Summary
Samenvatting Bestuurskunde en publiek management
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het vak Bestuurskunde en publiek management
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: erikd82 • 3 weeks ago
Seller
Followkennybasteleus
Reviews received
Content preview
1Samenvatting Bestuurskunde en publiek
management
Hoofdstuk 2 – De bestuurskunde als discipline
1. Inleiding
• Bestuurskunde = maatschappijwetenschap = wetenschap die zich bezighoudt met relaties
tussen mensen onderling
• Kenobject = het openbaar bestuur en praktische problemen/thema’s
• Case het asieldossier
o In feite hebben asielzoekers volgens de wet recht op opvang. Fedasil moet hiervoor
zorgen, maar medio 2008 kon Fedasil deze opdracht niet meer aan en ontstond er
opvangtekort. Dit kwam door enerzijds door de opvangwet en anderzijds door de in
de media breed aangekondigde regularisatiecampagne die dan ook in het
regeerakkoord Leterme I werd ingeschreven. Door het tekort plaatsten ze ook vele
mensen in hotels. Maar toch heeft in 2010 Fedasil zo’n 6000 mensen niet kunnen
toewijzen. Hierdoor stapten sommigen naar de arbeidsrechtbank met grote
dwangsommen tot gevolg. Legerkazernes werden een optie, maar ook hierover
ontstond er onenigheid tussen de burgemeesters, staatssecretaris Courard en De
Crem. <Vervolg van dit hoofdstuk zullen we deze case gebruiken om de #aspecten uit
de definitie van bestuurskunde te illustreren.
2. Definitie bestuurskunde
- “De bestuurskunde bestudeert …”
o Bestuurskunde = vakgebied/discipline
o Synoniem: bestuurswetenschap
o Kernobject: openbaar bestuur = het geheel van organisaties en activiteiten die
primair gericht zijn op de besturing van de maatschappij
▪ Twee luiken:
• Geheel van organisaties:
o Het openbaar bestuur dekt een veelheid aan instellingen
en diensten (bv. Ministeries, overheidsbedrijven, PPS’en)
o De bestuurskunde zal zich minder toeleggen op
organisaties die behoren tot de wetgevende of
rechterlijke macht
• Proces van besturen van het maatschappelijke bestel:
o Een aaneenschakeling van verschillende activiteiten om
binnen de samenleving gewenste ontwikkelingen en
effecten te bewerkstelligen
o Strikte zin: organisaties die verbonden zijn met de UM.
Bevolkt door ambtenaren & aan het hoofd staat een
politicus
o Ruime zin: ook semi-overheidsorganisaties & particuliere
organisaties
- …Houdt zich bezig met inrichting & werking van openbare besturen
o Inrichting: mensen van het openbaar bestuur-organisatie
, 2
o Werking: processen – hoe het in zijn werk gaat
- Ook (be)sturen van het maatschappelijke bestel => Aaneenschakeling van verschillende
activiteiten om binnen de samenleving geenste ontwikkelingen en effecten te
bewerkstelligen.
o Besturing/het vormgeven van de maatschappij
▪ Moderne visie: breder dan “de overheid”
▪ Focus op overheidsorganisaties en andere organisaties, die we wel
afzonderlijk zien van de publieke sfeer
o Openbaar bestuur:
▪ Vb.: De gemeente, de federale overheid (overheidsdiensten:
departement volksgezondheid ministerie van defensie, …), OCMW (lokaal
niveau), NMBS (federaal niveau), De Lijn (Vlaams niveau), VRT, de
provincies (provinciaal onderwijs, de provinciale sportdomeinen…), De
Bibliotheek, Dienst burgerzaken…
▪ Diensten, agentschappen, allerlei instellingen die we rekenen tot het
openbaar bestuur
▪ “Organisaties en activiteiten die primair gericht zijn op de besturing van
de maatschappij”
▪ Vb. prof: Wetstraat; werkplaats van de eerste minister – Europees
Parlement (Straatsburg) – Gemeentehuis Leuven
▪ Het openbaar bestuur kan allerlei vormen aannemen
- Openbare besturen zijn op verschillende niveaus georganiseerd en zijn sterk vervlochten
met elkaar => Multi-level governance
o Government => Governance
▪ Maatschappelijke problemen laten zich niet meer (be)sturen door
overheid alleen (= Government)
▪ Verwevenheid/afhankelijkheid tussen overheid en andere actoren in de
maatschappij voor oplossing problemen (=Governance; wederzijds
afhankelijk tussen overheid en alle andere maatschappelijke factoren die
bevoegd zijn voor het oplossen van problemen; bredere kijk)
▪ Multi-level Governance
• Heeft naast een horizontale, ook een verticale dimensie
• Coördinatie tussen die verschillende levels = belangrijk!
• Variërend van het lokale/gemeentelijke niveau tot provinciale,
tot het regionale, tot het nationale, Europese en internationale
niveau = verticaal!
