Summary
Samenvatting Psychotherapeutische Stromingen
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de literatuur van Psychotherapeutische Stromingen, Universiteit van Amsterdam, schooljaar
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
More summaries for
-
Complete samenvatting Psychotherapie. Van theorie tot praktijk.
Seller
Follow
rmenzing1
Content preview
Samenvatting Psychotherapeutische StromingenUniversiteit van Amsterdam, 2022-2023
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
College 1
Boek Psychotherapie: H1 – Wat is psychotherapie?
Psychotherapie is een vorm van behandeling.
- Houdt zich bezig met psychosociale problematieken en psychiatrische
stoornissen.
- Gesprekken voeren, praten.
Drie groepen cliënten:
- Bezoekers: De cliënt ziet geen probleem, ontkent behoefte aan hulp, wordt
door iemand anders verwezen.
- Klagers: Cliënt erkent de problemen, maar situeert dit buiten zichzelf.
- Hulpvragers: Cliënt erkent de problemen en wenst hiervoor hulp te krijgen.
Definitie: Psychotherapie is een vorm van hulpverlening die, via het methodisch
toepassen van psychologische middelen door gekwalificeerde personen, beoogt
mensen te helpen hun gezondheid te verbeteren.
- Oftewel: Psychotherapie is de behandeling van psychische problemen of
stoornissen met behulp van psychologische methoden door daartoe opgeleide
deskundigen.
Cliënt heeft actieve rol in de psychotherapie.
Asymmetrische relatie tussen therapeut en cliënt: De therapeut is er voor de cliënt,
maar de cliënt niet voor de therapeut.
- Functionele relatie tussen therapeut en cliënt.
Vier relevante R’s van psychotherapie:
- Relatie: intens en emotioneel geladen, vertrouwelijk en vertrouwenwekkend,
waarin cliënten een zekere afhankelijkheid ontwikkelen, zodat zij open staan
voor beïnvloeding en verandering.
- Raamwerk (context): setting die herkenbaar is al therapeutisch, het
vertrouwen in de hulpverlener versterkt en veilig kader biedt.
- Rationeel (verklaring): verklaring voor de klachten of problemen, uitleg
hierover, geeft hoop op verandering.
- Ritueel (procedure): methode of techniek die uit de verklaring voortvloeit en
die een actieve deelname van cliënt en therapeut vereist. Verwachting dat
deze activiteit tot verbetering zal leiden.
De verschillende vormen van psychotherapie worden ingedeeld volgens twee
hoofdkenmerken:
- Cliëntsysteem: Met wie gaat de deskundige een psychotherapeutische relatie
aan?
- Werkwijze van de therapeut: theoretische hoofdrichting: psychodynamisch,
cliëntgericht, gedragstherapeutisch, cognitief of systeemtheoretisch.
,Psychotherapie is een kind van de tijd en een product van de cultuur.
Psychotherapie hoort thuis in de gezondheidszorg.
Drie stappen:
- Diagnose
- Verklaring
- Behandeling
Probleemverkenning: kennismaking, verheldering van de klacht of hulpvraag
Probleemontleding: verkregen informatie systematisch uitwerken en vervolledigen,
hypothesevorming, toetsing.
Probleemoplossing: voorlichting, interventies, therapie
Psychotherapeutische kritiek op de DSM:
- De DSM is te veel gericht op tekorten en toestanden
- De DSM is te veel individugericht
Sanatoriummodel: specialisering in doelgroep (diagnose, problematiek)
Laboratoriummodel: specialisering in behandelwijze (model, methode)
Afstemming van therapiemethode op diagnose.
Beleidsmakers in de gezondheidszorg willen bepalen ‘hoeveel een psychische
stoornis kost’. Daarvoor bestaat er behoefte aan strikte definitie van psychisch ziek
zijn: aard, ernst en therapeutische noodzaak.
- Diagnostische budgettering: aan elke diagnose hangt een vast prijskaartje.
Twee gevaren van ‘diagnostische budgettering’:
- Diagnosen staan op zichzelf, los van de persoon of context
- Diagnosen worden gemanipuleerd met het oog op betalingsmogelijkheden:
patiënten worden geselecteerd op basis van vergoedbare diagnosen.
Je komt alleen in aanmerking voor een vergoeding wanneer er sprake is van een
stoornis volgens de DSM.
