Summary
Samenvatting_wetgeving_mevr.Poets2023
- Course
- Institution
Aangepaste cursus wetgeving met toevoeging van notities genomen in de klas
[Show more]
Seller
Follow
yanaschoenaers
Content preview
SAMENVATTING WETGEVING1. ALGEMENE BEGRIPPEN
1.1 NUT VAN RECHT
In elke gemeenschap heb je een strijdigheid aan belangen. Om de belangen van zowel de
enkeling als van de groep te beschermen en te organiseren heb je NORMEN, REGELS nodig.
Talrijke normen worden opgelegd door de godsdienst, de moraal, enz. Het nadeel is dat men
deze regels niet kan afdwingen.
Om nu een betere belangenbeveiliging te bekomen en om de menselijke gemeenschap beter te
ordenen maakt men gebruik van het RECHT.
We kunnen RECHT als volgt definiëren :
"Het recht is een geheel van afdwingbare gedragsregels door de maatschappij opgelegd ter
bescherming van de maatschappelijke belangen.”
Een gedragsregel : dit betekent dat het recht bestaat uit regels of normen die zeggen wat we
“moeten” of “mogen”.
Opgelegd door de gemeenschap : de regels worden opgesteld door een overheidsinstantie
die door de maatschappij gemachtigd is om volgens een bepaalde procedure rechtsregels uit te
vaardigen.
Ter bescherming van de maatschappelijke belangen : Het recht wil het gedrag van de in
de gemeenschap levende mens beïnvloeden met als bedoeling individueel en algemeen belang
te verzoenen. In vele situaties hebben de burgers immers tegenstrijdige belangen. Als er een
aanvaardbare afweging gevonden wordt, kunnen we spreken van een rechtvaardige regeling.
Afdwingbaarheid : bij het niet naleven van de rechtsregels mag de overheid “geweld”
gebruiken om de regels te doen naleven. Geen fysiek geweld, maar bv. Boetes,
schadevergoedingen, gevangenisstraf,…
1.2 INDELING VAN DE RECHTSREGELS
1.2.1 GEBIEDEDE EN AANVULLENDE RECHTSREGELS
1.2.1.1 GEBIEDENDE RECHTSREGELS
Van gebiedende rechtsregels mag nooit worden afgeweken.
Men kan de gebiedende rechtsregels indelen in (ART. 5.57 N IEUW B.W.):
1. Wetten van openbare orde : Raken de essentiële belangen van de staat of van de
samenleving.
vb. : - Bijna alle regels van strafrecht : wetten ivm misdrijven, ...
- Sommige regels van burgerlijk recht : o.a. de staat van de persoon.
2. Wetten die de goede zeden aanbelangen : alles wat de menselijke waardigheid
aanbelangt.
vb. - Ontucht, bevordering van buitenechtelijke verhoudingen.
opm.: vroeger werd overspel bestraft met gevangenis- en/of geldstraf.
3. Gewone gebiedende rechtsregels : leggen beperkingen op ter bescherming van
bepaalde groepen in de samenleving.
vb.: - de gebiedende regels in de huurwetgeving
- de regels inzake de handelingsbekwaamheid van minderjarigen.
1
,Opmerking :
Overeenkomsten in strijd met de regels van openbare orde en de goede zeden geven
aanleiding tot de absolute nietigheid van deze overeenkomsten.
Overeenkomsten in strijd met de gewone gebiedende rechtsregels geven aanleiding tot de
relatieve nietigheid van deze overeenkomsten.
1. Absolute of volstrekte nietigheid :
a. vertoont de volgende kenmerken :
i. Sanctioneert de miskenning van regels van openbare orde en goede
zeden.
ii. Ze kan door elke belanghebbende, ook door het openbaar ministerie,
ingeroepen worden.
iii. De rechter kan en moet deze nietigheid ambtshalve inroepen.
b. Absoluut nietig zijn bijvoorbeeld :
i. Bigamie : dit is het sluiten van een tweede huwelijk terwijl het eerste nog
niet definitief ontbonden is.
ii. Een overeenkomst mbt een moord.
2. Relatieve of betrekkelijke nietigheid :
a. heeft de volgende kenmerken :
i. sanctioneert de miskenning van private belangen.
ii. kan enkel ingeroepen worden door de personen wier belangen door de
wet beschermd worden of door hun wettelijke vertegenwoordigers.
iii. de rechter mag de nietigheid niet ambtshalve inroepen.
b. Relatief nietig zijn bijvoorbeeld :
i. aankoop door een minderjarige.
ii. koop van een onbekend schilderij, wanneer men in feite dacht een
bekend schilderij te kopen.
3. Gevolgen van de nietigverklaring van rechtshandelingen :
De nietigverklaring van een rechtshandeling steunt op gronden die reeds bestonden op
het ogenblik dat de rechtshandeling gesteld werd. Ze werkt dan ook steeds terug tot op
de dag dat de rechtshandeling gesteld werd : wat nietig is kan op geen enkel ogenblik
een geldig rechtsgevolg hebben.
