Samenvatting van het boek 'Het voordeel van de Twijfel' Hoofdstuk 1 t/m 5. Scepticisme is het examenonderwerp van dit jaar. Samenvatting van de vijf hoofdstukken in 17 pagina's.
Scepticisme
Scepsis is het filosofische probleem dat uiteindelijk niets helemaal zeker is: volgens het scepticisme is
alles fundamenteel onzeker. Sceptische scenario’s worden zo genoemd omdat ze onze zekerheden (de
opvattingen waarvan we rotsvast overtuigd zijn en waarop we onze handelingen baseren) wegnemen of
ondermijnen. De scepticus gelooft dat we niets zeker kunnen weten en dat kennis onmogelijk is.
Gerede twijfel en het verband tussen gerede twijfel en een sceptische houding (4) Commented [AH1]: 4. De kandidaten kunnen aan de
We spreken van gerede twijfel wanneer er meerdere realistische verklaringen zijn voor één en hetzelfde hand van een voorbeeld aangeven wat “gerede twijfel”
fenomeen, of wanneer er de reële mogelijkheid bestaat dat het fenomeen niet heeft plaatsgevonden. inhoudt en uitleggen wat het verband is tussen “gerede
twijfel” en een sceptische houding.
(voorbeeld: De deur van het huis staat open. Is er iemand binnen geweest of is de deur niet goed
dichtgedaan? Of de verdachte heeft het slachtoffer niet gedood. Was het zijn tweelingbroer of is het
slachtoffer helemaal niet overleden ten gevolge van de molestatie?).
Zowel gerede twijfel als scepticisme trekken opvattingen in twijfel. Scepticisme gaat echter verder. Iets
staat buiten gerede twijfel wanneer er geen realistische alternatieve verklaring is. Scepticisme vraagt zich
in dergelijk geval af of er wel iets bestaat als ‘realistisch’.
Metafysisch, epistemologisch en conceptueel scepticisme (5) Commented [AH2]: 5. De kandidaten kunnen uitleggen
Bij elke opvatting kan de scepticus eindeloos veel sceptische scenario’s bedenken. Er zijn zelfs sceptische wat metafysisch, epistemologisch en conceptueel
scenario’s al onze kennis op de helling zetten. Met de vijf-minuten-hypothese (alles wat wij menen te weten, scepticisme inhouden en deze vormen van scepticisme
is gewoon vijf minuten geleden, toen wij met z’n allen en de rest van de wereld geschapen werden, in ons bewustzijn ‘ingeplant’) toepassen, bekritiseren en evalueren.
kunnen we het verleden in één vingerknip wegvagen. Dit scenario lijkt echter wat absurd en ver gezocht.
Dergelijke scenario’s zijn alleen denkbaar, alleen maar ‘logisch mogelijk’.
De drie belangrijkste vormen van het scepticisme, met tegelijkertijd de drie centrale problemen van het
scepticisme, worden goed verwoord in het volgende citaat van Georgias van Leontini (ca. 480-376 v.Chr.):
‘’Niets bestaat, mocht er iets bestaan, dan kunnen we het niet kennen, en mochten we het wel kunnen
kennen, dan kunnen we het niet mededelen.’’
De metafysica houdt zich bezig met opvattingen over de werkelijkheid, over wat bestaat, over hoe de
wereld in elkaar zit. Metafysisch scepticisme houdt in dat we niet zeker weten water buiten ons en
onafhankelijk van ons bestaat (‘werkelijkheidsprobleem’). We moeten opzoek naar een reality check,
een manier om uit te maken of er buiten ons iets bestaat.
De epistemologie is het domein dat onze kennis bestudeert. Volgens het epistemologisch scepticisme
is kennis onmogelijk: voor alles wat we weten zijn sceptische alternatieven te bedenken
(‘kennisprobleem’).
Conceptueel scepticisme houdt in dat communicatie onmogelijk is, omdat we er niet toe in staat zijn om
met elkaar van gedachten te wisselen (probleem van ‘andere geesten’/the problem of other minds). Dit
houdt in dat ieder van ons zijn eigen bewustzijnsinhouden kent, maar dat wij niet dezelfde rechtstreekse
toegang hebben tot die van een ander. (Voorbeeld: als iemand Au! roept, dan kan je aannemen dat diegene pijn heeft,
maar zeker is dat niet. ‘Pijn’ gebruik je op basis van eerdere pijnervaringen, maar niemand heeft diezelfde ervaringen gehad. Mijn
begrip van ‘pijn’ kan ik nooit gebruiken om te begrijpen wat andere mensen voor ervaringen hebben gehad).
Naast deze drie centrale problemen van scepticisme bestaat er ook nog ‘activistisch of wetenschappelijk
scepticisme’. Het is enigszins verwarrend om de deze filosofen ‘sceptici’ te noemen, omdat ze heel wat
zaken zeker menen te weten en ze de confrontatie opzoeken (‘activistisch’). Ze onderbouwen hun
opvattingen op wetenschappelijke methodes/bevindingen (‘wetenschappelijk scepticisme’).
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annaharbers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.99. You're not tied to anything after your purchase.
