Dovencultuur 2
Audisme en Surdofobie (ook belangrijkste termen voor de toets)
Zelfwaardering- Wordt ook eigenwaarde/zelfrespect genoemd. Heeft te maken met:
Sociale status
Wederzijdse acceptatie
Mentale gezondheid
Hogere zelfwaardering, hogere tolerantie (kan veel hebben, zeker van zichzelf)
Lagere zelfwaardering, lagere tolerantie (defensief, onaangepastheid, psychische klachten)
(Angenent, H. 2009)
Stoornissen
Vaak voorkomende stoornissen bij doven
o Angststoornissen (fobieën, gezonde vermijdingstrategieën)
o PTSS (doof gerelateerde trauma’s, afwijzingen)
o Dysthyme Stoornis (chronische depressie)
o Subassertief (onenigheid vermijden) Mogelijk gevolg: sociale mobiliteit verliezen
door angst
Diagnosticeren
Meer life events
Verhoogde kwetsbaarheden
Persoonlijke ziektebeelden
Traumatisch event
Communicatie
Hechting
Handicap
Cultuur
Dovencultuur vs gezinscultuur
Waarderingen rondom CI en Gebarentaal
Historie
Nazorg vanuit dovenscholen voor hun eigen oud leerlingen
Madido, Eigen maatschappelijk werk vanuit dovengemeenschap (bvb arbeidsbemiddeling,
tolken, huishoudelijke ondersteuning, gezinstherapie)
Eerste psychische hulpverlening aan doven in 1985
Klinische opvang bij VIA (is nu onderdeel van GGMD) in Leidschendam
Doventeams Riagg (regionale instelling voor geestelijke gezondheidszorg) in Ede en
Amsterdam
Trimbos onderzoek
Doven aanzienlijk grotere kans op psychische problemen dan horenden.
Postlinguale doven vaker slechte psychische gezondheid
Communicatie
Attitude
Gehoorverlies
Kwetsbaarheid
Verschillen tussen prelinguale, postlinguale dove mensen
Mate van zelfacceptatie
Acceptatie binnen familie
, Aanbevelingen verbeteren communicatieve vaardigheden bij preventie rekening houden met
mogelijke risicofactoren bevordering hulpverlening waarbij geprobeerd wordt zelfwaardering
en acceptatie eigen handicap te vergroten.
Specifieke aandacht aan post-linguale doven m.b.t. acceptatie gehoorverlies,
lotgenotencontact en communicatie (De Graaf & Bijl (1998)
Doof & Co.
Cognitieve gedragstherapie en EMDR
Psycho-educatie
Ervaring met Dove en Horende cliënten
Doven hebben vaker complexe klachten
Deels gerelateerd aan doofheid/doofzijn
Gebrek in omgang met beperking
Langere behandeltermijnen
Gerelateerd aan doofheid/doofzijn
Het minder zijn / beperkingen
o Afwijzing en buitensluiting (Harris bij DS1)
o Niet erbij kunnen horen
o Discriminatie
o Kwetsbaar
o Onmacht
o Pijn/ chronisch herbelevingen van oude pijn
Competenties en sociaal-emotionele ontwikkeling
Omgaan met onwetendheid
Voorbereid zijn op het ervaren van pijnpunten in kader van doofheid/doofzijn
Sociale vaardigheden ontwikkelen om goed voor zichzelf te kunnen zorgen
Vaardig genoeg zijn om te kunnen formuleren
Blokkade overwinnen in sociaal-emotionele ontwikkeling
Trauma’s bijv. pesten en seksuele misbruik
GGMD
Onderzoek naar institutioneel misbruik onder bij Doven.
Vergelijkbaar als het onderzoek van commissie Deetman naar seksueel misbruik bij RK
kerken.
Surdofobie: de angst van horende professionals om met dove samen te werken.
Kenmerken: onderdrukking op de werkvloer (het worden van teamleider), fenomeen speelt af op
individueel niveau
Audisme: de onderdrukking en het discrimineren van doven. Dit gebeurt op individueel of op
groepsniveau (dovenscholen gebarentaal verbieden. GT’s werden als niet volwaardige talen gezien).
Als je niet goed kan horen, dan kan je waarschijnlijk ook werk niet doen. Doordat je anders wordt
behandeld, realiseer je ook heel goed dat je anders bent (internalisatie).
Institutioneel: wetten en regelingen, die doven uitsluit
Ideologie: mensen met beperkingen niet gelijkwaardig
Vb individueel: pesten, negeren, belachelijk gemaakt worden
Vb algemeen: Doven minder salaris, grapjes over gebarentaal, wajong-uitkering, denken dat doven
geen leidinggevende functie kunnen krijgen, beslissingen voor doven maken
Identificatie: De speciale en aparte aandacht, die in onderwijs aan zwakbegaafden en debielen wordt
gegeven, deze mensen ook vaak vastprikt op de identiteit - dus maatschappelijke beperkingen van
,deze categorie mensen, ook al zouden ze in bepaalde maatschappelijke situaties heel normaal
kunnen functioneren (naar van Gennep in: Traas, M. 1990.) Er wordt vooral gekeken naar wat doven
niet kunnen. Dan internaliseren zij dit. Als dit niet zou gebeuren zouden zij hier veel minder last van
hebben.
