SAMENVATTING SOCIALE COGNITIE
DEEL 1: SOCIALE PSYCHOLOGIE: KERNTHEMA’S ....................................................................... 7
1. Inleiding (zie sv sociale psychologie) ............................................................................. 7
2. Onderzoeksmethoden (zie sv sociale psychologie)........................................................ 7
3. Het sociale zelf (zie sv sociale psychologie) ................................................................... 7
4. Sociale perceptie (zie sv sociale psychologie) ................................................................ 7
5. Sociale beïnvloeding (zie sv sociale psychologie)........................................................... 7
DEEL 2: SOCIALE COGNITIE EN ATTITUDES ............................................................................... 1
6. Sociale cognitie.............................................................................................................. 1
6.1. Sociale cognitie: een inleiding ............................................................................... 1
6.1.1. De sociaalcognitieve benadering ................................................................... 1
6.1.2. De geschiedenis van de sociale cognitie......................................................... 1
6.1.3. Het schemabegrip .......................................................................................... 2
6.1.4. Effecten van schema’s op informatieverwerking ........................................... 2
6.1.4.1. Schema’s hebben een effect op het richten van de aandacht .................... 2
6.1.4.2. Schema’s hebben een effect in de encodeerfase van informatieverwerking
3
6.1.4.3. Schema’s hebben een effect op elaboratie van informatie ........................ 3
6.1.4.4. Schema’s hebben een effect op het geheugen ........................................... 4
6.1.4.5. Schema’s hebben een effect op beoordeling .............................................. 4
6.1.4.6. Schema’s hebben een effect op gedrag ..................................................... 4
6.1.5. Epiloog ........................................................................................................... 4
6.2. Automatische processen ....................................................................................... 4
6.2.1. Geschiedenis van het onderzoek naar automatische processen .................... 5
6.2.2. Kenmerken van automatische processen ....................................................... 5
6.2.3. Automaticiteit: affect vs. cognitie .................................................................. 6
6.2.3.1. Automatische evaluatie ............................................................................. 6
6.2.3.2. De automatische verwerking van positief en negatief materiaal ............... 7
6.2.4. Individuele verschillen in impliciete reacties................................................... 8
6.2.5. De feilbare en de onbewuste beslisser ........................................................... 8
6.3. ‘Hot cognition’: affect, motivatie en cognitie ........................................................ 9
6.3.1. Affect: emoties en stemmingen ..................................................................... 9
6.3.1.1. Emoties ...................................................................................................... 9
6.3.1.2. Stemmingen............................................................................................. 10
6.3.2. De invloed van cognitie op affect ................................................................. 10
6.3.2.1. Recente appraisal-theorieën .................................................................... 11
1
, 6.3.2.2. Tegenfeitelijk denken ............................................................................... 11
6.3.3. De invloed van affect op cognitie ................................................................. 11
6.3.3.1. Stemmingsinductiemethoden .................................................................. 11
6.3.3.2. Affect priming en affect als bron van informatie ..................................... 11
6.3.3.3. Invloed van affect op de diepte van informatieverwerking ...................... 12
6.3.3.4. Het affect-infusiemodel ........................................................................... 13
6.3.3.5. Effecten van stemming vs. emotie ........................................................... 13
6.3.4. Het voorspellen van toekomstig affect ........................................................ 13
6.3.4.1. Effecten van geanticipeerde emoties: spijt .............................................. 13
6.3.4.2. Het voorspellen van toekomstig affect .................................................... 13
6.3.5. De invloed van motivatie op cognitie ........................................................... 14
6.3.5.1. De behoefte aan cognitieve afsluiting ...................................................... 15
6.4. Slotwoord ............................................................................................................ 15
7. Attitudes ...................................................................................................................... 16
7.1. Woord vooraf ...................................................................................................... 16
7.2. Attitudes: basisbevindingen ................................................................................ 16
7.2.1. De drie componenten van attitudes ............................................................. 16
7.2.1.1. De cognitieve component ........................................................................ 16
7.2.1.2. De affectieve component ......................................................................... 16
7.2.1.3. De gedragsmatige component ................................................................ 16
7.2.2. Attitudesterkte............................................................................................. 17
7.2.3. Expliciete en impliciete attitudes en gedrag................................................. 17
7.2.3.1. Expliciete attitudes .................................................................................. 17
7.2.3.2. Impliciete attitudes .................................................................................. 17
7.2.4. Het verband tussen attitudes en gedrag ...................................................... 18
7.2.4.1. De voorspelling van spontaan gedrag ...................................................... 18
7.2.4.2. De theorie van beredeneerd gedrag ........................................................ 18
7.3. Overreding door communicatie .......................................................................... 19
7.3.1. Twee wegen voor overreding ....................................................................... 19
7.3.1.1. De centrale weg ....................................................................................... 19
7.3.1.2. De perifere weg ....................................................................................... 20
7.3.1.3. Selectie van een weg................................................................................ 20
7.3.2. De bron ........................................................................................................ 20
7.3.2.1. Geloofwaardigheid .................................................................................. 20
7.3.2.2. Gunstigheid ............................................................................................. 21
2
, 7.3.2.3. Het slapend effect .................................................................................... 21
7.3.3. De boodschap .............................................................................................. 21
