Summary
Samenvatting Media-ethiek
- Course
- Institution
Samenvatting Media-ethiek Gegeven door Mieke Buelens
[Show more]
Seller
Followbrittdemeulemeester
Reviews received
Content preview
mMedia-ethiek1. Hoofdstuk 1: Een begrippenkaart
❖ Integriteit:
Integriteit in je dagelijks functioneren als mens
Integriteit in je professionele rol
Integriteit bij morele kwesties
Integriteit t.o.v. verschillende levensbeschouwingen
Ethicus: Heeft denkgereedschappen nodig om te analyseren en verdedigen.
o Begrippen
o Concepten
o Argumenten
o Analysemodellen
Met behulp van die denkgereedschappen kunnen mensen effectiever:
o Integriteitsvraagstukken benoemen
o Integriteitsvraagstukken analyseren
o Het perspectief verbreden
o Gecompliceerde verbanden ontrafelen
o Zoeken naar een oplossing
o Met anderen over integriteitsvraagstukken communiceren
Aan de hand van de denkgereedschappen komen tot een antwoord dat:
o Breder: meer waarden proberen te realiseren, rekening houden met meer belangen
o Dieper: meer rekening houden met verleden en gevolgen, op korte en lange termijn
o Rijker: Met meer perspectieven en alternatieven probeert rekening te houden
o Beter verdedigbaar: beter bestand tegen kritiek doordat het goed onderbouwd is
❖ Ethiek: Wijze hoe wij naar de werkelijkheid kijken. In ethiek begint het bij zien. Je moet leren
anders kijken en een andere bril opzetten. De tweede stap is spreken.
Ethiek begint bij juist kijken, daarna bij juist spreken en pas daarna handelen.
Niemand van ons heeft een neutrale bril, iedereen heeft een bril waarin we kijken vanuit
ervaringen, ideeën,…
Spreken: De woorden die je kiest, hebben een invloed. Woorden zijn niet neutraal.
o Woorden veranderen je brein:
▪ Moeilijkheden vs. uitdagingen
▪ Kritiek vs. feedback
▪ Zwarte vs. neger
o Woorden hebben kracht
o Woorden zijn een filter
▪ ‘omkoping’ en ‘corruptie’ worden ‘transactiekosten’ en ‘fooi’.
1
, Zien door de mediabril:
o Mediamakers reiken brillen, frames en referentiekaders aan.
o Door de producten die je maakt, leer je andere mensen naar dingen kijken. Je rijkt
continu een bril aan door het product die je maakt.
o Alle mediaproducten hebben een effect op het referentiekader van de mensen.
o Vb. Brussel: 2 frames om de werkelijkheid te bekijken → de aanslag in Brussel of het
gezellige Brussel met Kerst.
1.1 Wat is ethiek niet:
1) Het is geen zedenkunde
Regels/normen die in een bepaald land van toepassing zijn.
Feitelijke actuele gewoonten
Spreekt zich niet uit over goed of kwaad
Hoort eig in de wereld van sociologie.
Vb. Openbare zeden in het Westen = anders dan in Midden Oosten.
2) Het is geen moraal
Latijns voor ‘mores’ = zeden, gewoonten
Subject voelt zich verplicht om zijn handelen af te stemmen op geheel van waarden en normen
Verschil tussen waarden en normen
Waardensysteem zit op de achtergrond
Gebaseerd op levensbeschouwing of ideologie
Waarde:
o wat een persoon of een samenleving belangrijk vindt.
o Iets om na te streven
o meestal uitgedrukt in één woord
o algemeen en vaag
o is altijd 1 woord!
Norm:
o concrete invulling van de waarde
o concrete richtlijnen, afspraken, wetten… waarin je achterliggende waarde probeert te
realiseren
5 factoren die onze normen beïnvloeden (zie voorbeeld praktijkles 1):
o Tijd: Tijdsgeest
▪ 2023 zijn er andere normen dan 30 jaar geleden. (vb. LGBTQ huwelijken)
o Omgeving: maatschappelijke en sociale factoren
o Natuur: biologische en psychische factoren (ervaringen die je hebt)
▪ Wie je bent in natuur. Als je 12 jaar bent, kijk je mss nog naar Ketnet.
Waarden zijn stabieler, de normen veranderen vooral.
Normen zijn onderhevig aan versch. factoren die ze beïnvloeden.
Normen beïnvloeden ons als individu maar die beïnvloeden ook onze professionele context.
2
,1.2 Wat is ethiek
❖ Moraalfilosofie of ethiek: Ethiek = discipline waarin nagedacht wordt over moraliteit of
zedelijkheid, het onderzoek naar het statuut, de inhoud en de samenhang van de moraal. Het
Bestudeert verschillende historische moraalsystemen.