Aan de vergaande, en soms onbillijke, gevolgen van het volledig verdwijnen van alle
rechtsgevolgen van een nietige rechtshandeling, werden zowel door de rechtspraak als
door de wetgever bepaalde verzachtingen aangebracht.
Voorbeelden:
ART .201 EN 202 B.W. : putatief huwelijk.
o Persoon die geen schuld heeft aan nietigheidsgrond kan toch rechten
putten uit nietigheid
Iemand die zelf schuld heeft bij het bestaan van een nietigheidsgrond, vooral bij
de strijdigheid met de openbare orde en de goede zeden, heeft geen recht op
bepaalde teruggaven of terugbetalingen.
o De nietigheid van een clausule geeft geen aanleiding tot de nietigheid van
de gehele rechtshandeling (CFR. ART .900 B.W.)
1.2.1.2 AANVULLENDE RECHTSREGELS
Het betreft hier beschikkingen die slechts gelden voor zover de particulieren de moeilijkheid niet zelf
hebben opgelost.
Deze moeten enkel toegepast worden indien de partijen in een overeenkomst geen andere regeling
hebben uitgewerkt.
Deze teksten hebben dus slechts uitwerking bij stilzwijgen van de partijen.
2
, vbn.: - ART .1398- ART .1450 : het wettelijk huwelijksstelsel.
- Bij de koopovereenkomst gebeurt de eigendomsoverdracht bij de toestemming over de
prijs en het goed, tenzij de partijen anders overeengekomen zijn ( ART. 1609 B.W. ).
1.2.2 NATIONAAL RECHT-INTERNATIONAAL RECHT
1.2.2.1 SCHEMA:
1.2.2.2 BESPREKING
Grensoverschrijdend Recht/Ibn
o Europees Recht : is het geheel van regels m.b.t. de E.U.
Verordeningen en richtlijnen.
Verordening moet meteen toegepast worden en heeft directe
werking.
GDPR is een verordening over privacy
Richtlijnen: overheid moet ervoor zorgen dat de nationale wetgeving in
overeenstemming is met de richtlijn (is een plicht aan te overheden)
3
, o Internationaal privaatrecht : heeft tot doel uit te maken welke nationale
wetgeving van toepassing is op een rechtsverhouding waarin elementen
voorkomen uit verschillende staten.
Heeft betrekkingen tot bijvoorbeeld huwelijken tussen meerdere
nationaliteiten
o Volkenrecht : regelt de betrekkingen tussen de staten onderling en tussen
staten en internationale organisaties. Tevens regelt het de inrichting en de
werking van internationale instellingen en diensten.
Intern Recht :
o Privaatrecht : regelt de verhoudingen tussen de burgers onderling.
Burgerlijk Recht : regelt de meest elementaire verhoudingen tussen de
burgers :
statuut van de persoon
statuut van de goederen
Handelsrecht : regelt het statuut van handelaars en commerciële
activiteiten.
Arbeidsrecht : omvat alle regels die de verhouding tussen de werknemer
en zijn werkgever regelen.
Privaatrechtelijk procesrecht : regelt de inrichting en de bevoegdheden
van de privaatrecht. rechtscolleges zoals het vredegerecht, Rechtbank
van eerste aanleg,...
o Publiek recht : inrichting en bevoegdheden van de overheidsinstellingen,
verhouding tussen overheid en de burgers.
Grondwettelijk recht : omvat alles wat in de grondwet geregeld wordt. De
grondwet is de basiswetgeving van ons land en regelt o.a. de inrichting
van de staat.
Administratief recht : regelt de inrichting en werking van de
administratie, de zgn. "uitvoerende macht".
Fiscaal recht : bepaalt hoe de overheidsinkomsten worden gevormd en
geïnd.
Strafrecht : bepaalt welke handelingen strafbaar zijn en welke straffen
daarop van toepassing zijn.
Strafprocesrecht = strafvorderingsrecht : regelt de inrichting en de
bevoegdheid van de strafrechtscolleges, zoals de politierechtbank en de
correctionele rechtbank.
Sociaal zekerheidsrecht : regelt vervangingsinkomens of aanvullende
uitkeringen.
1.3 RECHTSBRONNEN
1.3.1 INTERNATIONALE RECHTSBRONNEN
Sommige rechtsregels, van internationale aard, kunnen geldingskracht hebben binnen het
Belgisch grondgebied en voor Belgische onderdanen.
Rechtsbronnen: waar kan je het juridisch correcte antwoord vinden
Dit is het geval voor :
1.3.1.1 VERDRAGEN
Indien België een verdrag sluit met één of meerdere andere staten, en dit verdrag heeft
betrekking op binnenlandse materies, moeten zowel de Belgische staat als de particulieren
deze rechtsregels naleven.
vb. E.V.R.M. (Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yanaschoenaers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now