Discriminatie, Grondwet artikel 1: Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen
gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras,
geslacht of op welke grond dan ook, is niet toegestaan.
ISME: wordt gebruikt om een breed scala voor denkconcepten, systemen, leefwijze, ideologieën aan
te duiden. Vb. Racisme, seksisme
8 maart is vrouwendag.
1919 stemrechten voor vrouwen in Nederland
VN-verdrag
- VN-verdrag voor de rechten van mensen met een beperking
- 2006 in VN aanvaard
- 22 januari 2016 Nederland rectificeert VN-verdrag
- 14 juli 2016 definitieve inwerkingtreding
- 1 januari 2017 wet treedt in werking
- bedrijven, instellingen en lokale overheden moeten toegankelijk zijn voor gehandicapten
Invloed van WFD op VN-verdrag
Lissa Kauppinen vocht voor rechten voor doven in het VN-verdrag, zoals gebarentaal, dovencultuur
en tolken. En ook voor vrouwenrechten met een handicap. Zij heeft hiervoor de Mensenrechten prijs
ontvangen.
Artikel 9: Toegankelijk
‘Te voorzien in vormen van hulp en bemiddeling door mensen, met inbegrip van begeleiders, mensen
die voorlezen en professionele doventolken om de toegang tot gebouwen en andere faciliteiten, die
openstaan voor het publiek te faciliteren’
Artikel 24: onderwijs
3B. ‘Het leren van gebarentaal faciliteren en de taalkundige identiteit van de gemeenschap van
doven bevorderen’ 4.Teneinde te helpen waarborgen dat dit recht verwezenlijkt kan worden, nemen
de Staten die Partij zijn passende maatregelen om leerkrachten aan te stellen, met inbegrip van
leerkrachten met een handicap, die zijn opgeleid voor gebarentaal en/of braille, en leidinggevenden
en medewerkers op te leiden die op alle niveaus van het onderwijs werkzaam zijn.
Artikel 30: deelname aan het culturele leven, recreatie en vrijetijdsbesteding en sport
Personen met een handicap hebben op voet van gelijkheid met anderen recht op erkenning en
ondersteuning van hun specifieke culturele en taalkundige identiteit, met inbegrip van gebarentalen
en de dovencultuur.
Word je toch gediscrimineerd?
- Commissie van discriminatie
- College voor de rechten van de mens
- Dovenschap
^Inzet voor gelijke behandeling. Lukt dit niet? Naar rechtbank stappen> Zij kunnen straffen opleggen.
, Psychische problemen en de GGZ
GGZ organisaties voor doven in Nederland:
- Trajectum
- GGMD
- Pro persona
- Doof & co
- Lentis
- De Riethorst
- Reinier van Arkel
GGZ vroeger en nu
Voor 1984 geen specialismen in GGZ voor doven. In 1984 kwam het boek En niemand heeft
geluisterd (W. Frenay). Dit is een boek van een moeder van een doof kind. Hij had psychische
problemen en was allergisch voor een bepaald verdoofmiddel wat ze toch toedienden waardoor hij
overleed. In haar woede heeft ze hier een boek over geschreven en door dit boek zag de politiek dat
er echt specifieke zorg voor doven moest komen.
Diagnosticeren bij doven anders
Invullen van vragenlijst (niet in moedertaal)
Vertaling moet nauwkeurig zijn want is niet in hun moedertaal
Culturele aspecten
Verkeerde diagnose (wordt snel gedacht aan paranoïde als iemand invult dat diegene vaak
wordt aangekeken. Maar doven worden vaak aangekeken omdat ze gebaren of een dove
stem hebben)
Andere emotionele ontwikkeling
Historische schets hulpverlening aan Doven
Reguliere zorg voor 1984 ontoegankelijk. Veel verkeerde diagnoses en wanpraktijken
Nazorg geboden door Doveninstituten
Arbeidsbemiddeling
Ondersteuning
Zorg werd (on)gevraagd geboden door Doveninstituten. Dit werd opgevat als ongewenste
bemoeienis.
‘tolken’
Emancipatie: Doven willen geen zorg meer van wieg tot graf van de doveninstituten
(paternalisme)
Oprichting MADIDO (Heden GGMD)
Nazorg, maatschappelijk werk bleek ook ontoereikend voor doven en slechthorenden met
psychische en psychiatrische problemen.
Gevolg: oprichting 5 Doventeams in 2e helft van jaren ‘90: ondergebracht in RIAGGs.
Rotterdam, Amsterdam, Groningen, Ede, Weert/Roermond
Lijnen in de zorg:
Nuldelijns: primaire zorg (mantelzorgers, zelfhulpgroepen)
1e lijn: direct toegankelijke zorg, waarbij je niet opgenomen wordt (huisarts, consultatiebureau)
2e lijn: specialisatie zorg, waarbij je niet wordt opgenomen, ambulante zorg (verslavingszorg)
3e lijn: specialisatie zorg, intramurale setting (psychiatrische ziekenhuizen, beschermende
woonvormen)
Welke lijn zorg instellingen voor doven in Nederland:
Oprichting 5 Doventeams: ondergebracht in RIAGGs (2 e lijn)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shonaasmit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.02. You're not tied to anything after your purchase.