In deze samenvatting staan (bijna) alle leerdoelen uitgewerkt.
1 leerdoel is niet uitgewerkt omdat dit een opdracht is waar je je mening moet uitwerken.
1. Wat is afstamming en gezag?
Afstamming = de familierechtelijke relatie tussen een jeugdige en zijn ouders. Juridisch
ouderschap is een levenslange relatie tussen ouder en kind.
Gezag = de ouders hun kind mogen opvoeden en zeggenschap over hem hebben. En bestaat
uit een mengeling van:
Opvoeden en verzorgen
Beheer van eventueel vermogen
o Ouders hebben vruchtgenot mogen eventuele rente zelf houden
Verrichten van juridische handelingen namens de jeugdige
Gezag uitgevoerd door ouders = ouderlijk gezag, gezag uitgevoerd door een niet-ouder =
voogdij
2. Hoe ‘ontstaat’ afstamming en gezag?
Ontstaan afstamming
Juridische moeder = de vrouw uit wie het kind is geboren
Juridisch vader = de man die
a) bij geboorte met de moeder is gehuwd/geregistreerd partner,
Het is mogelijk om juridisch ouderschap dat door huwelijk is ontstaan te ontkennen, dan
moet aangetoond worden dat de man niet de biologische vader van het kind is.
b) de jeugdige heeft erkend,
Heeft moeder op het moment van geboorte geen formele relatie, dan krijgt het kind alleen
een moeder. Vader kan ouder worden door het kind te erkennen.
Voor erkenning van een jeugdige tot 16 jaar is toestemming van moeder nodig. Is de jeugdige
tussen 12 en 16 jaar dan is toestemming van moeder en jeugdige nodig, boven de 16 jaar is
alleen toestemming van de jeugdige nodig.
Erkenning is niet mogelijk:
Door een man met te nauwe verwantschap
Door een man die nog geen 16 jaar is
Door een man die onder curatele staat
Als de jeugdige al twee juridische ouders heeft
c) Vaderschap is vastgesteld door de rechter,
Gerechtelijke vaststelling is het vaststellen van het juridische vaderschap door de rechter
aan de verwerker. Vaderschapsactie houdt in dat de moeder de rechter slechts vraagt om
de verwekker van haar kind te verplichten een bijdrage te leveren in de kosten van het
kind.
d) De jeugdige heeft geadopteerd.
Door adoptie ontstaat een juridische ouder-kind relatie, gerechtelijke banden met biologische
ouders worden verbroken.
Voorwaarden adoptie
Adoptie is alleen mogelijk als de adoptie het kennelijk belang is van de jeugdige
Adoptieverzoek op moment dat jeugdige nog geen 18 jaar is
Biologische moeder is op moment van adoptie minimaal 16 jaar
De mensen die het adoptieverzoek indienen niet te nauw aan elkaar verwant zijn
Ontstaan gezag
, Getrouwde ouders hoeven niets speciaals te doen, ze krijgen het gezag automatisch. Zelfde
voor geregistreerde partners.
Heeft moeder geen formele relatie, oefent ze alleen het gezag uit. Door erkenning ontstaat
wel gezag voor de juridisch vader tenzij anders aangegeven. Er ontstaat geen automatisch
gezamenlijk gezag, na erkenning, als:
Als de moeder geen gezag heeft
De moeder de erkenning niet wilde maar de rechter daarvoor vervangende toestemming
heeft gegeven
Moeder al samen met iemand anders gezag uitoefent.
Gezag door ouder en niet-ouder kan wanneer maar één ouder gezag had en de partner in een
nauwe persoonlijke betrekking tot het kind staat, er kan dan een verzoek om gezamenlijk
gezag ingediend worden. Het verzoek om gezamenlijk gezag wordt afgewezen als de belangen
van de kinderen zich daartegen verzetten. Hebben de kinderen een tweede juridisch ouder,
dan moet de rechter bij zijn beslissing rekening houden met de belangen van deze ouder.
Naast twee gezaghebbende ouders kunnen maximaal twee andere personen deelgezag
krijgen. Het deelgezag is bedoeld voor personen die een belangrijke rol in de opvoeding en
verzorging van het kind spelen maar geen gezag hebben. Deelgezag houdt de bevoegdheid in
om met de gezaghebbende ouders en voogden beslissingen te nemen over de dagelijkse
verzorging. Deelgezagdragers hebben recht op informatie van en consulatie door de
gezaghebbende ouders in belangrijke zaken.
Als 1 van de ouders overlijdt, dan zet de andere ouder het gezag alleen voort.
3. Welke rechten en plichten komen voort uit afstamming en gezag?
Rechten en plichten afstamming (juridisch ouderschap)
Juridische ouders kunnen de rechter om gezag over hun kind vragen als ze dit niet hebben.
