HOOFDSTUK 1: LEVEN VAN KUNST
Middeleeuwen: kunstenaar als alleskunner. Overeenkomstig met huidige tijd.
Kunst nu niet voor iedereen te betalen.
Anders in 15e eeuw in Zuidelijke Nederlanden en 17e eeuw in Noord-Nederland. Iedereen
wilde kunst. Rijk en arm kunst in huis.
19e eeuw: l’art pour l‘art: kunst om de kunst. Artistieke waarde stond voorop i.p.v. politieke of
morele waarde. Decoratieve kunst als minderwaardig beschouwd. Tot ver in 20e eeuw
invloedrijk geweest.
DE BOVENKANT EN DE ONDERKANT VAN DE KUNSTENAAR
Tegenwoordig is het niet makkelijk om te verdienen met het zijn van een kunstenaar. Er
wordt alleen getoond wat de duurste schilderijen zijn die worden verkocht → geeft een
verknipt beeld van het alledaags bestaan van beeldend kunstenaars.
Uitzonderingen van kunstenaars die tijdens hun leven topprijzen krijgen voor hun werk:
● Brit David Hockney
● Gerhard Richter
● Jeff Koons
● Damien Hirst
● Marlene Dumas
Marlene Dumas:
Nederlandse kunstenaar. Maakt olieverfschilderijen, en werken op papier, meestal met
aquarelverf. Mens als onderwerp. Haar werken zijn breed gewaardeerd.
Veel kunstenaars hebben moeite met het verkopen van werken. Grote tegenstelling tussen
ontwerpers en architecten (werken in opdracht van en maar enkele keren vrij) tegenover
kunstenaars (werken vrij en zelden in opdracht van).
Kunstenaar is zo gepassioneerd dat die kunst blijft maken, ook al staan er geen inkomsten
tegenover.
(OVER)LEVEN ALS BEELDEND KUNSTENAAR IN NEDERLAND
Er zijn overheidsfinancieringen, omdat er een grote waarde wordt gehecht aan kunst en
cultuur in Nederland.
Cultuur heeft een intrinsieke waarde en een belangrijke maatschappelijke functie.
Sinds jaren ‘80 veel discussie over subsidie op kunst. Subsidie zou kunstenaars
vervreemden van de maatschappij.
Sinds Rick van der Ploeg, staatssecretaris, gewoner om over geld te praten in de kunst,
omdat hij subsidies op kunst had verminderd.
Lange tijd was het ongepast om over geld te praten in de kunst, want kunst maakte je voor
een hoger doel, niet voor geld.
Tegenwoordig is geld verdienen met kunst een meerwaarde. Geld is een vorm van publieke
waardering.
Hedendaagse kunst moet niet alleen mooi zijn, maar ook een economische of
sociaal-maatschappelijke betekenis hebben. Lijkt op kunstenaar van voor de opkomst van
industriële massaproductie. Toen waren beeldend kunstenaars onmisbaar voor productie
van luxe producten, verfraaiing van gebouwen, aanleggen van tuinen of illustreren van
boeken.
, Onderscheid ‘vrije’ kunst en toegepaste kunst of design bestond nog niet. Verschil
kunstenaar en ambachtsman of -vrouw ook nog niet groot.
Voor het eerst in de 19e eeuw maakten kunstenaars er een erekwestie van dat hun kunst
puur als kunst werd gewaardeerd (l’art pour l’art).
Kunst als product van een genie.
Prijs kunst losgekoppeld van meetbare kenmerken. Kunstwerken werden buitenbeentjes en
waren niet meer te vergelijken met andere gebruiksgoederen.
Heel lang was dit anders. Kunstenaars werken in opdracht van wereldse en religieuze
machthebbers of van rijke personen. Kunst werd gevormd naar hun wensen.
Vrijheid was beperkt, maar ze hadden een duidelijke rol in de samenleving.
DE HOLLANDSE ZEVENTIENDE EEUW: GOUDEN TIJDEN, OOK VOOR DE
KUNSTENAAR
Zeventiende eeuw: kunst enorm populair om te kopen. Iedereen had kunst in huis, arm en
rijk. Zeventiende eeuw voor beeldend kunstenaar een Gouden Eeuw.
Nadat de Spanjaarden waren verdreven hadden de Nederlanden een enorme welvaart.
Amsterdam was de belangrijkste handelsstad in geheel Noord-Europa. Enorme groei in
bevolking door toestroom van mensen vanuit Antwerpen en andere zuidelijke steden.
Zuidelijke mensen namen hun vakkennis en ondernemerschap mee, maar ook hun eigen
gewoontes. Zuidelijke Nederlanders hadden een wat luxueuzere levensstijl dan de sobere
Hollanders. Zuidelijke Nederlanders kochten veel meer kunst, maar wat in het Noorden werd
gemaakt vonden ze niet zo mooi, dus lieten ze veel importeren uit het zuiden. Uiteindelijk
vonden Nederlandse burgers dit ook wel chique, dus begonnen ze dit ook te doen.
Kunstenaars uit het noorden probeerden ook mee te pikken aan deze grote sommen geld.
Nieuwe genres ontstonden:
● Stillevens
● Huiselijke scènes (genrevoorstellingen)
● Landschappen
● Zeegezichten
● …
Om deze genres staat de Gouden Eeuw bekend.
HET STADHUIS VAN AMSTERDAM 1648-1667
Opdrachten van bestuurders in deze welvarende tijd ware een belangrijke inkomstenbron.
Amsterdam was de allerrijkste stad van de Republiek en dit wilden ze zeker laten weten.
Tussen 1648 en 1667 werd het stadhuis op de Dam gebouwd (nu bekend als het Paleis op
de Dam, ook nog gebruikt door Lodewijk Napoleon in 1808). Dit gebouw moest macht en
welvaart laten zien.
Voor de bouw van het stadhuis haalden ze de beste architecten, beeldhouwers en schilders
naar Amsterdam.
Architect is Jacob van Campen.
Stijl is het classicisme:
● Elementen uit de klassieke oudheid
● Strenge, tot in de detail doorgevoerde symmetrie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelscheffer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.14. You're not tied to anything after your purchase.