1. Antropologie......................................................................................................................... 4
1.1 Werkelijkheid, waarheid en kennis .......................................................................................... 4
1.1.1 Wat is Werkelijkheid ...................................................................................................... 4
1.1.2 Wat is waarheid? ............................................................................................................ 5
1.1.3 Wat is kennis?................................................................................................................. 6
1.1.3.1 Mythologie .............................................................................................................. 7
1.1.3.2 Filosofie ................................................................................................................... 7
1.1.3.3. Wetenschap ............................................................................................................ 8
1.2 Kennis is één, de gebruiker ervan, de mens, is 'iets' anders. ....................................................... 11
1.2.1 Het ontstaan van de mens (Harari) .................................................................................. 11
1.2.2 Cultuur, een gemeenschappelijk verhaal van mensen: de groep .................................... 13
1.2.3 Het individu, een particulier verhaal: het persoonlijke referentiekader ......................... 15
1.2.3.1 Een toegepaste antropologie .................................................................................... 15
1.2.3.2 De mens en zijn technologie of de 'technologie en zijn mensen'? ........................... 19
1.2.3.3 Beseffen: een andere vorm van kennen. Een doorbraak? ........................................ 21
2. Religie .................................................................................................................................... 25
2.1 Inleiding ....................................................................................................................................... 25
2.2 Van alle tijden, maar o zo divers ................................................................................................. 25
2.3 Religie: natuur of cultuur? ........................................................................................................... 26
2.3.1 Natuur............................................................................................................................... 26
2.3.2 Cultuur .............................................................................................................................. 26
2.4 Godsdienst een specifieke vorm van religie) ............................................................................... 27
2.4.1. Eigenheid – kenmerken ................................................................................................... 27
2.4.2 De toekomst van religie/godsdienst in onze Westerse cultuur ...................................... 28
2.4.3 Hopen en geloven: de toekomst ...................................................................................... 30
2.4.2.1 Religies....................................................................................................................... 30
2.4.2.2 De mens, het individu ................................................................................................ 31
2.4.2.3 De cultuur: diversiteit en glocalisering. Disruptief!! Maar ook : identiteit. .............. 31
3. Ethiek ..................................................................................................................................... 35
3.1 Definitie van ethiek en moraal .................................................................................................... 35
3.2 Van alle tijden… ........................................................................................................................... 35
3.3 Een historisch, westers overzicht ................................................................................................. 35
4. Ethisch ondernemen ............................................................................................................... 39
4.1 Een paradox? ............................................................................................................................... 39
4.2 Duurzaamheid: een actueel, geseculariseerd, religieus concept. ................................................ 39
4.3 Waar liggen die roots van die duurzaamheid?............................................................................ 39
4.4 Besluit .......................................................................................................................................... 41
De tijd dat in het onderwijs werd lesgegeven aan homogene groepen, ligt achter ons. Maar ook de
tijd dat de traditionele godsdienst (lees: het Christendom, en meer bepaald het Katholieke geloof)
dominant aanwezig was, ligt ook achter ons.
- De secularisatie speelde hierin een belangrijke rol. De idee dat de wereld gedragen werd door
hogere machten, werd in het Westen verlaten (de Verlichting). De wereld is de wereld, niet meer of
niet minder. Onze rede (de ratio) en het verzamelen van feiten, leidden tot inzichten. Deze inzichten
leidden tot kennis, en deze kennis werd toegepast op allerlei domeinen: techniek, therapieën,
strategieën... De vruchten van die toepassingen zijn gaandeweg mondiaal geworden. De mens heeft
geen God nodig om vooruitgang te maken, integendeel...
Ondertussen evolueerde onze maatschappij naar een ‘meritocratie’, waardoor het
gemeenschappelijke zich herleidde tot het individu. En het zoekende individu tracht ‘vrienden’ te
zoeken via sociale media.
- De immigratie maakt de diversiteit in onze samenleving nog een stuk groter. Mensen uit diverse
streken leven vandaag samen. Elk met zijn verleden, cultuur en levensbeschouwing.
- De homogene samenleving bestaat niet meer bij ons. We leven vandaag in een pluralistische
maatschappij.
- Maar ieder van ons stelt zich soms de vraag: ‘Wat is de zin van dit leven?’ In het stellen van de vraag
zijn we niet verschillend, in het geven van antwoorden wel.
Eigenlijk zouden we deze cursus eerder 'Zingeving, levensbeschouwing en religie', moeten noemen
(algemeen, concreet en specifieker).
Hieraan zou ik een baseline willen toevoegen:
"Al ons denken, al ons spreken, vertrekt vanuit een paradigma. En zelfs vanuit meer, waardoor
minder."
Henk Verhaest
(2019 – 2020)
3
, RZL Samenvatting Fleur Desmedt
1. Antropologie
1.1 Werkelijkheid, waarheid en kennis
https://www.youtube.com/watch?v=p1OHGZMVA5o&t=19s
Waar vinden we ‘de zin’? Of waaraan willen we zin geven?
Is er zin, of moeten we zingeven?
Noot: het woord ‘zingeven’ bestaat niet in het Frans, noch het Engels of Duits. De idee wel, maar als
combinatie van woorden. Een eerste onderzoek leert me dat het woord werd gebruikt door prof.
Kruithof (medio de jaren ’60). Een poging om levensbeschouwing vanuit de vrijzinnigheid te
positioneren t.o.v. de godsdiensten?
Vandaar de vraag, in onze geseculariseerde wereld: waaraan zingeven?
Aan ons persoonlijk leven? Of breder, aan de wereld, die we met zovele anderen delen? Of , nog
breder, aan ‘al wat is’, nl aan de werkelijkheid.
1.1.1 Wat is Werkelijkheid
Om dit in te leiden, kijken we naar een filmpje:
"The Science World Smiling Face Cosmic Eye HD".
Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=jfSNxVqprvM
Dit geeft een beeld op wat de werkelijkheid is (zou zijn) voor ons vandaag. Dit weten,
‘veronderstellen’ we. En we vertrekken vanuit een beeld door de ogen van een vrouw.
- uitgezoomd kijken we vanop een afstand van 10 miljard lichtjaren.
- ingezoomd kijken we tot op één femtometer (0,0000000000000001 m)
Dit geeft ons een zicht op wat we vandaag ‘weten’.
Indien we echter honderd jaar geleden een filmpje hadden gemaakt over de werkelijkheid, dan
hadden we een ‘kleinere’ werkelijkheid gezien. En indien we een filmpje zouden zien uit 2117, dan
zou de werkelijkheid er ‘groter’ uitzien.
M.a.w.: De werkelijkheid is: al wat bestaat. Wij echter, zijn ons maar bewust van een deel daarvan.
En het is niet noodzakelijk zo dat je het geheel kan begrijpen vanuit een deel.
Enkele cijfers:
- vandaag leven we ongeveer met 7,5 miljard mensen, samen op aarde.
- in 1900 leefden we met 1,7 miljard
- in 1800 met 980 miljoen en in 1500 met 500 miljoen
Wetenschappers vermoeden dat we tegen 2100 met 11,5 miljard mensen op aarde zullen leven
(lees: mensen leven langer…)
Volgens bepaalde modellen zouden er de afgelopen 80.000 jaren, ongeveer 120 miljard mensen
hebben geleefd op aarde.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller FleurDesmedtt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.06. You're not tied to anything after your purchase.