Hier een samenvatting van het hoofdstuk Ordening voor havo vwo 1. Alle paragrafen zijn hier samengevat en de belangrijke woorden zijn duidelijk gemarkeerd. Ook staan er veel plaatjes in om de theorie duidelijk te maken. De samenvatting is erg overzichtelijk.
Ordening
Steeds kleinere groepen
Bij het ordenen van organismen verdeel je een verzameling organismen in groepen met hetzelfde
kenmerk. Een kenmerk is een eigenschap waarmee je een organismen kunt onderscheiden van
anderen organismen.
Biologen gebruiken de kenmeren van de cellen en de kenmerken van het DNA om organismen te
ordenen.
Het leven op aarde wordt verdeeld in twee hoofdgroepen: prokaryoten en eukaryoten. De
hoofdgroep kun je verder indelen in kleinere groepen: de rijken. Prokaryoten zijn verdeeld in twee
rijken: bacteriën en archaea. Eukaryoten zijn verdeeld in vijf rijken: chromista, protozoa, schimmels,
planten en dieren.
Bacteriën en archaea zijn eencellig, dus bestaat ze uit een cel. De meeste eukaryoten zijn ook
eencellig. Een organismen kan ook meercellig zijn.
Je kijkt bij het indelen van organismen eerst naar de kenmerken van cellen. Dus je kijkt naar de
celkern, celwand en bladgroenkorrels.
• Celkern
o Eukaryoten hebben geen celkern
o Prokaryoten hebben wel celkern
• Celwand
o Dieren geen celwand om cellen
o Bacteriën, archaea, schimmels en planten wel celwand om cellen
• Bladgroenkorrels
o Planten wel bladgroenkorrels in cytoplasma
o Bacteriën, archaea, schimmels en dieren hebben geen bladgroenkorrels.
De verdere indeling van rijken gaat als volgt: Rijken – stammen – klassen – orden – families –
geslachten – soorten.
De indeling van organismen in
steeds kleinere groepen kun je
weergeven in een
vertakkingsschema.
Overeenkomst en verwantschap
Organismen die tot hetzelfde geslacht behoren vertonen veel overeenkomst. Organismen die alleen
maar tot hetzelfde rijk behoren vertonen veel minder overeenkomst. Hoe meer overeenkomst twee
organismen vertonen, hoe meer ze bij dezelfde groepen worden ingedeeld.
Organismen behoren alleen tot dezelfde soort als ze onderling kunnen voortplanten en de
nakomelingen vruchtbaar zijn. Organismen die veel op elkaar lijken hoeven niet tot dezelfde soort te
behoren.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jvlaar. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.72. You're not tied to anything after your purchase.
