Taak 1 van het blok seksualiteit van het derde jaar gezondheidswetenschappen richting geestelijke gezondheid. Bevat alle literatuur: handboek seksualiteit (hoofdstuk 4, 5, 6 en 7) artikels van Basson, Van Lunsen, Laan en Chivers.
4. BIOLOGIE VAN DE SEKSUALITEIT ; ENDOCRINOLOGISCHE , ANATOMISCHE EN
FYSIOLOGISCHE ASPECTEN
4.1 ENDOCRINOLOGISHE ASPECTEN VAN SEKSUALITEIT IN VERSCHILLENDE LEVENSFASE
4.1.1 Enkele begrippen
Seksualiteit: lustvol genitaal gedrag als coïtus en masturbatie, maar ook
seksuele en erotische partnerkeuze (seksuele oriëntatie), seksuele
fantasieën, seksuele identiteit en genderidentiteit/-rol.
Masters en Johnson hebben de
seksuele responscyclus (fysiologische
response) ontworpen, deze bestond uit
vier fasen: opwinding, plateau, orgasme
en herstel. Kaplan heeft hier een fase
van verlangen bij geplaats en de fase
van plateau geschrapt. Basson geeft
een alternatieve responscyclus,
hierbij wordt seksuele motivatie getoetst
op intimiteit en seksuele stimuli worden
omgezet in opwinding en een bewuste
affectieve waardering van die
opwinding.
Het hebben van geslachtshormonen bij het optreden van een seksuele
respons is niet noodzakelijk bij jonge, pre puberale kinderen. Hierbij
circuleren geen geslachtshormonen maar zij kunnen wel volledig seksuele response krijgen. Aan de
andere kant spelen de geslachtshormonen een faciliterende rol. Na verwijdering van eierstokken
rapporteren vrouwen problemen met hun seksualiteit en respons.
4.2 FYSIOLOGIE VAN HET SEKSUEEL FUNCTIONEREN
Seksuele responscyclus verwijst in fysiologische zin naar de verandering die als gevolg van
seksuele stimulatie in het lichaam optreden. Deze verandering kunnen tijdens REM-fase in slaap,
tijdens erotische dromen, fantaseren, masturbatie en tijdens seksuele interactie met partner
optreden.
Masters en Johnson benadrukken dat bij seksuele opwinding niet alleen de genitalia actief zijn,
maar het gehele lichaam. Daarnaast benadrukken zij dat er grote verschillen in anatomie en
fysiologische reacties zijn, ook tussen jong en oud.
4.2.1 Indeling seksuele respons
Het klassieke model van menselijke seksuele response bestaat uit de volgende fase:
verlangen, opwinding, plateau, orgasme en herstel. Tegenwoordig bestaat het model uit:
verlangen, opwinding orgasme en herstel/bevrediging. Kennis van genitale reacties zijn van
belang, aangezien cliënten seksuele problemen vaak koppelen aan disfunctie van hun genitalia (zie
onderstaande platen). Bij voldoende seksueel verlangen zal actieve stimulatie tijdens de
opwindingsfase een stijging van seksuele opwinding veroorzaken. Seksueel verlangen kan ook
ontstaan door effectieve stimulatie. Bij effectieve stimulatie komt de persoon in de plateaufase,
meer stimulatie kan dan leiden tot een orgasme. Als de stimulatie stop keert deze van de plateau
terug naar de beginfase. De orgasmefase duurt het kortst (tussen de 5 en 30 seconden) en betreft
onwillekeurige (reflexmatige) optreden van een climax met maximale seksuele opwinding. Tijdens
de herstelfase vaagt de seksuele opwinding weg en uiteindelijk wordt het beginniveau opnieuw
bereikt. Er zijn grote verschillen in tijdsduur en intensiteit van de verschillende fasen.
Een definitie geven van orgasme is lastig, dit is namelijk een individuele belevenis, zowel
lichamelijk als geestelijk. Er zijn ook fysiologische verschillen tussen mannen en vrouwen. De
vrouw is bij doorgaand seksuele stimulatie in staat verschillende orgasmen kort na elkaar te
hebben, de meeste mannen ervaren een refractaire periode waarin seksuele stimulatie niet
effectief is en hun erectie en seksuele opwinding verdwijnen. Een klein deel van de mannen kan
1
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Minke2401. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.
