Biologie voor Jou 6VWO hoofdstuk 1 vertering
1.1 voedingsstoffen
Voedingsmiddelen: alles wat je eet of drinkt bevatten voedingsstoffen.
Groepen voedingsstoffen
Beschermende stof Bouwstof Brandstof Reservestof
Eiwitten X X
Vetten X X X
Water X X
Vitamine X X
Mineralen X X
Koolhydraten X X X
Bouwstof: zorgt voor de vorming van organische moleculen bij voortgezette assimilatie en
voor de vorming van cellen en weefsels.
Brandstoffen: leveren energie voor dissimilatie. De energie is nodig om te bewegen, om de
lichaamstemperatuur te behouden, voor de groei, voor ontwikkeling en voor herstel.
Eiwitten (proteïnen): ketens van aminozuren.
Plantaardige eiwitten zitten bijvoorbeeld in brood, graanproducten en noten.
Dierlijke eiwitten zitten bijvoorbeeld in vlees, vis, kaas en eieren.
Verschillende soorten eiwitten:
Structuureiwitten zitten in tussencelstof.
Transporteiwitten zorgen voor transport van stoffen.
Hormonen en neurotransmitters brengen signalen over (celcommunicatie).
Enzymen zijn betrokken bij chemische reacties.
Antistoffen zijn betrokken bij immuniteit.
Stollingseiwitten zijn betrokken bij de bloedstolling.
Transaminering: de vorming van aminozuren die niet voldoende in voedsel zitten. Dit
gebeurt in de lever. Aminozuren worden gevormd uit andere aminozuren door overplaatsing
van een aminogroep (NH2).
Essentiele aminozuren: aminozuren die het lichaam niet zelf kan maken, dus die in voedsel
aanwezig moeten zijn.
Koolhydraten zijn vooral bouwstoffen en brandstoffen, maar ook reservestoffen.
Als je te veel koolhydraten of suikers eet, stijgt de bloedsuikerspiegel. De
koolhydraten/glucose worden door enzymen met behulp van insuline opgeslagen in de lever
en spieren als glycogeen.
De meeste overtollige koolhydraten worden omgezet in vet.
Voedingsvezels: koolhydraten die niet kunnen worden verteerd door de enzymen van de
mens. Ze bevorderen de darmwerking en stoelgang.
, Vetmoleculen zijn opgebouwd uit een glycerolmolecuul en 3 vetzuren. Deze vetten worden
ook wel triglyceriden genoemd.
Verzadigd vetzuur alle bindingsplaatsen van de C-atomen zijn bezet door
waterstofatomen.
Onverzadigd vetzuur bindingsplaatsen van de C-atomen zijn niet bezet door
waterstofatomen, maar er zitten dubbele bindingen tussen de C-atomen.
De meeste vetzuren worden door het lichaam uit andere organische stoffen gevormd.
Vetten dienen vooral als brandstof en bouwstof.
Te veel vet vet wordt opgeslagen onder de huid als reserve-energiebron.
Water
Water is een beschermende stof en bouwstof.
Water bepaalt samen met opgeloste stoffen de osmotische waarde van vloeistoffen in
het lichaam.
Het is een transportmiddel.
Het speelt een rol bij de regeling van lichaamstemperatuur. Door verdamping van
water koelt het lichaam af.
Door uitgeademde lucht, urine en ontlasting raakt het lichaam water kwijt. Dit wordt
aangevuld door water dat bij dissimilatie ontstaat en door eten en drinken.
Mineralen (zouten)
Dit zijn anorganische stoffen, zoals calcium, fosfor, kalium en natrium.
Bouwstoffen.
Spoorelementen: mineralen die je in zeer kleine hoeveelheden nodig hebt.
Vitaminen: organische stoffen die nodig zijn om de processen in het lichaam goed te laten
verlopen.
Vitamine B is een verzamelnaam voor verschillende vitaminen vitamine-B-
complex.
Alle vitaminen, behalve vitamine K, kunnen niet door het lichaam gevormd worden,
dus moeten in voedsel aanwezig zijn.
Bij een tekort aan vitaminen ontstaan gebreksziekten. Ook bij teveel vitaminen kun
je ziek worden.
1.2 het verteringsstelsel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mattanja1810. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.