Hoofdstuk 4: De figuur van de deskundige: begrip, aanstelling en beroepsvoorwaarden
De deskundige - Begrip
Wanneer iemand deskundig is, wilt dit zeggen dat hij/zij met kennis van zaken heeft. Een deskundige
is iemand die door beroep of studie in het bijzonder bevoegd is tot het beoordelen van een zaak.
Centraal bij deskundigheid staat kennis: “wat men door studie of oefening geleerd heeft”. Niet alleen
kennis met betrekking tot een bepaald domein en/of gespecialiseerd onderwerp (= technische
vakkennis), maar ook het inzicht om ruimere verbanden te leggen, de samenhang binnen het grotere
geheel te zien.
De gerechtsdeskundige – Begrip
De gerechtsdeskundige is een persoon die omwille van zijn kunde en bekwaamheid door de
gerechtelijke overheden wordt aangesteld om feitelijke elementen vast te stellen, te analyseren en
te observeren waarvoor de gerechtelijke overheden zelf niet over de vereiste technische kennis
beschikken. De gerechtelijk overheden zullen tegenwoordig steeds meer deskundigen gaan
aanstellen, want door specialisatie gaan zij zelf minder van de onderwerpen af weten, ook wordt de
samenleving technisch complexer, etc.. De aanstelling van een gerechtsdeskundige kan in de meest
uiteenlopende rechtstakken: burgerlijk recht, handels- en economisch recht, familierecht, sociaal
recht, …. Historisch gezien: De gerechtsdeskundige verschijnt het eerst in het strafrecht, namelijk in
het Wetboek van Strafvordering van 1808 – artikelen 43 en 44 (de zogenaamde
heterdaadprocedure).
Een gerechtsdeskundige is geen forensisch adviseur! De gerechtsdeskundige zal het parket adviseren
in een technisch of wetenschappelijk vakdomein waar het parket geen kennis van heeft (het is dus
een specialist in zijn vakgebied!). Forensisch adviseurs in strafzaken (in België) is een niet-juridische
ondersteuner van magistraten en gerechtsdeskundigen op het vlak van de forensische
wetenschappen. De forensisch adviseur heeft een bredere, minder gespecialiseerde achtergrond,
hij/zij heeft meer een helikopterzicht op het forensische vlak, hij/zij weet van alles wat. De forensisch
adviseur gaat kijken naar: de forensische opportuniteiten in een strafonderzoek, de zinvolheid van
bepaalde sporenexploitatie, etc.. De forensisch adviseur kan zowel magistraten als
gerechtsdeskundigen adviseren. De forensisch adviseurs van het Nationaal Instituut voor
Criminalistiek en Criminologie (NICC) onderzoeken dossiers van zedenfeiten en geven advies over
wat ze nog meer kunnen uitlichten en kunnen onderzoeken.
De gerechtsdeskundige – In strafzaken
De wettelijke basis wordt weergegeven door Art. 43 en Art. 44 van het Wetboek van Strafvordering
voor de Procureur des Konings en de onderzoeksrechter om in strafzaken een deskundige aan te
stellen. Artikel 43 zegt: “De Procureur des Konings doet zich zo nodig vergezellen van één of twee
personen die wegens hun kunde of beroep bekwaam geacht worden om de aard en de
omstandigheden van de misdaad of het wanbedrijf te beoordelen”. In de wet staat één of twee
personen, maar hier zit eigenlijk geen beperking op. Als het parket vier gerechtsdeskundige nodig
hebben, dan kan dat ook gewoon. Ook het werkwoord “vergezellen” wordt gebruikt. De Procureur
des Konings gaat niet altijd mee op afstapping, alleen bij heel ernstige feiten, denk aan gijzeling,
moord, etc.).
Artikel 44 zegt: “Geldt het een gewelddadige dood of een dood waarvan de oorzaak onbekend is en
verdacht, dan doet de Procureur des Konings zich bijstaan door één of twee geneesheren, die verslag
zullen uitbrengen over de oorzaken van de dood en de staat van het lijk”.
De gerechtsdeskundige – In burgerlijke zaken
In burgerlijke zaken staat dit in Artikelen 962 tot en met 991bis van het Gerechtelijk Wetboek (1967)
met belangrijke wetswijzigingen door de:
Pagina 1 van 8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisaankersmit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.15. You're not tied to anything after your purchase.