Om wat meer zicht te krijgen op de verschillen en gelijkenissen tussen diverse
psychotherapiemethoden kan men behandelingen ontleden op de volgende
aspecten:
- Therapeutisch doel: de focus van de therapie, de aspecten van het doel en
laten van de patiënt die men wil veranderen.
o Onderscheid in klachtgerichte en persoonsgerichte benadering
- Therapeutische werkwijze: de geactiveerde veranderingsprocessen (ervaren,
begrijpen, oefenen)
o Onderscheid in meegaand versus sturend
- Therapeutische context: de aard van de therapeutische relatie en de formele
aspecten van de behandelorganisatie (setting, intensiteit, vergoeding,
verhouding tot sociale netwerk)
,Klachtgerichte benadering: ‘genezing’, klachten, symptomen of stoornissen
verhelpen (verminderen, verdwijnen, oplossen).
- Bijv. gedragstherapie
Persoonsgerichte benadering: patiënt leert zijn levenswijze, vaste denk- en
gedragspatronen of zijn persoonlijkheid te veranderen.
- Leren problemen beter aanpakken.
- Bijv. psychodynamische therapie
Therapie kan ook tussen deze dimensies in zitten.
Werkzame mechanisme in psychotherapie (werkwijze):
- Affectieve beleving (ervaren): het uitlokken of accentueren van emoties
o Vooral in exposure, subtieler in cliëntgerichte therapie
- Cognitieve beheersing (begrijpen): het verwerven van inzichten (nieuwe
denkpatronen, waarneming, zelfbewustzijn)
o Cognitieve en psychodynamische therapie
- Gedragsregulatie (oefenen): het veranderen van disfunctioneel gedrag en
verwerven van nieuw gedrag
o Gedragstherapie
Men zou een therapievorm kunnen typeren volgens de mate (hoog, middelmatig,
laag) waarin elk van deze mechanismen van verandering expliciet wordt toegepast.
Rationeel of verstandelijk inzicht verwerven: het verwerven van kennis over
gebeurtenissen en ervaringen.
Praktisch of oordeelkundig inzicht verwerven: zich een oordeel leren vormen over
een situatie en hoe deze aan te pakken.
, Psychologisch of doorleefd inzicht verwerven: leren iets aan te voelen en je bewust
te worden door na te gaan wat er qua gevoelens of gedachten in je omgaat.
Positieve werkrelatie tussen cliënt en therapeut van belang om
veranderingsmechanismen mogelijk te maken.
Therapeutische stijl:
- Passief: vooral luisteren, veel zwijgen
- Actief: gerichte vragen stellen, inhoud samenvatten
- Meegaand: de therapeut laat de cliënt de inhoud van de sessie bepalen
- Sturend: de therapeut zit tegenover de cliënt, meester en leerling. Therapeut
gaat aan de slag met gekozen, specifieke methode.
Therapeutische relatie (contact) + de formele behandelorganisatie (contract) =
contractueel contract.
Therapeutische relatie/werkrelatie:
- Krijgt inhoud door de functie van de relatie (doel en werkwijze)
- Wordt ingekleurd door de affectieve of emotionele band tussen therapeut en
cliënt (verbondenheid, vertrouwen, engagement)
Formele aspecten van de behandelorganisatie:
- Behandelsetting: waar de therapie daadwerkelijk plaatsvindt
- Intensiteit en duur
- Vergoeding
- Verhouding tot het sociale netwerk van de cliënt: afspraken over wie op de
hoogte wordt gebracht van de therapie en/of erbij betrokken wordt
- Specifieke voorwaarden: bijv. veiligheidsmaatregelen m.b.t. zelfdestructief
gedrag
De Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO) regelt de relatie tussen
patiënt en hulpverlener en legt hun rechten en plichten vast.
- Recht op informatie: hulpverlener moet patiënt informeren over wat er aan de
hand is en wat ze gaan doen en wat de risico’s zijn.
- Toestemmingsvereiste: hulpverlener mag alleen behandelen als patiënt
toestemming geeft.
- Inzage in het medisch dossier: de patiënt heeft recht op inzage in zijn medisch
dossier.
- Privacy: het medisch dossier en de gesprekken tussen hulpverlener en patiënt
zijn vertrouwelijk.
- Vertegenwoordiging: als de patiënt niet in staat is om zelf te beslissen, kan hij
zich door een ander laten vertegenwoordigen.
- Plichten van de patiënt: de patiënt moet de hulpverlener duidelijk en volledig
informeren en de hulpverlener betalen voor zijn diensten.
Indicatiestelling voor psychotherapie is het proces van besluitvorming over de vragen
of psychotherapie voor een bepaalde cliënt aangewezen is en welke therapeutische
methode de meeste kans op succes heeft.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rmenzing1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75759 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now