7.3.3.1. Informationele strategieën ...................................................................... 21
7.3.3.2. Discrepantie van de boodschap ............................................................... 22
7.3.3.3. Negatieve emoties ................................................................................... 22
7.3.3.4. Positieve emoties ..................................................................................... 22
7.3.4. Het publiek................................................................................................... 22
7.3.4.1. Individuele verschillen in de behoefte aan cognitie en de behoefte aan
zelfsturing ................................................................................................................ 22
7.3.4.2. Verwittiging en weerstand ....................................................................... 23
7.4. Overtuigen door het eigen gedrag ...................................................................... 23
7.4.1. Cognitieve dissonantietheorie ...................................................................... 23
7.4.1.1. Justificatie van attitude-discrepant gedrag: doen is geloven ................... 24
7.4.2. Toepassingen van de dissonantietheorie op inspanningen en keuzes .......... 24
7.4.3. Randcondities van de dissonantietheorie ..................................................... 24
7.4.4. Alternatieve wegen tot zelfovertuiging ........................................................ 25
7.4.4.1. Zelfperceptietheorie ................................................................................. 25
7.4.4.2. Impressiemanagementtheorie ................................................................. 25
7.4.4.3. Zelfbevestigingstheorie ............................................................................ 25
7.5. Reclame en voorlichting ...................................................................................... 25
7.5.1. Subliminale berichten .................................................................................. 25
7.5.2. Stereotypen ................................................................................................. 26
7.5.2.1. Evoluties in de reclame en media? ........................................................... 26
7.5.3. Culturele verschillen ..................................................................................... 26
7.6. Slotwoord ............................................................................................................ 26
8. Interpersoonlijke relaties (zie sv sociale psychologie) ................................................. 27
9. Anderen helpen (zie sv sociale psychologie) ............................................................... 27
10. Agressie (zie sv sociale psychologie) ........................................................................ 27
11. De sociaalpsychologische basis van groepen ........................................................... 27
11.1. Kenmerken van groepen ................................................................................. 27
11.1.1. Basisfuncties van groepen ........................................................................... 27
11.1.2. De groep als veilige haven ........................................................................... 27
11.1.3. Groepsgrootte ............................................................................................. 27
11.1.4. Groepsterritorium ........................................................................................ 28
11.2. Groepsstructuur .............................................................................................. 29
11.2.1. Normen en rollen ......................................................................................... 29
3
, 11.2.2. De affectieve structuur van de groep ........................................................... 30
11.2.3. De communicatiestructuur .......................................................................... 30
11.2.4. Groepssamenstelling en diversiteit .............................................................. 31
11.3. Macht en leiderschap: hiërarchische relaties tussen groepsleden .................. 32
11.3.1. Macht .......................................................................................................... 32
11.3.2. Klassieke leiderschapsbenaderingen ............................................................ 33
11.3.3. Dynamische modellen van leiderschap ........................................................ 34
11.3.4. Toxisch leiderschap ...................................................................................... 35
11.3.5. Beslissingen van de leider ............................................................................ 36
11.4. De aanwezigheid van andere groepen ............................................................ 37
11.4.1. Impact op groepsgedrag.............................................................................. 37
11.4.2. Impact op leiderschap.................................................................................. 38
11.4.3. Conflictescalatie .......................................................................................... 38
11.4.3.1. Onvermogen tot complex denken en vertekende percepties.................. 38
11.4.3.2. Bedreigingscapaciteit ............................................................................ 39
11.5. Slotwoord ........................................................................................................ 39
12. Groepsprestaties ..................................................................................................... 40
12.1. Collectieve processen ...................................................................................... 40
12.1.1. Sociale facilitatie .......................................................................................... 40
12.1.1.1. Verwachte-evaluatietheorie .................................................................. 40
12.1.1.2. Distractie-conflicttheorie ....................................................................... 41
12.1.2. Sociale lijntrekken ........................................................................................ 41
12.1.3. Collectieve processen: een integratie ........................................................... 42
12.2. Onenigheid en verschillende opinies ............................................................... 42
12.2.1. Opiniedevianten........................................................................................... 42
12.2.2. Sociale beslissingsschema’s: naar de essentie van groepsbeïnvloeding ....... 43
12.2.3. Groepspolarisatie: de weg naar extreme posities ........................................ 43
12.3. Prestaties in kleine, taakgerichte groepen....................................................... 44
12.3.1. Groepsprestatie: het combineren van individuele bijdragen ........................ 44
12.3.2. Brainstormen ............................................................................................... 45
12.3.3. Vertekende steekproeftrekking: ideeën op tafel krijgen ............................... 46
12.3.4. Groepsgeheugen: samen onthouden ........................................................... 48
12.3.5. Heuristieken ................................................................................................. 48
12.3.6. Strategieën die groepsefficiëntie verhogen .................................................. 48
12.3.6.1. Normen.................................................................................................. 48
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bovanhecke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.66. You're not tied to anything after your purchase.