Juridische ouders zonder gezag hebben recht op omgang met hun kind.
Juridisch ouders zijn onderhoudsplichtig, dit wil zeggen dat ze verplicht zijn om kosten te
dragen van de verzorging en opvoeding van hun kind (tot 21 jaar)
De jeugdige krijgt de achternaam van 1 van de juridische ouders, wordt hij erfgenaam en
krijgt diens de nationaliteit van de juridisch ouders.
Rechten en plichten gezag
Ouders met gezag hebben de plicht de jeugdige op te voeden en verzorgen
Ouders met gezag beheren eventueel vermogen. Hierbij hebben ze vruchtgenot, dit betekend
dat ze eventuele rente zelf mogen houden
Ouders met gezag verrichten van juridische handelingen namens de jeugdige
Bijzondere curator wordt ingezet wanneer een jeugdige en diens ouders niet eens kunnen
worden over een fundamentele beslissing. Voorwaarde is dat het een concreet en
fundamenteel probleem is waarover de ouders en jeugdige van mening verschillen en
waarvoor, als de curator ouders en jeugdige niet op 1 lijn krijgt, in een door de curator in gang
gezette juridische procedure een oplossing gezorgd moet worden.
4. Wat is voogdij en hoe kan dit ontstaan?
Zijn beide ouders overleden houdt het ouderlijk gezag op te bestaan. Ouders kunnen in een
testament hebben staan wie voogd wordt, ook wel testamentaire voogdij of de ouders
hebben geen regeling getroffen. Bij het laatste word er door de rechtbank een voogd
aangewezen, ook wel datieve voogdij.
, Net als een ouder kan ook een voogd de rechter verzoeken om de voogdij gezamenlijk te
mogen uitoefenen met een ander.
5. Wanneer is (ook) toestemming van kinderen vereist?
Geneeskunde
Vanaf 16 jaar kunnen minderjarigen zelfstandig een geneeskundig
behandelingsovereenkomst aangaan. Hierbij eist de wet dat de jeugdige wilsbekwaam is.
Tussen 12 en 16 jaar is de toestemming van de ouders (of voogd) én de jeugdige zelf vereist.
Mocht het voorkomen dat de ouders niet eens zijn met de beslissing van de jeugdige
mag het wél worden uitgevoerd wanneer:
a) de jeugdige de behandeling weloverwogen blijft wensen of
b) de medische behandeling kennelijk nodig is om ernstig nadeel voor de jeugdige te
voorkomen
Onder de 12 jaar moeten de ouders (of voogd) toestemming voor een medische behandeling
geven. Is de jeugdige nog geen 12 jaar oud is de wens van de ouders gezien behandeling
doorslaggevend.
Een jeugdige van 12 jaar of ouder die weet of vermoed dat hij is verwekt door kunstmatige
donorbevruchting, kan zich tot de stichting Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting wenden
om informatie in te winnen over de persoonlijke kenmerken van zijn donor.
Vanaf 16 jaar mag de jeugdige een verzoek indienen om de identiteit van zijn donor bekend
te maken.
Leerdoelen thema 2 – Hst 7, 8
6. Welke kinderbeschermingsmaatregelen zijn er?
Er zijn twee kinderbeschermingsmaatregelen
(KBM):
1. Ondertoezichtstelling (OTS)
a. Voorlopige OTS (VOTS)
b. OTS met uithuisplaatsing
2. Beëindigen van gezag
a. Voorlopige voogdij
7. Wat zijn de doelen, wanneer worden ze gebruikt?
Een KBM wordt alleen opgelegd als vrijwillige hulpverlening niet voldoende helpt. De
maatregel is zo ‘licht’ mogelijk, grijp zo min mogelijk in, in de bestaande gezinsverhoudingen
en wordt daarom zo dicht mogelijk bij huis uitgevoerd en duurt zo kort mogelijk.
KBM mag alleen worden opgelegd als het gezien wordt als noodzakelijk om het belang van de
jeugdige te beschermen
Aanvaardbaar termijn.
Doel:
Kind centraal, perspectief voor kind zsm duidelijk, stabiliteit en continuïteit
“het opnemen van de aanvaardbare termijn heeft meer de focus gelegd op wat nu
voor het kind belangrijk is voor de ontwikkeling van het kind en zijn behoeftes
Duur:
Duur aanvaardbaar termijn moet per situatie bekeken worden – casuïstisch proces
Wel zijn er richtlijnen: jongere kinderen sneller duidelijkheid
o Ongeveer 6 maanden voor kinderen tot 5 jaar en 12 maanden voor kinderen
vanaf 5 jaar.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lynnh134. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.