Summary
Samenvatting Fundamentele pragmatiek 4
- Course
- Institution
Samenvatting van studietekst Fundamentele Pragmatiek 4.
[Show more]
1 review
By: ae95 • 7 year ago
Seller
FollowJoyceeeee876
Reviews received
Content preview
Samenvatting studietekst 4 – Fundamentele pragmatiek 4Inleiding
Verbaal communiceren: geeft te vermoeden dat er sprake is van een interactief proces waarbij tenminste twee
taalgebruikers betrokken zijn in de – al dan niet wisselende – rol van zender (spreker, schrijver) en ontvanger
(hoorder, lezer), en waarbij het ‘product’ communicatie voortkomt uit het gecoördineerd handelen van die
twee taalgebruikers.
De hoorder heeft een heel actieve bijdrage in het communicatieproces: er wordt van hem verwacht dat hij in
staat en bereid is inhoudelijke leemten op te vullen, om ontbrekende maar voor een goed begrip noodzakelijke
gegevens aan te vullen.
Pragmatische voorwaarden bij taalhandelingen
Realisatiecondities
Geïnspireerd door Austins bijdrage over geslaagdheidsvoorwaarden, werkte Searle het inzicht uit dat alle talige
handelingen tot stand komen tegen de achtergrond van vier typen realisatiecondities:
1. Inhoudsregel: de inhoud van de uiting moet op enigerlei wijze naar een toekomstige handeling van de
spreker verwijzen.
2. Voorbereidende voorwaarde: de spreker acht de hoorder bereid en in staat om de beoogde
handeling uit te voeren.
3. Oprechtheidsvoorwaarde: de spreker is serieus van plan de genoemde handeling uit te voeren.
4. Essentiële voorwaarde: poging van de spreker om de hoorder er van te overtuigen dat de spreker iets
zal doen.
Deze voorwaarden kunnen op twee manieren worden opgevat:
1. Normatief: ze verwoorden en verantwoorden een aantal normen dat aan het gebruik van taal als
communicatiemiddel gesteld wordt.
2. Cognitieve toestanden bij hoorders: de taalgedragsnormen voor sprekers kunnen geïnterpreteerd
worden als cognitieve toestanden bij hoorder, en geherformuleerd tot veronderstellingen van de
hoorder over de spreker (pragmatische presupposities).
Pragmatische presupposities
Veronderstellingen ten aanzien van het talig handelen van anderen worden pragmatische presupposities
genoemd: ik ga er vanuit dat de spreker de realisatienormen met betrekking tot taalhandelingen kent en in
acht neemt.
Logische presupposities: hebben betrekking op de inhoud van uitingen, en spelen in de taalwetenschap
voornamelijk een rol bij vraagstukken inzake de waarheidsfunctionaliteit van uitspraken.
Het beginsel van coöperatie
Paul Grice: verhelderende beschouwingen over de fundamenten van (verbale) communicatie en andere
vormen van menselijke interactie. Aan elke gemeenschappelijke activiteit ligt het principe van samenwerking
ten grondslag. Zelfs het ontbreken van informatie kan informatief zijn.
Communicatie en cognitie
Taalproductie en taalverwerking zijn semiotische processen die uitgevoerd worden en ingebed zijn in een rijke
cognitieve omgeving die veelal wat onbeholpen wordt aangeduid als ‘het hoofd van de taalgebruiker’. Mensen
zijn in staat om niet alleen een letterlijke maar ook een pragmatische betekenis toe te kennen aan een uiting.
Het produceren van een uiting is dus slechts een deelhandeling bij het verrichten van een taalhandeling.
Stelregels voor taalgedrag
Conversationele maximen van Paul Grice:
Kwaliteitsmaxime: behelst de aanwijzing om nooit dingen te beweren die ongegrond zijn, en om geen
dingen te zeggen die je niet meent.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Joyceeeee876. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now