Uitwerking van de onderwijsbijeenkomsten studiejaar 2016/2017 (februari 2017). Bevat de volledige uitwerking van dit blok.
Complete samenvatting van de verplichte hoofdstukken en paragrafen van het boek Inleiding Nederlands Sociaal recht 10e druk.
Faculty of Law
2016/2017
Inleiding Arbeids- en
Sociaalzekerheidsrecht Blokboek
Rechtsgeleerdheid
Jaar 2 Blokperiode 4
PUB3006
LET OP:
DEADLINE VOOR INSCHRIJVEN ONDERWIJS PERIODE 5: 1 JUNI – 26 FEBRUARI
DEADLINE REGISTRATION EDUCATION PERIOD 5: JUNE 1 – FEBRUARY 26
, 2
Week 1 Fundamenten van sociaal recht en de essentialia van de
arbeidsovereenkomst
Onderwijsgroep
Taken
1. Weet je nog, die tijd van vroeger….
Stb. 1907, 193
De wet op de arbeidsovereenkomst bestaat intussen al 110 jaar. Toch zijn de
fundamenten van de arbeidsovereenkomst nog niet echt gewijzigd. Vergelijk de
bewoordingen uit 1907 met die anno 2017. Misschien wel mede daardoor
wordt de arbeidsovereenkomst als onvoldoende flexibel en knellend ervaren.
Bovendien is niet altijd helder of iets kwalificeert als een arbeidsovereenkomst of
niet.
Wat maakt dat een overeenkomst kwalificeert als een
arbeidsovereenkomst (oftewel wanneer is er sprake van een
arbeidsovereenkomst)?
7:610 BW volgens dit artikel is een arbeidsovereenkomst aanwezig als partijen
overeenkomen (zowel schriftelijk als mondeling) dat:
De ene partij (de werknemer) arbeid zal verrichten;
Tegen loon;
In dienst van de andere partij (de werkgever).
Element arbeid vereist is dat de arbeid ten dienste van de werkgever strekt. Het
verrichten van arbeid gaat in beginsel om een persoonlijke verplichting. Alleen met
toestemming van de werkgever kan de werknemer zich door een ander laten
vervangen 7:659 BW. De werkgever kan geen nakoming van de
arbeidsovereenkomst afdwingen, de werkgever kan eventueel wel
schadevergoeding vorderen als hij hierdoor schade 6:74 BW. De werknemer dient
2
,zich te gedragen als een goed werknemer 7:611 BW. Bij een stagiaire zijn de
werkzaamheden primair gericht op het uitbreiden van de eigen kennis en
vaardigheden en vertegenwoordigen geen economische waarde voor het bedrijf
waardoor niet wordt voldaan aan het element arbeid.
Element loon overeengekomen tegenprestatie, zuivere onkostenvergoeding is
geen loon!
Element in dienst gezagsverhouding werknemer is gebonden aan de instructies
van de werkgever. ONDERSCHEIDENDE ELEMENT. Dit houdt in dat de werkgever
aan de werknemer aanwijzingen kan geven, de instructiebevoegdheid.
Daartegenover staat dan de verplichting van de werknemer die zich aan die
opdrachten te houden (formele gezagsverhouding ziet op de procedures
bijvoorbeeld werktijden; materiele gezagsverhouding ziet op de inhoud van het
werk); gehoorzaamheidsplicht/loyaliteitsplicht. Nakoming voorschriften 7:660
BW. Grondrechten van werknemers kunnen grenzen stellen aan het uitoefenen
van het werkgeversgezag. Goed werkgeverschap 7:611 BW wordt op drie
manieren gebruikt
1. Normeert procedures die de werkgever hanteert bij het nemen van
beslissingen beginselen van behoorlijk werkgeverschap (beslissingen
voldoende zorgvuldig te worden genomen, gemotiveerd en sancties dienen
evenredig te zijn t.o.v. het gepleegde vergrijp)
2. Nieuwe onderwerpen ingang kunnen vinden
3. Belangrijke rol bij wijzigingen in de arbeidsverhouding
Welke voorwaarden gelden daarvoor (welke eisen worden aan een
arbeidsovereenkomst gesteld)?
De totstandkoming van een rechtsgeldige arbeidsovereenkomst is niet gebonden
aan vormvereisten. Het is in beginsel de taak voor de werknemer aan te tonen dat
er een arbeidsovereenkomst bestaat. De wetgever heeft die taak voor de
werknemer willen verlichten door in de wet twee soorten rechtsvermoedens op te
nemen.
1. Bestaan van een arbeidsovereenkomst 7:610a BW
2. Omvang van de arbeidsovereenkomst 7:610b BW
De werkgever is verplicht de werknemer schriftelijk informatie te verschaffen over
een groot aantal aspecten van de arbeidsverhouding 7:655 BW.
Waarom is het van belang om dit te weten (consequenties kwalificatie van
een overeenkomst als arbeidsovereenkomst)?
