Dit document bevat een samenvatting van de historische context China uit het boek 'Tijdvakken en historische contexten, geschiedenis voor de bovenbouw 4/5/6 VWO'. Oorzaken en gevolgen zijn duidelijk aangegeven door middel van pijlen en belangrijke begrippen zijn in het vet gemarkeerd.
Succes met l...
Samenvatting geschiedenis HC3
3.1 China en modern imperialisme.
33. De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie.
34. De opkomst van emancipatiebewegingen.
36. De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme,
confessionalisme en feminisme.
44. Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme.
Vanaf de zeventiende eeuw werd China gereageerd door keizers van de Qing-dynastie. (= keizerlijke
familie uit Mantsjoerije ook wel Mantsjoes genoemd)
Het keizerlijk gezag in China is gebaseerd op het confucianisme:
- Filosofie en gedragsleer. Keizer werd door de Hemel aangewezen: “Zoon des Hemels”
- Mandarijnen (groep ambtenaren) ondersteunden de keizer
- Moeilijk om mandarijn te worden bevoorrechte klasse, veel aanzien
Confucianisme: men moest de hiërarchische samenleving eerbieden en zijn plek in de samenleving
respecteren.
Toch verzwakte machtspositie Qing-dynastie:
- Bevolkingsgroei hongersnoden (economisch probleem)
- Corruptie aan het hof: vriendjespolitiek (politiek probleem) interne onrust
- Afpersing en diefstal door mandarijnen (politiek probleem)
- Modern imperialisme vormt bedreiging keizerlijke macht externe onrust
Negentiende eeuw: modern imperialisme kwam op
- Economisch doel: verkrijgen grondstoffen en afzetgebieden
- Politiek doel: versterken machtspolitiek
Westerse mogendheden probeerden positie in China te versterken: ging moeilijk.
Het keizerlijk hof beperkte handelsmogelijkheden. China toonde nauwelijks interesse in westerse
handelswaar door superioriteitsgevoel = sinocentrisme. “Rijk van het Midden”
Rond 1820: Chinezen kregen wel interesse in Britse opium (verslavend middel). Miljoenen Chinezen
raakten verslaafd overheid stelde verbod in illegale opiumhandel zeer winstgevend voor Groot-
Brittannië. De samenleving raakte volledig ontwricht 1839 greep keizer in door opiumkisten te
vernietigen. Reactie van de Britten: oorlogsschepen naar de Chinese kust sturen.
= Eerste opiumoorlog
Eindigde in 1842 met een nederlaag voor China Verdrag van Nanking opgesteld = een van de
eerste Ongelijke Verdragen (China moest steeds meer, terwijl westerse mogendheden steeds meer
rechten en privileges kregen)
- China moest grote schadevergoeding betalen
- Vijf Chinese havens moesten worden opengesteld voor Britse handelaren
- Hongkong werd Britse kroonkolonie
Rusland legde een spoorlijn van Mantsjoerije aan naar de Russische havenstad Vladivostok.
De Chinese regering verloor steeds meer zeggenschap over haar eigen grondgebied.
Voor buitenlanders werd in de verdragen extraterritorialiteit geregeld: Europeanen, Japanners en
Amerikanen die zich vestigden in China konden door eigen rechtbanken op Chinees grondgebied
worden berecht. Bovendien verloren steeds meer Chinezen door hun vestiging inkomsten.
, 1856: Tweede Opiumoorlog China verzette zich tegen Britse economische eisen nog een
ongelijk verdrag
1894: oorlog tussen China en Japan. Japan probeerde macht uitbreiden naar Korea (net als China)
China voelde zich bedreigd.
Chinese vloot werd door Japanse marine uitgeschakeld. Japan eiste schadevergoedingen, invloed in
Korea en mogelijkheid voor Japanse industrie op Chinees grondgebied
Overheidstaken in China door buitenlandse mogendheden overgenomen. minder macht van de
keizer
Binnenlands verzet tegen falende centrale gezag
Verzet tegen buitenlandse inmenging en beïnvloeding
Twee grote volksopstanden:
Taipingopstand: in het Zuiden van China had Hong (meneer die was gefaald mandarijn te
worden) grote groepen boeren gemobiliseerd en Hong wilde revolutie ontketenen tegen de
keizer. Bevatte elementen uit christendom, confucianisme en nationalisme.
Taipingrebellen kregen groot deel van China in handen.
Nianopstand: boeren kwamen massaal in opstand omdat de overheid weinig deed tijdens de
overstromingen van de Gele Rivier
Met buitenlandse steun werden deze opstanden neergeslagen.
Honderden steden verwoest, miljoenen Chinezen overleden
Chinezen realiseerden dat modernisering noodzakelijk was: 1861: Zelfversterkingsbeweging (met
Japan als inspiratiebron): mijnen en fabrieken geopend (industrie), gemoderniseerde marine, aanleg
spoorwegen en telegrafie (communicatiemogelijkheden).
Hervormingsgezinde mandarijnen + zelfversterkingsbeweging: keizer besloot bestuur te
moderniseren en democratischer te besturen.
Veel tegenstanders: keizerin-weduwe Cixi steunde conservatieven die tegen deze plannen waren en
nam in 1898 de macht over draaide hervormingen terug.
Genootschap der Vuisten van de Gerechtvaardige Eensgezindheid (boksers), een rebellenbeweging,
ondernamen eind negentiende eeuw gewelddadige acties tegen westerse imperialisten. Kreeg steun
van Cixi.
1900: ambassadewijk van Beijing doelwit van boksers boksers hebben belangrijke Duitse gezant
vermoord. Internationale troepenmacht (Frans, Engels, Amerikaans, Duits) versloeg Boksers.
China moest Ongelijk Verdrag tekenen macht Qing-dynastie juist nog verder verzwakt
Toch aantal hervormingen doorgevoerd (gemoderniseerd leger, examenstelsel mandarijnen
afgeschaft etc.) keizerlijke landsbestuur functioneerde nauwelijks meer.
Keizer Puyi kwam op de troon na overlijden Cixi.
Eind negentiende eeuw: nieuwe nationalistische beweging olv Sun Yat-Sen. Werd verbannen na
mislukte opstand tegen keizerlijk gezag.
1911: zuiden van China: muiterij leger. Generaal Yan-Shikai nam leiding revolutie op zich en Qing-
dynastie kwam ten val. Shikai werd president.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller famkenobel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
