die
gedragscode veronderstelt waarach gheid, eerlijkheid, niet plagiëren, collegialiteit...
Om het met een ouderwetse term samen te va en: de wetenschapper moet een
deugdzaam en dus ethisch mens zijn. Maar er is meer. De moderne wetenschapper
realiseert zich dat zijn ac viteit zelf ethische vragen oproept. Met andere woorden - en
dat is de kern van mijn betoog - ethiek en wetenschap zijn intrinsiek met elkaar
vervlochten. Elke wetenschapsethiek is een verankerde ethiek. Het gaat duidelijk niet
om vragen achteraf, of vragen van een externe toeschouwer, maar van de
wetenschapper zelf.” (Oosterlinck, 1999)
Als je een goede wetenschapper bent dan zal je steeds streven naar een posi eve
uitkomst zonder hierbij mensen te schaden en te handelen volgens de juiste waarden.
2
, Experiment
"experiment" : elke op de menselijke persoon uitgevoerde proef, studie of onderzoek, met
het oog op de ontwikkeling van de biologische of medische kennis van een uitoefenaar van
een gezondheidsberoep
Enkel van toepassing op
o "de menselijke persoon" : de geboren, levende en levensvatbare persoon
o Experimenten met
embryo's in vitro (wet van 11 mei 2003)
Lichaamsmateriaal
Medische dossiers of gegevensbanken
Lijken
o vallen niet onder het toepassingsgebied van deze wet!!
Denk goed na wat het experiment juist inhoudt en wat er buiten valt
Indien een interven e deel uitmaakt van de gewone zorg, enkel het welzijn van de pa ënt
als doel hee en geen experimenteel karakter hee , dan gaat het om een ‘innova eve’
diagnose of therapie
Observa oneel versus interven oneel
Voorbeeld
o Een diabetoloog meent dat het nieuwste apparaat van firma X een betere maat is voor
gevoelsstoornissen in het kader van een diabe sche polyneuropathie dan de
monofilament test. Hij zal in de toekomst alle pa ënten die hij volgt zowel aan de oude
test onderwerpen als aan de nieuwe. Hij zal de verzamelde gegevens gebruiken om zijn
klinische prak jk bij te sturen.
o Een intensivist is naar een congres geweest en hee op basis van de laatste
literatuurgegevens beslist dat het beter is van seda e bij zijn pa ënten plots te stoppen
in plaats van af te bouwen. Zijn collega is van mening dat de voorzich ge a ouw beter
is. Ze besluiten een aantal gegevens te verzamelen en hun ervaringen na een periode
van één jaar te vergelijken.
o Een studente bestudeert de niet-motorische verschijnselen bij ‘off’ fenomeen bij
Parkinson pa ënten en bepaalt daarvoor de pijndrempel voor
temperatuursgewaarwording met behulp van een QST apparaat. Zij vraagt dat de
pa ënt zonder medica e genomen te hebben naar het ziekenhuis komt opdat een ‘off’
toestand zou bestaan. De pa ënt neemt nadien zijn medica e en de proef wordt
herhaald in ‘on’ toestand.
Onderscheid tussen reguliere prak jk en experimenten
Geen experiment
o Standaard medische prak jk
o Bewijsvoering bestaat al
o Geen randomisa e
Experiment
o Interven e behoort niet tot standaard medische prak jk
o Onzekerheid over uitkomst
o Randomisa e
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenterooman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.42. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now