Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap (21013022)
Summary
Samenvatting week 6 M&T
6 views 0 purchase
Course
Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap (21013022)
Institution
Universiteit Leiden (UL)
Uitgebreide samenvatting over de theorie van week 6 in een handig en uitgebreid schema en paginanummers die verwijzen naar de kern van hetgeen is samengevat.
Methoden en Technieken van de Rechtswetenschap (21013022)
All documents for this subject (36)
Seller
Follow
Sosa03
Reviews received
Content preview
Routekaart bij de tekst van week 6
Mr. dr. Bastiaan Rijpkema
Week 6: Wiarda – ‘Drie typen van rechtsvinding’ (eerste verschijning tekst: 1963, 1e editie boek: 1972; wij lezen: 1988-editie)
Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Rechtsvinding volledig heteronoom
* Montesquieu drie typen staatsinrichting à *Wiarda identificeert Robespierre naar volledig autonoom in zes stappen
daar horen drie typen rechtspraak en rechter met de Republiek en heteronome (te herkennen in een rechtssysteem)
bij. rechtsvinding; Portalis is de reactie Vertrekpunt: volledig heteronoom/
1. Republiek (ideaal van daarop, hij wijst op de ‘bouche de la loi’ (geen interpretatie nodig)
Montesquieu, p. 13) noodzakelijke onvolmaaktheid van – een rechtssysteem dat alleen dit kent, is
de wet (kan nooit alle gevallen onhaalbaar (denk: Portalis), je komt dus
‘Welomschreven wetten’ ‘overzien’ of ‘voorzien’), een systeem als rechtssysteem automatisch bij à
+ met louter volstrekt heteronome Stap 1: wetten die enige interpretatie
‘Strikt gehoorzamende rechters’ rechtsvinding is onhaalbaar (p. nodig hebben voordat ze toegepast
= 17). kunnen worden (p. 21)
Bijna volledige rechtszekerheid Wanneer: gebruik van de grammaticale,
*Wiarda waarschuwt in subtiele wetshistorische en/of systematische
De rechter als ‘bouche de la loi’: de bewoordingen, onderaan p. 18, interpretatiemethode (p. 22) + keuze
spreekbuis van de wet. voor een ‘slaafse houding’ t.o.v. de daartussen (p. 23).
wet), een systeem met louter
Volstrekt heteronome rechtsvinding volstrekt heteronome Stap 2: rechter moet op zoek naar de ratio
rechtsvinding is dus ook van een bepaling; moet niet alleen
2. Despotische staat onwenselijk uitleggen, maar ‘verder
denken’/ontwikkelen (p. 23)
‘Geen wetten’ Hoofdstuk 3 Wanneer: gebruik van de evolutionaire
+ * Rechtsvindingsproblemen zijn interpretatiemethode
Rechter handelt vrij, naar eigen de uitzondering – vertekent beeld als (rechtsontwikkelingen, jurisprudentie, p.
inzicht je slechts de 24) of anticiperende interpretatiemethode
= becommentarieerde/gepubliceerde (toekomstige wetgeving, p. 24-25),
Geen rechtszekerheid (recht is jurisprudentie bekijkt (p. 19, rekening houden met rechters in andere
arbitrair) Wiarda is het hierover dus eens rechtsgebieden (p. 26).
met Hart, zie week 4).
Volstrekt autonome rechtsvinding Stap 3: rechter moet op zoek naar de
*Twee opvattingen daarover: ‘beginselen die aan een wet ten grondslag
3. Monarchie (het Frankrijk van Schoordijk: rechter is nooit alleen liggen’
Montesquieu, p. 14) ‘bouche de la loi’ en rechtsvinding Wanneer: er is een leemte in de wet die
is nooit alleen maar heteronoom opgevuld moet worden (mogelijkheid is
Mengvorm: ‘zowel heteronome als bepaald (p. 20). bevestigd in HR Quint/Te Poel) (p. 26-
autonome elementen’. Oftewel: er Wiarda in aansluiting bij Drion: 27).
zijn precieze wetten die de rechter rechtsvinding is vaak heteronoom
‘gehoorzaam’ kan volgen bepaald (oftewel: in de ‘mix’ van Stap 4: wetgeving vraagt om het ‘vrije
(heteronoom), maar ook wetten de gemengde variant zit dus een oordeel’ van de rechter.
waarbij hij op zoek moet naar de stevige portie heteronome Wanneer: begrippen in de wet als
‘geest van de wet’ door interpretatie rechtsvinding) en dan kun je dus ‘overmacht’ (p. 28)
(meer autonoom). van de rechter als ‘bouche de la
loi’ spreken (p. 20, net boven de Stap 5: open normen
*Stelling Wiarda: we zien een verschuiving laatste alinea). Wanneer: begrippen als ‘goede trouw’ en
van meer heteronome naar meer autonome ‘redelijkheid en billijkheid’ (p. 28-30).
rechtsvinding *Wiarda gaat het spectrum (scala) Stap 6/eindstation: discretionaire
aan mogelijkheden in kaart bevoegdheid = (bijna) volledig autonoom
brengen tussen (haast) volstrekt Wanneer: bijvoorbeeld in het
heteronome en (haast) volstrekt echtscheidingsrecht: rechter ‘kan’ uitkering
autonome rechtsvinding – in zes levensonderhoud toekennen – (hoeft niet)
stappen. (p. 30-31). Zie verder volgende pagina.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sosa03. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.67. You're not tied to anything after your purchase.