Hoofdstuk 4: Farmacotherapie van de ziekte van Parkinson en parkinsonisme
Stoornissen in de motoriek
Epilepsie komt voor bij 0.5 – 1% van de bevolking. De ziekte van Parkinson komt voor bij 1% van de
bejaarden (mensen boven de 65 jaar). We zien in België ongeveer 25.000 patiënten. Dit is vooral een
ziekte voor oudere mensen, maar het komt ook bij jongere mensen voor! De ziekte van Parkinson is
een idiopathische vorm en de neurodegeneratie is de primaire oorzaak van de ziekte. Parkinsonisme
is de symptomatische vorm, maar de oorzaak is niet te wijten aan neurodegeneratie, wel aan een te
kort of een deficiënte werking van het dopaminerge systeem. Parkinsonisme is secundair aan: virale
encefalitis (bijvoorbeeld de Spaanse griep), atherosclerose, hersentrauma of een hersentumor,
toxische stoffen of neurotoxines (CO, farmaca, bijvoorbeeld antipsychotica of reserpine).
Symptomen
De symptomen van Parkinson kunnen gevat worden in de klassieke triade:
Tremor (beven). Aan het begin van de ziekte zien we dit meestal in één hand, dan gaat het
rustig beven. Maar, dit neemt toe, de andere hand gaat ook beven en de benen volgen
Rigor (rigiditeit, stijfheid): We zien een verhoogde tonus in de spieren. Bewegen gaat moeilijk
Hypokinesie: Daling in de frequentie van de vrijwillige bewegingen. De patiënten gaan
minder bewegen, want zij hebben dit minder onder controle
Het gelaat gaat minder/geen emoties meer vertonen, deze patiënten hebben een soort van masker
op. De patiënten kunnen moeilijk beginnen met bewegen (dit is vrijwillig), maar als ze eenmaal aan
het bewegen zijn, dan kan je weer moeilijker stoppen met bewegen.
Neurochemische basis
De neurochemische basis is tamelijk goed geweten. In de
nigrostriatale baan zien we dat de dopaminerge neuronen
gaan degenereren. In het corpus striatum bevinden zich
interneuronen die acetylcholine gebruiken. Via deze
zenuwbanen geven zij dus informatie door naar de
thalamus, de cortex, het ruggenmerg en via de
motorneuronen naar de spieren om een beweging te
starten of te stoppen. Op dit systeem zie je een
controlerend circuit, via de substantia nigra die GABAerge neuronen gebruiken. Wanneer deze
inhibitie van GABA er niet is, zien we dat er te veel dopamine circuleert. Dit gebeurt bij Huntington
en we kunnen met antipsychotica ingrijpen. Maar, bij de ziekte van Parkinson zien we een graduele
degeneratie van de cellichamen in de substantia nigra. Die zullen niet allemaal tegelijkertijd
afsterven, maar eerder 1 voor 1. Dit leidt tot een tekort aan dopaminerge neuronen in het corpus
striatum. Voor een deel kunnen we dit doorstaan. Maar, pas wanneer de dopamine ongeveer 10 –
20% is gedaald van de normale waarde, dan zien we pas symptomen. Dus, wanneer de symptomen
ontstaan, is de ziekte (en de degeneratie) al ver gevorderd! De compensatie van ons eigen lichaam
werkt hier veel te goed want het maskeert de symptomen.
Hoe kunnen we nu de symptomen verklaren door het dopamine te kort?
De daling van de dopamine alleen al zorgt voor hypokinesie. Bij de rigiditeit en tremor speelt
dopamine een rol: Door het dopamine te kort, zal er meer acetylcholine circuleren. Ook zullen er in
andere neurotransmitter systemen storingen voorkomen door een te laag dopamine gehalte in de
hersenen. De secundaire (compensatoire) gevolgen zijn een hypersensitiviteit van de striatale
dopamine receptoren (de receptoren worden gevoeliger doordat er minder dopamine circuleert) én
een hyperactiviteit van de nigrostriatale dopamine neuronen (de overgebleven neuronen gaan
proberen de activiteit over te nemen van de afgestorven neuronen).
Pagina 1 van 4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisaankersmit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.