Of titel 10 van boek 7 van toepassing is. Bij een arbeidsovereenkomst wordt geacht
dat de werknemers bescherming tegen hun werkgever nodig hebben.
2. Buiten de arbeidsovereenkomst
a) Youssef is advocaat. Hij heeft een eigen kantoor in de Rechtstraat in
Maastricht. Voor zijn diensten rekent hij vaste tarieven. DSM huurt hem
regelmatig in, laatst nog weer voor een grote klus die zeker drie maanden
zou gaan duren. Hij spreekt af dat hij het werk in een door DSM beschikbaar
gesteld kantoor uitvoert, omdat daar alle relevante gegevens direct
beschikbaar zijn. Arbeidsovereenkomst?
3
,Overeenkomst van opdracht – bij deze overeenkomst verbindt de
opdrachtnemer zich jegens de opdrachtgever om buiten arbeidsovereenkomst
werkzaamheden te verrichten (voorbeeld ars/advocaat). In het algemeen wordt
ervan uitgegaan dat een opdrachtnemer veel minder afhankelijk is van de
opdrachtgever dan een werknemer van zijn werkgever. De opdrachtnemer is
voldoende in staat om zijn eigen belangen te behartigen, met name omdat hij op
zelfstandige basis voor verschillende opdrachtgevers werkt 7:400 BW.
b) Antoine is landschapsarchitect. Hij werkt voor de gemeente Eijsden-Margraten
als beleidsambtenaar. Dit doet hij drie dagen per week. De andere twee
dagen werkt hij in zijn eigen huis, waar hij een werkkamer heeft. In die twee
dagen ontwerpt hij bestemmingsplannen voor andere gemeentes.
Arbeidsovereenkomst(en)?
Ambtelijke status – weliswaar werkzaam in ondergeschikt verband, maar niet
op basis van een privaatrechtelijke arbeidsovereenkomst: ambtenaren die zijn
aangesteld bij de overheid, art 1 Ambtenarenwet. Regels 7:615 n.v.t.
Andere twee dagen is een overeenkomst van opdracht, arbeidscontractanten.
Andere typen overeenkomsten:
Freelance overeenkomsten (creatieve beroepen zoals artiesten/fotografen, media)
Aanneming van werk (voorbeeld aannemer) – 7:750-769 BW. Bij deze
overeenkomst verbindt de aannemer zich jegens de aanbesteder om een bepaald
werk van stoffelijke aard tot stand te brengen.
Zelfstandigen zonder personeel
3. Pakketje
PostNL maakt voor de pakketverzorging gedeeltelijk gebruik van de diensten van
zelfstandige pakketbezorgers. Farid heeft zich in het Handelsregister als
ondernemer ingeschreven en werkt onder de handelsnaam ‘CRZ’. PostNL heeft
op enig moment met Farid een overeenkomst met de naam
‘vervoersovereenkomst’ gesloten. In deze vervoersovereenkomst is de
toepasselijkheid van boek 7 BW uitgesloten en wordt gesproken over een
‘vergoeding’ voor het verrichten van ‘vervoersopdrachten’.
PostNL bemoeit zich tamelijk intensief met Farid’s werkzaamheden. Zo
bepaalt PostNL onder andere:
- hoe de bus die voor het pakjesvervoer wordt gebruikt eruit ziet;
- hoe laat Farid moet beginnen;
- welke kleding hij moet dragen;
- welke opleiding Farid moet volgen;
- dat een eventueel vervangend vervoerder gehouden is alle aanwijzingen
van PostNL te volgen en dat de voor Farid geldende verplichtingen onverkort
op de vervanger van toepassing zijn; - de verdiensten van Farid.
Farid heeft voor PostNL gedurende vier jaar wekelijks als pakketbezorger
gewerkt en voor die werkzaamheden een vergoeding ontvangen. Over deze
4
,vergoeding heeft Farid BTW berekend. Farid heeft zich gedurende de vier jaar wel
eens laten vervangen door zijn broer Oscar. Na vier jaar heeft PostNL de
overeenkomst met Farid op enig moment beëindigd.
Farid komt bij u en vraagt zich af of de vervoersovereenkomst zo maar kan worden
beëindigd, omdat naar zijn stellige overtuiging sprake is van een
arbeidsovereenkomst. Heeft Farid gelijk?
Eerst voorwaarden voor arbeidsovereenkomst 7:610 BW voorwaarden en
arrest.
Farid heeft zich als ondernemer ingeschreven. Farid kan dus worden aangemerkt
als een zelfstandigen zonder personeel. Aangezien Farid als zelfstandig werkende
pakketbezorger voor het uitvoeren van zijn werk aan zulke strakke voorwaarden
moet voldoen is het nog maar de vraag of Farid zich in voldoende mate onderscheid
van de werknemers in vaste dienst bij PostNL. Het is tevens van belang hoe vaak
Farid zich gedurende de vier jaar door zijn broer Oscar heeft laten vervangen.
