Algemene eindtermen (De eindtermen 2 en 3 zijn heel algemeen en volgens meneer Bornebroek niet
heel nuttig om dat uit te werken of te leren).
1. De kandidaten kunnen aan de hand van de vijf dimensies van het goede leven (relaties,
instituties, lichaam, natuur, zin) een beargumenteerd standpunt innemen over de vrije
markt. Daarbij kunnen zij de volgende aspecten betrekken, deze uitleggen en er
voorbeelden bij geven:
‘verdikking’ van marktrelaties (relaties);
begrenzing van de neoliberale marktlogica (instituties);
consumptieve en digitale weerbaarheid (lichaam);
ecologische transitie (natuur)
een holistisch vrijheidsbegrip (zin).
De verdikking van marktrelaties gaat over de vraag in hoeverre relaties ingebed blijven in sociale
context en niet slechts terug te brengen zijn tot transacties. Relaties die zijn ingebed in een bredere
sociale context en in die zin inhoud hebben zijn dan ‘dikker’, terwijl relaties die alleen terug te
brengen zijn tot de transactie ‘dun’ genoemd kunnen worden. (Bij dikke marktrelaties hou je rekening
met alle 'stake-holders' bij dunne marktrelaties denk je eigenlijk aan aan winst)
In het kader van instituties rijst de vraag in hoeverre de vrije markt daadwerkelijk vrij gehouden dient
te worden, zoals de neoliberale visie betoogt (shareholder-capitalisme), of dat er toch bepaalde
grenzen moeten worden gesteld aan de vrije markt (stakeholder-capitalisme). Bijvoorbeeld
minimumloon is een begrenzing van de vrije markt, of de verplichte vijf cent voor een plastic tasje.
Zijn er soms regels nodig om de vrije markt te beperken om het goede leven te beschermen?
We moeten werken aan consumptieve weerbaarheid. Met andere woorden…we moeten ons
weerbaar maken tegen de hoeveelheid aan prikkels op de vrije markt. We moeten ook werken aan
digitale weerbaarheid. We moeten onszelf weerbaar maken tegen de algoritmen die ons leven
dreigen te bepalen. We lopen het gevaar om blind te varen op deze algoritmen, zonder na te denken
over de motieven. Is het realistisch om te denken dat onze ‘vrije wil’ opgewassen is tegen de
manipulaties van een miljarden industrie?
We kunnen de natuur niet langer alleen maar als grondstof kunnen zien. Met andere woorden we
hebben een ecologische transitie nodig: een overgang van de natuur als grondstof naar de natuur als
onderdeel van het goede leven. Dit kunnen we doen door onze economie anders in te richten. We
moeten richting een circulaire economie, waarin alles wordt hergebruikt. Echter is deze circulaire
economie niet eens haalbaar als we onze levensstijl niet volledig overhoop gooien. We moeten naar
een immateriële economie, waarin we geen intrinsieke waarde hechten aan onze spullen.
We zoeken (in de huidige moderniteit) de zin naar het leven in vluchtige belevingen die ons even wat
plezier brengen, maar op lange termijn niets bijdragen aan het echte goede leven. Deze moderne
opvatting van vrijheid, dus de vrijheid om simpelweg te kunnen doen wat je wilt, leidt blijkbaar niet
tot een zinvol en betekenisvol leven. De vrije markt laat ons kiezen tussen betekenisloze keuzes. Er is
dus een ander begrip van vrijheid is dus nodig. Het gaat over de grote beslissingen in het leven. In
deze keuzes hangt alles samen, alle vijf dimensies. Dit noemen we het holistische
vrijheidsconceptie/vrijheidsbegrip: vrij zijn binnen een geheel aan bestaansvoorwaarden.
Kern: Wees bewust van onze verbondenheid met anderen en de wereld om ons heen. Dat gaat in
tegen het pure hyperindividualisme van de moderniteit. Hou rekening met elkaar en de natuur!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jeltjevermeer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.