Hoofdstuk 1: Een introductie tot de farmacologie en concepten van de farmacokinetiek
Introductie en terminologie
We gaan het hebben over drug D die een effect E heeft. De farmacokinetiek stelt dat
wanneer we drug D innemen, dit leidt tot een concentratie (C p) in plasma. De
farmacokinetiek beschrijft wat het lichaam doet met het geneesmiddel: Absorptie (A),
distributie (D) en eliminatie (E). Dit leidt tot concentratiecurves waarbij de concentratie
op de y-as staat en de tijd op de x-as, zie bovenste grafiek. De farmacodynamiek
beschrijft wat het geneesmiddel doet met het lichaam, dus de dynamische effecten.
Dit kan men ook weergeven in een grafiek met op de y-as het effect en op de x-as
het logaritme van de concentratie van drug D, zie onderste grafiek, we zien dat er
hierbij een plafond wordt bereikt.
Transport van geneesmiddelen over membranen
Een patiënt neemt paracetamol van 500 mg oraal in met 240 ml water (dit is een voldoende
hoeveelheid). Het wordt ingenomen onder nuchtere omstandigheden (= niet gegeten, niet
gedronken en na 30-60 min pas beginnen met eten/drinken). Dit is de ideale situatie om de kinetiek
van het geneesmiddel te bestuderen.
In de mond kan er al veel gebeuren. De patiënt kan kauwen op de tablet, maar dit is niet de
bedoeling. Waarom? (1) De actieve stof in de tablet kan toxisch zijn voor de mucosa in de mond. Als
dit te vroeg vrijkomt, kan dit alleen maar voor meer bijwerkingen zorgen. Dit is vaak het geval bij
lokale medicatie; of (2) De actieve stof van het geneesmiddel kan heel labiel zijn. Met andere
woorden: Het kan gemakkelijk worden afgebroken. Dit kan leiden tot een verminderde werking.
De maag bevat een waterrijk milieu met een zeer lage pH (1 à 2). Deze lage pH komt tot stand door
de productie van HCl door de pariëtale cel. De protonenpomp wisselt H +/K+ uit, waardoor het ook wel
de H+/K+-ATPase wordt genoemd. Kalium wordt naar binnen gepompt en waterstof wordt naar
buiten gepompt, tegen de gradiënt in. De pH kan berekend worden door: pH =−log ¿ ¿ . In de maag
valt de tablet in brokjes uit elkaar, de actieve stof komt zo in oplossing in het waterige milieu. De
actieve stof wordt ook wel het API (Active Pharmaceutical Ingredient) genoemd. Dit is niet de
volledige paracetamol tablet, want deze bestaat uit de API, vulstoffen, kleurstoffen, bindmiddelen,
etc.. Dus, om een geneesmiddel op te kunnen nemen, moet het geneesmiddel in oplossing gaan. Het
uit elkaar vallen van de tablet in brokjes noemt men de dissociatie. De dissolutie is het oplossen van
de actieve stof in de waterige omgeving zodat het kan worden opgenomen. Na ongeveer 30 tot 60
minuten zal de opgeloste paracetamol verder gaan naar de darmen en worden opgenomen in het
lichaam.
In de darmen vind het proces van absorptie en eliminatie plaats. De actieve stof zal vanuit het lumen
in de circulatie geraken. De dunne darm bestaat uit enterocyten die een brush
border hebben. Vanuit het lumen moet de API doorheen de enterocyt naar de
capillairen aan de basolaterale zijde. Dit kan op twee manieren: (1) De API kan
tussen de cellen door, dit noemen we paracellulair transport. Dit is kwantitatief
heel beperkt, want er komt vaak niet veel water in en uit de dunne darm. Alleen
lithium kan eventueel tussen de cellen door geabsorbeerd worden; of (2) De API
kan over de celmembraan, doorheen de cel en komt er dan aan de basolaterale
zijde weer uit en komt zo terecht in de circulatie. Dit noemen we het transcellulair
transport en kan bereikt worden via diffusie, transporters of pinocytose. Zo wordt vaak de bulk van
de API opgenomen in onze circulatie.
Diffusie
Bij diffusie bewegen moleculen spontaan van een hoge naar een lage concentratie. Als de patiënt in
nuchtere omstandigheden de paracetamol inneemt, is de concentratie in de patiënt (C i) gelijk aan
Pagina 1 van 9
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisaankersmit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.05. You're not tied to anything after your purchase.