▪ 1 overheid opereert niet in een vacuüm, maar is afhankelijk van allerlei
anderen!
o Andere manieren waarop ons overheidsstelsel is georganiseerd:
▪ Federaal, Vlaams niveau
▪ Ook belangrijke rol voor kabinetten
• Kabinet? Kabinetsleden helpen het werk van de ministers
uitvoeren
• Niet elk land heeft dit en ze doen het werk van een ambtenaar
• Vormen brug tussen de politiek verantwoordelijke (minister) en
andere instanties
o Bevoegdheden zijn in ons land gescheiden, federaal – regionaal - … staan naast
elkaar ipv onder elkaar!
, 3
o Bestuurskunde als studie “governance-arrangement”
▪ Evolutie definities bestuurskunde
▪ Evolutie studieobject
• Richt zich nu ook meer tot de burger
▪ Aandacht voor andere organisaties/actoren
3. Omgeving van het openbaar bestuur
= Alle aspecten die een grote impact hebben op de inrichting en werking van het openbaar bestuur
1. Politiek-Institutioneel
- België
➢ Constitutionele monarchie
➢ Parlementaire democratie
➢ Kiesstelsel: evenredige vertegenwoordiging
➢ Indien geen parlementaire meerderheid: coalitieregering (<Moeilijkere
besluitvorming)
➢ Ministeriële verantwoordelijkheid over ambtenaren
➢ Federale staat <grotere complexiteit
➢ Gemeenten/provincies verankerd in GW
- Lokale besturen kunnen macht uitoefenen op de besluitvorming
onder meer via de vertegenwoordiging van lokale bestuurders in
Parlement
➢ Politieke partijen vertegenwoordigen een sterke macht: Belangrijke rol
weggelegd voor politici en politieke partijen => Machtige factor in het
beleid; wij leven in een particratie: democratie gedomineerd door politieke
partijen
➢ Partijen zijn niet unitair maar regionaal georganiseerd
- Openbare bestuur hangt af van de regering
- Rechtstaat:
➢ WM bepaald tot hoever openbaar bestuur in de samenleving rijkt, welke
omgeving ze heeft en welke actiemiddelen ze tot haar beschikking heeft
voor uitvoering en afdwinging.
➢ Rule of Law = legaliteitsbeginsel = Voor het bestuursoptreden moet wettige
machtiging voorhanden zijn en er kan uitsluitend conform deze machtiging
worden opgetreden
➢ Burgers beschikken over grondrechten, ingeschreven in een GW <Bieden
bescherming tegen overheid
2. Maatschappelijke omgeving
- Openbare dienstverlening = Producten en diensten moeten ten bate van de
maatschappij zijn = ook afhankelijk van de maatschappij
- Het openbaar bestuur ondergaat permanent de invloed vanuit de maatschappij. Het
openbaar bestuur is dus een open systeem dat via input en output verbonden is met de
omgeving
Easton: Politieke systeemtheorie
i. Input: eisen + steun
ii. Output niet noodzakelijk “=” aan outcome
iii. Outcome: wordt via sys van feedback de nieuwe input
iv. Hier wordt het openbaar bestuur beschouwd als deel van het politieke
systeem
, 4
3. Juridische omgeving
Asielprocedure:
Als je vanuit je eigen/andere discipline kijkt naar het vluchtelingenprobleem, waar kijk je dan
naar?
- Rechten < de wetgeving
- Criminoloog <Hoe politie en parket een rol spelen
- Socioloog < Integratie van asielzoekers in de samenleving en hoe zij zich aanpassen
- Econoom < Hoe hen integreren in economisch systeem – kostenanalyse maken
Verschillende lenzen om naar een probleem te kijken en dat is precies wat
bestuurskunde ook doet!
• De maatschappelijke, politieke en juridische omgeving zijn bepalend voor het
overheidsbeleid
• Politiek-institutionele omgeving: belangrijk om asielcrisis te begrijpen. Gaat over betrokken
partijen, over de betrokkenheid van verschillende bestuursniveaus (multi-level governance) –
Bevoegdheden en partijpolitiek
• Juridische omgeving
o Rechtsregels, conventies … (wie is er bevoegd; wat kunnen we doen; wat mogen we
doen??? – Er zijn ook rechten waar we niet onderuit kunnen)
o Asiel is fundamenteel recht dat vastgelegd is in de Conventie van Geneve
o Conventie van Genève om een juridisch kader voor de erkenning van vluchtelingen te
creëren
• Maatschappelijke omgeving
o Vragen, noden, draagvlak
o Asiel maakt deel uit van bredere problematiek van migratie
o INPUT: demands worden groter, meer instroom + support van bevolking neemt af
DUS: hoeveelheid “sans papiers” stijgt, hierdoor nood aan regularisatie MAAR:
hierdoor lijkt België gemakkelijk toegankelijk en dus zorgt dit voor een aanzuigeffect
De inrichting en werking van het openbaar bestuur
Welke openbare besturen in België zijn betrokken bij de vluchtelingen problematiek?
- Staat
o FEDERAAL:
o Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ)
▪ Directie binnen Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken
▪ Beheert migratiestroom met verschillende partners
o Commissariaat-Generaal voor Vluchtelingen en de Staatslozen (CGVS)
▪ Onafhankelijke administratie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kennybasteleus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now