Dit hoofdstuk heeft het proces bij de burgerlijke rechter tot onderwerp.
1. Kenmerken van het burgerlijk procesrecht
Het burgerlijk procesrecht heeft een aantal kenmerken die bepalend zijn voor de civiele procesgang in
Nederland. We bespreken nu een zestal kenmerken van het civiele proces.
a. Partij-autonomie
Art. 1:1 BW bepaalt dat allen die zich in Nederland bevinden, vrij en bevoegd zijn tot het genot van
burgerlijke rechten. Dit houdt onder meer in dat iedereen over zijn burgerlijke rechten moet kunnen
procederen en daarin grote vrijheid heeft. Partij-autonomie is als volgt uitgewerkt:
- Het staat iedereen vrij om een proces te starten in geval van een geschil
- De omvang van het proces wordt door de partijen bepaald
- De rechter mag geen uitspraak doen omtrent zaken die niet zijn gevorderd
- Partijen zij vrij om een begonnen geding op ieder tijdstip te beëindigen
b. Lijdelijkheid van de rechter
In een burgerlijk proces staan twee partijen tegenover een onpartijdige derde; de rechter. Het zijn de
partijen die het proces voeren, de rechter blijft buiten de rechtsstrijd. Men spreekt in dit verband van
een zekere mate van lijdelijk het (passiviteit) van de rechter. Er zijn een paar punten waarop de
rechter toch actief kan zijn: voorkomen van onredelijke vertraging, aanvullen van rechtsgronden en
mondelinge behandeling.
c. Er is verplichte procesvertegenwoordiging
Als regel kunnen partijen in een civiele procedure alleen procesbehandelingen verrichten als zij
vertegenwoordigd zijn door een advocaat.
d. Het proces verloopt schriftelijk
Het burgerlijk proces wordt in hoofdzaak schriftelijk gevoerd. De stukken die beide partijen in de loop
van het proces produceren, vormen tezamen het procesdossier, dat ter beschikking van de rechter
staat.
e. De procedure is niet kosteloos
De kosten van procederen komen in beginsel geheel ten laste van partijen. Daarbij is uitgangpunt dat
de partij die bij vonnis ongelijk is gesteld, wordt veroordeeld in de kosten van het geding (art. 237 Rv).
f. Zo nodig een toevoeging
Teneinde het verkrijgen van een rechtelijk oordeel niet een voorrecht voor de meer welgestelden in
de samenleving te laten zijn, bepaalt art. 18 lid 2 GW dat de wet regels stelt voor het verlenen van
rechtsbijstand aan minder daadkrachtigen.
2. De bevoegdheid van de burgerlijke rechter
Voordat een rechter een zaak in behandeling neemt kan hij worden geconfronteerd met de vraag of
hij bevoegd is de zaak te berechten. De hoofdregels over de bevoegdheid staan in hoofdstuk 6 GW.
Art. 112 GW
in lid 1 is aan de rechtelijk macht opgedragen de berechting van geschillen over burgerlijke rechten en
over schuldvorderingen.
Objectum litis: gaat om de vraag of eiser zijn vordering baseert op een regel van burgerlijk recht. Als
eiser bescherming zoekt in een regel van burgerlijk recht achtte de burgerlijke recht zich zonder meer
bevoegd voortaan ook geschillen met een publiekrechtelijk karakter naar burgerlijke rechter
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rienkboerema. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.