4. Flexibel
Yes, het is gelukt! Anouschka Zevenster heeft haar master Recht en Arbeid gehaald
en kan beginnen als consultant bij een consultancy, die zich met name richt op de
wereld van personeelszaken. Haar eerste opdracht is het controleren van
arbeidsovereenkomsten bij een grote fitness keten. Ieder filiaal gebruikt zijn eigen
contracten.
Zo heeft haar eigen contract bijvoorbeeld een looptijd van zes maanden. Ze
heeft de mondelinge toezegging dat dat contract daarna wordt verlengd. Eigenlijk
had ze liever een contract voor onbepaalde tijd gekregen, maar werkgevers
zijn tegenwoordig niet zo happig om met dat soort contracten te gaan werken. Zij
zet snel even op een rijtje waarom haar nieuwe werkgever zo gecharmeerd is van
tijdelijke contracten.
Ook ziet zij (niet zo vaak trouwens) contracten waarin staat dat de werknemer zelf
kan beslissen of aan een oproep gehoor gegeven wordt. Beslist hij of zij echter
om dat te doen, dan is het afgelopen met de vrijblijvendheid.
Daarnaast ziet ze arbeidsovereenkomsten waarin staat aangegeven hoeveel uur
per week een werknemer geacht wordt te werken. Per oproep kan het
maximum aantal uren per week verschillen. Sommige van die contracten zijn
tijdelijk, andere zijn vast.
Op sommige arbeidscontracten staat helemaal niet aangegeven of en wanneer een
werknemer wordt opgeroepen.
Ten slotte heeft het fitness bedrijf te kennen gegeven ook regelmatig zaken te
doen met een uitzendbureau. Sommige werknemers die als uitzendkracht zijn
begonnen zijn op die manier ook ‘opgeklommen’ tot oproepkracht.
Anouschka rubriceert de contracten niet alleen, maar zet ook bij iedere vorm
op papier (op basis van wettelijke bepalingen) welke voordelen zo’n contract
heeft en wat de valkuilen ervan zijn. Welke verplichtingen vloeien er uit voort
voor werkgever respectievelijk werknemer? Bovendien kijkt ze in het
bijzonder welke loonverplichtingen de werkgever heeft voor alle bovenstaande
categorieën.
5
, Flexibele arbeidsrelaties
Oproepwerk – de werknemer komt alleen werken indien de werkgever aangeeft
werk beschikbaar te hebben. Twee soorten:
Voorovereenkomst – partijen komen nog niet overeen dat er zal worden
gewerkt.
Arbeidsovereenkomst Met Uitgestelde Prestatieplicht (MUP)– direct
afgesproken dat er zal worden gewerkt, alleen staat nog niet vast op welke
dagen, dan wel op welke tijden dat het geval zal zijn. Nul-urencontract
(geen vrijheid om op te roepen/verschijnen) VS min/max contract.
Thuiswerk – wanneer iemand thuis werkt voor een onderneming kan dat juridisch
op twee grondslagen gebeuren:
Zelfstandige arbeid – thuiswerker heeft een eigen bedrijf en werkt als regel
voor verschillende opdrachtgever op basis van overeenkomsten van
opdracht.
Arbeid in ondergeschiktheid – thuiswerker werkt in een situatie die te
vergelijken is met die van een gewone werknemer in dienst van de
onderneming, met als enige verschil dat het werk thuis wordt verricht.
Uitzendwerk – de uitzendkracht wordt door een uitzendbureau naar een
onderneming gestuurd om daar werkzaamheden te verrichten. De uitzendkracht
heeft een overeenkomst met het uitzendbureau, maar werkt voornamelijk onder
leiding en toezicht van de inlener 7:690 BW. Varianten op uitzendwerk:
Detachering – uitzenden van een werknemer door de vaste werkgever.
Payrolling – werknemer niet aangetrokken door uitzendwerkgever, maar
komt hij wel op de loonlijst van een ander bedrijf dan waar hij zijn
werkzaamheden verricht.
5. Contract opstellen
Stel jij staat in de schoenen van Anouschka en besluit een standaardcontract op
te stellen. Wat vind je dat daar in thuis hoort op basis van wat tot nu toe aan de
orde is geweest? Bepaal eerst welk soort standaardcontract je wil vastleggen
(onbepaalde tijd, bepaalde tijd, oproepcontract) en wat relevant is om op te
nemen in een arbeidsovereenkomst.
Dit contract wordt in de loop van dit blok aangevuld op basis van nieuwe kennis
en inzichten.
Dwingend recht
Volledig Driekwart Half dwingend Aanvullend/regelend
geen afwijking afwijking alleen bij afwijken mogelijk bij afwijking
toegestaan RG nietig cao toegelaten schriftelijke ovk schriftelijk/mondeling
toegestaan
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gmaximew. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $4.30. Je zit daarna nergens aan vast.