❖ Ethiek: Reflectie op onze moraal, de waarden en normen waaraan wij onszelf & de anderen in
redelijkheid gehouden achten bij de poging om ordening aan te brengen i/h maatschappelijk
verkeer.
1.2.1 Drie lagen van ethiek:
1) Beroepsethiek: Hoe ga ik om gegevens, welke programma’s wil ik maken, privacy, deontologische
code (vb. Aan de deontologische code houden als je reclame gaat maken.)
Vb. BBC ontslaat radiopresentator na racistische tweet over royal baby.
2) Bedrijfsethiek: Welke normen en waarden gelden er in het bedrijf, wat is hun visie,…
Vb. Op de website v/d VRT kan je hun missie en waarden vinden.
3) Economische ethiek: Hoe organiseren we de economie zodat die te goede komt aan zoveel
mogelijk mensen.
2. Hoofdstuk 2: integriteit & moreel juist
Morele competentie maakt deel uit v/d professionaliteit v/d beroepsbeoefenaar.
2.1 Wat is integriteit
Wat is het wel Wat is het niet
- Als professional je verantwoordelijkheid - Meer dan normafwijkend gedrag
leren opnemen, durven beslissingen - Meer dan volgen van maatschappelijke
nemen. en ethische regels
- Pro-actief: vooruitziend, wil de - Onrealistische lat: zuiverheid en
problemen voor zijn. heelheid
- Zelfstandig
- Verantwoordelijk
- Angsten en verleidingen weerstaan
- Creatief en autonoom
❖ Professionele verantwoordelijkheid: Professional = in staat om op een kritische en verantwoorde
manier zijn werk te doen, rekening houdend met alle in het spel zijnde belangen, gebaseerd op
een redelijke beoordeling van alle relevante informatie. Een professional beschikt naast zijn
specifieke vaktechnische kennis en vaardigheden ook over het vermogen om gedurende de
uitoefening van zijn/haar job uit te maken welk gedrag verantwoord/geoorloofd/toelaatbaar is.
❖ Ethische vragen: Geven de botsing weer van wat kan/mag en wenselijk of verantwoord is. Ook in
professionele leven wordt je dagelijks geconfronteerd met ethische vragen:
Is het wel verantwoord om reclame te maken voor kinderen voor erg verslavende games?
Mag de baas iemand ontslaan op het werk als die racistische opmerkingen maakt op fb?
3
, Een integer professional is moreel competent als hij in staat is tot:
o Morele dimensie van een situatie herkennen
o Relevante informatie en argumenten afwegen
o De gekozen beslissing verantwoorden
o Gekozen beslissing in de praktijk brengen
o Terugkoppeling te maken van de beslissing
o Continu zijn persoonlijke moraal te verbeteren
2.2 Morele beslissingen/handelen
Wanneer weet je of een bepaalde beslissing moreel juist is? Of wanneer iets een moreel
probleem is?
o Onze waarden en onze normen zijn beïnvloed door onze opvoeding. Het is een
richting, maar ze zijn geen garantie om zeker te zijn dat ze echt goed zijn.
o Normen en regels in onze maatschappij, maar dat is ook geen garantie.
Dit zit dus allemaal in ons referentiekader, het is geen 100% garantie. Het zegt niets of iets
ethisch juist is. Het zegt enkel iets voor de tijdsgeest, de cultuur waarin je leeft,…
Moreel juist is niet hetzelfde als
o Ons moreel referentiekader
o Als het ‘normaal’ is. Handeling komt overeen met set van waarden en normen →
betekent nog niet dat ze moreel juist is. Het enige dat duidelijk is dat ze normaal is.
o De gulden regel
▪ Doe niet aan een ander wat je niet wilt dat een ander jou doet.
▪ Behandel de ander als jezelf
▪ Universele regel: elke cultuur heeft zijn eigen versie van de gouden regel.
Moreel juist handelen is:
o Rechtvaardig en respectvol, als we vertrekken vanuit respect voor de ander.
o Recht doen aan de ander, de ander tot zijn recht laten komen.
o Voldoende rekening houden met de rechten, belangen en wensen van alle
betrokkenen
2.3 Wat is voldoende rekening houden met…?
Daar heb je een procedure voor nodig die: kritisch, systematisch, onderbouwd en naar een
oordeel leidt.
o zes stappenplan is zo’n procedure. (zie later)
2.4 Drie ingrediënten om moreel ethisch te handelen volgens Martha Nussbaum
1) Moreel kompas: je waarden en normen
2) Zorgvuldig en kritisch denken
3) Empathische en sympathische verbeelding
2.4.1 Moreel kompas
Iedere mens heeft zijn eigen moreel kompas dat gebaseerd is op zijn eigen waarden en normen
en op basis van wat hij of zij aanvoelt.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittdemeulemeester. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.54. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now