Summary
Samenvatting VWO biologie DNA, cellen, celdeling, hormonale regulatie
- Course
- Level
VWO samenvatting over de eindexamenonderwerpen: hormonale regulatie, zenuwstelsel, cellen en zenuwdeling
[Show more]
Seller
Follow
Sosa01
Reviews received
Content preview
Hoofdstuk 17 - DNA§1 - BINAS: 67F1, 70A, 71C
DNA-molecuul is een helix bestaand uit twee strengen. De strengen zijn opgebouwd uit
nucleotiden. DNA-nucleotiden bestaan uit:
○ een fosfaatgroep
○ een suikermolecuul (deoxyribose)
○ een stikstofbase (A, T, C of G)
Waterstofbruggen tussen de stikstofbasen verbinden de 2 strengen met
elkaar. Stikstofbasen A-T en C-G altijd tegenover elkaar → De 2 strengen
van het DNA zijn complementair.
○ 2 waterstofbruggen verbinden A (Adenine) en T (thymine)
○ 3 waterstofbruggen verbinden C (cytosine) en G (guanine)
Het suikermolecuul, deoxyribose, bestaat uit 5 C-atomen (BINAS 67F1) die op een vaste
manier zijn genummerd. De bouw van de DNA nucleotide is als volgt (BINAS 71C):
○ 1’ - hier zit de stikstofbase aan.
○ 5’ - hier zit de fosfaatgroep aan.
○ 3’ - hieraan is de fosfaat groep van de naastliggende nucleotide in de DNA streng
gekoppeld. (5’ -- fosfaatgroep -- 3’ van volgende nucleotide)
De twee strengen van DNA-helix hebben een tegenovergestelde richting. Het 5’-einde van
de ene streng ligt tegenover het 3’-einde van de andere streng, en vice versa.
○ 5’-einde: hier zit een vrije fosfaatgroep
○ 3’-einde: hier zit een vrije OH-groep
Histonen verstevigen & beschermen DNA-moleculen → vormen bolletjes waar
een deel van het DNA-molecuul omheen is gerold. Histon + opgerold DNA =
nucleosoom.
Histonen van verschillende nucleosomen koppelen aan elkaar → vormen dikke
chromatinedraad. Deze chromatinedraad spiraliseert tot een chromatine.
(BINAS 70A)
mtDNA: mitochondriaal DNA. Dit is cirkelvormig DNA dat zich in de mitochondriën bevindt.
○ 37 genen, waarvan 13 betrokken bij enzymen voor aerobe dissimilatie, de rest van de
genen codeert voor verschillende RNA-moleculen (rRNA & tRNA).
mtDNA erft over van moeder op kind.
Genoom: totale DNA van een persoon, bevat duizenden genen. Alle cellen bevatten hetzelfde
DNA, maar afhankelijk van hun functie zijn slechts bepaalde, verschillende, genen actief.
DNA-code ligt vast in de unieke sequentie van stikstofbasen A, C, G en T.
○ coderend DNA: klein deel van DNA, met de genen die coderen voor eiwitten
, ○ niet-coderend DNA: grootste deel van DNA, met verschillende functies. Bijv.
produceren rRNA, tRNA, of regelen van de genactiviteit in het coderend DNA
repetitief DNA zijn herhalingen van series nucleotiden. STR’s: short
tandem repeats, korte nucleotide herhalingen van 2-10 nucleotiden lang →
spelen rol bij maken van DNA-profiel.
, §2 - BINAS: 71D, 71M
Celcyclus → tijdens S-fase verdubbelen de DNA-moleculen zich via DNA-
replicatie. Enzymen die bij DNA-replicatie een rol spelen zijn: helicase,
primase, DNA polymerase en ligase.
1) Helicase verbreekt de waterstofbruggen in het DNA tussen de 2 strengen
2) Er ontstaan replicatievorken
3) Primase plaatst een RNA primer, bestaand uit zo’n 20 ribonucleotiden
4) Bij primer begint DNA-polymerase met het vormen van een nieuwe streng. DNA-
polymerase leest de DNA-streng alleen af in de richting van 3’ naar 5’, en maakt de
nieuwe streng dus altijd van 5’ naar 3’.
- Leidende streng: nieuwe DNA groeit continu, van 5’ naar 3’
- Volgende streng: nieuwe DNA groeit tegen de leesrichting in, er wordt
achterwaards gekopieerd, waardoor Okazaki-fragmenten ontstaan
5) Andere soort DNA-polymerase vervangt primers door DNA-nucleotiden
6) Ligase koppelt de Okazaki-fragmenten aan elkaar tot complete streng
DNA-replicatie is semi-conservatief; elk nieuw molecuul bestaat uit een oorspronkelijke en
een nieuwe streng.
PCR: Polymerase Chain Reaction, om DNA te kopiëren. BINAS 71M.
1) In PCR-machine komt het te kopiëren DNA fragment, DNA-primers, benodigde
nucleotiden, Taq-polymerase en een buffer.
○ Primers zo ontworpen dat ze complementair zijn aan beide 3’ uiteinden van
het doel-DNA (target DNA), dat DNA dat gekopiëerd moet worden
○ Taq-polymerase: type DNA-polymerase dat bestendig is tegen hitte
○ Buffer: zorgt voor chemische omgeving waarin DNA-polymerase actief is.
2) Bij 95° verbreken H-bruggen, DNA-strengen komen los. Afkoeling naar 52°, primers
binden aan de 3’ einden van de strengen. Opwarming naar 72°, Taq-polymerase
maakt de nieuwe ketens met complementaire DNA-nucleotiden.
3) Iedere cyclus ontstaan er nieuwe strengen vanaf de primers →
exponentieel meer
Gelelektroforese: techniek waarbij DNA-fragmenten worden gescheiden o.b.v. grootte
○ Negatief geladen DNA fragmenten worden aangebracht op gel in elektrisch veld
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sosa01. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.05. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71498 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now