Samenvatting SV farmaceutische wetenschappen deel 1: algemene deel
3 views 0 purchase
Course
Farmaceutische wetenschappen
Institution
Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen (Artesis)
deze samenvatting bevat het algemene deel van farmaceutische wetenschappen, het bevat afbeeldingen en tekeningen en notities van tijdens de hoorcolleges
Farmacologie = “de wetenschap die de interactie tussen het farmacon (chemische verbinding) en de mens (het
biologische systeem) bestudeert”
Studie van de aard, de actie en het gebruik van geneesmiddelen. Farmacologie combineert kennis uit
anatomie, fysiologie, biochemie en chemie
HERKOMST VAN FARMACA EN GIFTIGE STOFFEN
• Planten bv. fytofarmaca
Probleem bij geneeskrachtige producten uit Planten/dieren:
- Niet steeds beschikbaar (afh van seizoen, plaats)
- Gehalte van de “actieve stof” varieerde sterk naargelang plaats en tijdstip van oogst • Naast
de werkzame stof vaak ook giftige stoffen
- Oplossing = Drogen / drogerijen : “drug” of In alcohol leggen /tincturen (bv opiumtinctuur)
en Extracten → Maar nog steeds hele reeks stoffen met verschillende werking en grote
verschillen qua dosis van deze stoffen in extract
• Dieren bv. Helicidine = van een slak (zie hierboven voor problemen)
• Mineralen
• Andere : schimmels, bacteriën, ... bv. Penicilline
• Synthese !!
Er is dus noodzaak tot het isoleren van de stoffen
HET DOEL:
• Identificatie van het actieve bestanddeel
• Analyse van farmacodynamiek en – kinetiek (ADME) van dit bestanddeel
• Garantie van exacte en gelijkblijvende dosis bij therapie
• Mogelijkheid tot chemische synthese . + onderzoek naar structuur + ontwikkeling van beter werkende
analogen
• = FARMACOGNOSIE: de studie naar en kennis van de kenmerken der geneesmiddelen van natuurlijke
herkomst
ASPECTEN VAN FARMACOEN TOXICOLOGIE
EFFECT
,VERSCHILLENDE FASEN IN DE FARMACOTHERAPIE
1) Farmaceutische fase /expositiefase :
➔ komt het farmacon beschikbaar voor de patiënt?
➔ Hoe wordt men blootgesteld aan chemische stof/ toxicon?
2) Farmacokinetische/toxicokinetische fase (“ADME”)
➔ Bereikt het farmacon/toxicon de plaats van werking?
➔ Hoe komt het farmacon op de bestemde plaats?
3) Farmacodynamische/toxicodynamische fase
➔ Interactie tussen receptor en toxicon/farmacon?
➔ Heeft het farmacon een (gewenste) farmacologische werking?
➔ Heeft het toxicon een toxicologische werking?
4) Therapeutische fase /effect
➔ Leidt de farmacodynamische werking tot een therapeutisch gunstig effect?
(farmacotherapeutisch effect) ?
➔ Is er een duidelijk toxisch effect of adverse effect?
“ADME”
A absorptie - D distributie - M metabolisme - E excretie
FACTOREN DIE FARMACEUTISCH E FFECT/TOXICITEIT BEPALEN
Toedieningswijze (+ farmaceutische vormgeving v geneesmiddel (zie Galenica))
Tijdsduur en frequentie van toediening/blootstelling
Dosis of concentratie
Farmaceutische beschikbaarheid en Biologische beschikbaarheid
ONTWIKKELING VAN EEN NIEUW GENEESMIDDEL
Farmacologisch werkzame stof Lange weg! naar Nieuw GM
Potentieel nieuw GM = “NCE” = new chemical entity
• zuivere stof
• chemisch stabiel
• kan verwerkt worden in bepaalde toedieningsvorm (tablet, zalf,...)
• ontwikkeling tot GM is onafhankelijk van wijze waarop stof ontdekt is
Stappen in de ontwikkeling (screening)
• Farmacologie
Pre klinisch
• Toxicologie
• Fase 1
• Fase 2 Klinisch onderzoek
• Fase 3
• Registratie
• Fase 4
, Naamgeving nieuw geneesmiddel :
Chemische naam: nauwkeurig omschrijving van de chemische samenstelling van de werkzame stof
Soortnaam of stofnaam; internationaal aanvaarde officiële naam
Handelsnaam : door producent onder octrooi gebruikte naam. Stap 1: Farmacologisch profiel bepalen (niet-
klinische fase)
STAP 1: FARMACOLOGISCH PROFIEL BEPALEN (NIET -KLINISCHE FASE)
• Vaststellen of stof de gewenste werking heeft (effectiviteit)
• Niet zonder problemen, kan eigenlijk enkel bij mensen nagegaan worden
• farmacologische modellen gebruiken met voorspellende waarde voor klinisch effect bij patiënt
➔ In vitro onderzoek: vb nagaan of chemische verbinding bindt aan specifieke
receptormoleculen.
➔ Organen en weefsels van proefdieren en mens
➔ Celculturen
➔ In beste geval bestaan er ook goede diermodellen
• Ook onderzoek naar dosiswerkingsrelatie van NCE
• Onderzoek naar mogelijke neveneffecten van de stof
STAP 2: TOXICOLOGISCH PROFIEL BEPALEN (NIET -KLINISCHE FASE)
• Eerste indruk van veiligheid van NCE
• In vitro in bepaalde weefsels en cellen en in vivo in dieren
• Zowel éénmalige toediening als chronische toediening (soms 12 maanden)
• Onderzoek naar:
➔ algemene toxiciteit (acuut, subacuut, chronisch)
➔ mutagene en carcinogene eigenschappen
➔ effecten op vruchtbaarheid en voortplanting.
Toxiciteitproeven zijn noodzakelijk om het potentieel gevaar en de veiligheid te bepalen
• Potentieel gevaar: inherent aan een chemische stof
• Risico: kans op schadelijk effect bij blootstelling aan deze stof Risico = potentieel gevaar x
blootstelling (zie inleiding toxicologie)
• Wat is een aanvaardbaar risico?
➔ Voor gewoon slaapmiddel, pijnstiller:... → zeer weinig toxiciteit aanvaard
➔ geneesmiddelen tegen kanker → neveneffecten afgewogen, meer neveneffecten aanvaard.
➔ Voor behandeling levensbedreigende ziekte → ernstige neveneffecten worden aanvaard
STAP 3: FASE -I ONDERZOEK (KLINISCHE FASE)
• Voor eerst aan mensen, in zeer lage dosis toegediend
• Jonge, gezonde proefpersonen op vrijwillige basis (enkele tientallen)
• Toediening van steeds hogere doses tot enig effect
• Later ook meervoudige doses gedurende aantal weken
• DOEL:
➔ Vaststellen van veiligheid en nevenwerkingen
➔ Info verzamelen over farmacokinetiek (ADME)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maarendehouwer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.98. You're not tied to anything after your purchase.
